• HEBEI TOP-METAL I/E CO., LTD
    Lau Pa'aga Fa'atautu'i

Oloa

ptfe fa'a'ave'ave laina laina

I le avea ai ma se tasi o lana galuega o le fesoasoani e faasao laau, ou te iloa ai o se mea e ofo ai i le toetoe lava o tulaga uma o loo ou faasaoina mai ia i matou.Tatou te faamanualia o latou a'a, sasaina i moa ma tagata e 'ai vao, toto loloto, ma faia le tele o isi mea e lamatia ai lo latou soifua maloloina.O se mea mata'utia pe a mafai ona latou tau i tua e pei o le Tolkein's Tolkein Forest Fangorn Forest.Mo se tasi o mea, o le galue i laau o le a sili atu ona matautia nai lo le mea ua i ai nei.

Ae e mafai e laau ona puipuia i latou lava mai faʻamaʻi ma faʻamaʻi.E iai uma a latou fausaga puipui ma faiga puipuia, e faʻatusatusa i nisi o auala ma a tatou puipuiga.Faʻafetai tele i suʻesuʻega na faia mai le ogatotonu o le 1960 i le amataga o le 1980s e Dr. Alex Shigo o le US Forest Service, matou te iloa le tele o mea e uiga i le auala e puipuia ai e laau i latou lava nai lo le limasefulu tausaga talu ai.

Ua leva ona tatou iloa, e pei lava ona taofia e o tatou paʻu ni siama leaga i fafo, e fai le paʻu ma talipupuni e tetee atu ai i siama o laau.Talu ai latou te le maua le taugata o le feoai e aloese ai mai lamatiaga, e manaʻomia e laau le "paʻu" mafiafia nai lo tatou.O faʻasologa o mea ola ma mea e le ola e puipuia ai ogalaau, aʻa ma lala mai manuʻa faʻainisinia, faʻamago, faʻapea foʻi ma faʻamaʻi.

Ae a iai se mea e solia ai le laina muamua o le puipuiga - maligi le pa'u - o le mea e tupu i totonu e manaia.A tupu se manu'a, o le a liua e se laau nisi o ana suka o lo'o teuina e fai ai se fa'asologa o vaila'au puipui.Ona tufatufa atu lea ma teuina nei mea faʻapipiʻi i se mamanu patino i totonu o le manua.O Dr. Shigo na muamua tusia lenei mamanu, lea na ia taʻua o le CODIT - faʻavasegaina o le pala i totonu o laau.

I le faia o nei vaega o le CODIT, o la'au e faia ni puipui vaila'au eseese se fa - lua lapotopoto, tasi le radial, ma le tasi e sili atu pe itiiti foi mafolafola mafolafola.O le faʻamatalaina o nei puipui e fai si esoteric, pe atonu e le manaia, ae afai e te fiafia i faʻamatalaga, o lenei US Forest Service pepa https://www.nrs.fs.fed.us/pubs/misc/ne_aib405.pdf e sili ona manaia. .

Ou te fia faailoa atu o le tapunia o manu'a, e masani ona ta'ua o le "faamaloloina," e le fesootai vavalalata ma le tele o le pala o le a tupu.Ole tele ole pala e fa'alagolago ile lelei ole mafai e se la'au ona puipui mai fa'ama'i.E lelei le tapuni e pei lava ona le toe mana'omia e le va'a toto ona taamilo i se manu'a, ae o le tapunia e le puipuia mai le pala i totonu pe afai e vaivai tele le laau e puipuia ai o ia.

O le manuia o lenei puipui e faalagolago tele i le ituaiga.Mo se faʻataʻitaʻiga, maple maple ma le oak paʻepaʻe, e mafai ona maua ai se tali malosi CODIT.O le poplar ma le willow, i le isi itu, e tau le mafai ona fausia ni puipui vailaʻau, ae o ituaiga e pei o le oak mumu ma le maple vaivai e faia se galuega masani.

O le ola atoa o la'au o se isi itu taua.Matou te iloa afai matou te faʻalavelave faʻafuaseʻi, le lelei le fafagaina, le lelei o le susu poʻo le solomuli, e sili atu ona matou aʻafia i maʻi.E oo lava i se maple suka atonu e le mafai ona fausia ni puipui kemikolo malolosi pe afai o loo i ai i se tulaga vaivai.I le faʻamatalaga, o laʻau o le laufanua e faʻamalosia pe a faʻatusatusa i o latou tausoga e nonofo i vaomatua.E sili atu le leaga o se laau i luga o le auala, o loʻo feagai ma le vevela o loʻo faʻaalia, faʻatapulaʻaina le avanoa o aʻa, masima auala, faʻaleagaina o le ea ma isi mea.

Ma o le mea moni o le tele o le manua e faia ai se eseesega.E oo lava i se laau fiafia ma maloloina e mafai ona lofituina ana puipuiga i se manua tele.Ua tatou iloa o le tele o taimi, e faiaʻina ai le laau i lana taua faasaga i le pala.

E itiiti se mea e iloa e uiga i le auala e tali atu ai laau i faʻamaʻi iniseti.Matou te iloa o la'au e puipuia mai fa'ama'i iniseti e ala i le fa'aogaina o latou kemisi fa'alotoifale e tu'ufa'atasia fa'afefiloi, e ta'ua e saienitisi o Bad Tasting Stuff, e fa'ate'a ai (iniseti, o lona uiga-e le o saienitisi).I le tele o tulaga, e foliga mai e mafai ona latou fa'afetaui a latou mea fa'alenatura i se pusa fa'apitoa.Ae o nei vaila'au faufau e le'o atoatoa - na'o le va'ai i mea e mafai ona fai e anufe fale'ie ma mogamoga gypsy.

E le'i leva ona fa'ailoa mai o la'au o lo'o i ai se ituaiga mamao mamao e fa'atamaia ai.E foliga mai e mafai ona latou faʻailoga le tasi i le isi e uiga i le ituaiga o meaola faalafua ua oʻo mai i luga o le vaaiga e 'ai laulaau.O lenei fesoʻotaʻiga e tupu i lalo o le eleele e ala i aʻa, e ui lava e le o suʻesuʻeina lelei le masini.E manatu fo'i nisi o tagata su'esu'e i meaola e mafai fo'i ona feavea'i e vaila'au i luga o le ea ni fe'au e feso'ota'i ma fa'ama'i, po'o fa'ama'i fo'i.

E iai foʻi i laʻau ni fausaga e puipuia ai e taʻua o kola lala, e tu i lalo o lālā uma.O kola lala e sili atu le atamai nai lo aano masani ogalaau i le gaosia o fungicides e fai ai pa puipui.O lenei kola e masani lava o se mama “donut” ua lapopoa teisi i lalo ole lala – e taua le aua ne'i aveese pe a tipi.Aemaise lava i luga o fafie, o tipi e le tatau ona fufula ma le ogalaau;ae e tatau ona faia i fafo atu o le kola lala.

E mafai ona e fesoasoani i le fa'ateleina o le “immune system” o lau laau e ala i le fa'asusu i taimi o matutu, mulching i fafo i le pa'u, ma le taofia o ta'avale mai le sone a'a.I le taui, o lau laau o le a fesoasoani e tausia oe i le soifua maloloina lelei e ala i le ofoina atu o le paolo, matagofie ma le mafutaga.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O se tasi o faʻamanuiaga o le iai o laʻau lata ane o le le faʻaaogaina o tulafono faʻaagafesootai - e mafai ona e fusiina le tele e te manaʻo ai e aunoa ma le lamatia o le mauaina o le Covid-19.O le isi faʻamanuiaga, ioe, o le paolo.A vevela le vevela ma e tatau ona e taoto maualalo mo sina taimi, e manaia pe afai o nisi o au uo o ni tagata paolo.Aemaise lava pe afai latou te uumi, matua matutua ma le fau malosi.Ioe, e malu laau.

A fa'aoso le fua vevela, e talia so'o se paolo.Afai e te laki i le i ai o ni laau tetele i le mea e te nofo ai, e le gata e mafai ona e malolo mai le la, ae o le vevela o le ea o le a sili atu le malulu - e tusa ma le sefulu tikeri - pe a faatusatusa i fafo i fafo.Ose ituaiga mata'utia, fa'anatura, ma leai se totogi.

A ta'ua, afai e te fa'aogaina se ea malulu, o le i ai o la'au paolo i le itu i saute ma sisifo o lou fale o le a fa'aitiitia ai lau tau fa'amafanafana i le itiiti ifo i le 30%, ma atonu e o'o atu i le 50%.E pei o le toe maua o se vaega o lau pili eletise.O la'au lau'au e sili ona lelei aua latou te puipuia oe i le taumafanafana ae fa'ataga le susulu o le la ile taumalulu pe a e mana'o ai.

I na aso vevela vevela pe a e manatu ua vevela tele e faigaluega ai i fafo, e le naʻo oe - e tutusa lau vaʻaiga o laau.O le photosynthesis, o le faagasologa ofoofogia lea e liua ai le kaponi dioxide ma le susulu o le la i le suka (e ola ai laau) ma le okesene (lea e fesoasoani e faatumauina ai lo tatou ola), e le galue i luga atu o le 85 tikeri.O le a alu uma le malosi o le la!O le mea na tupu, e mafai ona vevela tele laulaau i le la atoa e tusa lava pe feololo le vevela o le ea, e pei lava o le auala e mu ai le paka asefata i le la.

O le mafua'aga lea e taua ai le pito i totonu o se laau.E ese mai i le avea ma tagata leaga o se pitonuu e le manaʻomia, o lau e paolo, ma faʻafefeteina, i le pito i luga o le pito i luga o ni taʻaloga autu i le ola o se laau, aua e naʻo i latou i le galuega pe a vevela tele mo latou fogafale i luga. tuaoi e galulue.E sili la le aua ne'i soona fiafia i le teuteuina.E le mana'o la'au ia “fa'amamā” i totonu o latou fa'apaologa.

Fa'amoemoe o lo'o e inuina le tele o vai i le vevela o le taumafanafana.Atonu e faateia oe e mafai e laau ona le maua se vai, aemaise lava i vaitau vevela, matutu e pei o le 2016 ma le 2018. A o tatou manatu e maulu aʻa laau i le loloto e suʻe se vai malulu, 90% o aʻa o laʻau o loʻo i luga ole 10 inisi. o eleele, ma 98% o loʻo i luga ole 18 inisi.

O se mutia enaena, foliga mate o le a toe maua mai le lamala i se mataupu o vaiaso, aua o le mutia e iai se faiga e moe ai e aunoa ma le afaina ai.O la'au, e ui i lea, e tele ni tausaga e toe fa'aleleia atoatoa mai se fa'amamago umi o le taumafanafana.O faʻamaʻi o le lamala e faʻavaivaia ai se laʻau, e sili atu ona afaina i faʻamaʻi ma iniseti.

E ui o le tele o tagata paolo e le lelei i le susu, e talisapaia e lau laau le susu mae'ae'a i vaiaso ta'itasi.Fa'agalo le mutia - e mafai ona fa'aola mo ia lava.Faamolemole ia manatua au laau, ma faasūsū lelei pe afai e lei timu i le silia ma le vaiaso.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

A itiiti mai talu mai le taimi o Siekisipia, ua faʻaaogaina e alii le fuaitau "le feusuaʻiga (poʻo le sili atu ona saʻo)" e faʻasino i tamaitai.O se mea e matua ofo tele, ona o le naunau tele o tamaloloa e fai le le tonu o fafine mai aso anamua e oo mai i le taimi nei.O tama'ita'i fo'i i nisi taimi e fa'ailoa mai ai - e tamaloloa, ioe - e sili atu le ma'ale'ale pe vaivai le itupa.Ae o le mea moni e sili atu le malosi o fafine nai lo alii pe a oʻo mai i le tau faasaga i faʻamaʻi pei o Covid-19.E le gata i lea, o fafine o ituaiga uma o mamame e sili atu ona lelei i le taulimaina o le atuatuvale nai lo a latou tane.

Matou te iloa o le testosterone e faafaigofieina ai le malosi faaletino o alii nai lo tamaitai.E talitonuina o se suiga ua filifilia e ala i le evolusione lea e mafai ai e tane ona puipuia tamaʻitaʻi - e sili atu le taua nai lo alii i le tulaga o le ola o meaola - faʻapea foʻi ma soʻo se pepe o loʻo latou tausia.I totonu o tagata, ou te lagona le loto nutimomoia ona o le natura (po o le Atua, pe afai e te fiafia i ai) na mamanuina tane e puipuia fafine, e toatele naua tagata ua faaleagaina le faatulagaga fuafuaina o mea e ala i le faia o sauaga faasaga i fafine.

A o'o mai i le ola ai i fa'ama'i, peita'i, e faaluaina le malosi o fafine nai lo tama.E tusa ai ma se tala ia Aperila 18, 2020 i le nusipepa a Peretania The Guardian, e faaluaina le toatele o alii nai lo tamaitai ua maliliu mai Covid-19 i Sepania.Na taua foi e le Guardian e faapea, i Italia, o le numera o tagata maliliu e 10.6% mo alii ma 6.0% mo tamaitai, ma o uluai faamaumauga mai Saina na faaalia ai le maliu o le 2.8% i alii pe a faatusatusa i le 1.7% mo tamaitai.Tusa lava pe a uma ona faʻasaʻo mo aʻafiaga o le olaga e pei o le mea moni e sili atu tamaloloa nai lo tamaitai ulaula, o le eseesega e taua pea.

E moni i nisi nofoaga, Quebec mo se faʻataʻitaʻiga, o fafine ua fano i se maualuga maualuga.Atonu o se fa'afitauli fa'aletagata.Ua lipotia mai e le Montréal Gazette e 80% o tagata faigaluega tausi soifua maloloina Québec o tamaitai, ma o tamaitai e aofia ai le 85% o i latou i fale tausi soifua, lea na sili ona afaina ai le Covid-19.Po o le a lava le tuusaunoaga a Québec ma nai isi, Global Health 50/50, o se inisitituti e siaki mataupu i le lalolagi atoa, fai mai o le tulaga manino i le lalolagi atoa o le toatele o alii ua toilalo.

I lana tusi The Better Half (faʻasalalau i le 2020 ae na tusia aʻo leʻi oʻo i le Covid-19), o loʻo faʻamatala e le fomaʻi o Sharon Moalem o le tele o kenera e faʻatonutonu ai le puipuiga o loʻo i luga o le X chromosome.E pei ona tatou aʻoaʻoina i le vasega faʻavae Biology, o tane e iai le XY chromosome paipa ae o fafine e iai le XX faʻatasi.O lona uiga e faaluaina le tele o X chromosomes a fafine i sela uma i totonu o latou tino, ma e tusa ai ma Dr. Moalem, e ono faaluaina le tali atu i le puipuiga.

O le a ou le alu i le inisinia (faʻapena ona ou te tau le malamalama ia i latou) pe faʻafefea e le Covid-19 virus "tatala" se polotini tali e taʻua o le ACE-2, ma maua mai ai le carte blanche e tafe ai i totonu o tatou tino.O le mea taua o le ACE-2 protein e faʻalagolago i se seti o kenera o loʻo i luga o le X-chromosome o le tagata.

Fai mai Dr. Moalem, afai e sosolo e le virusi lenei porotini i totonu o se tane, ona saoloto lea o le siama e aafia ai soo se sela o soo se totoga i lona tino.Faatasi ai ma fafine, e manaʻomia e le siama ona tosoina ni polotini ACE-2 eseese e lua e fesoʻotaʻi ma chromosomes X eseese e lua, ma tuʻuina atu i le tamaʻitaʻi e puipuia le puipuiga poʻo le "avanoa lona lua" e puipuia ai lona tino mai faʻamaʻi.

Ua leva ona iloa o iole ma isumu tama'ita'i e toe malosi mai se fa'alavelave fa'alavelave e sili atu ona faigofie nai lo tama, lea e fa'amauina ai le maualuga o le cortisol ma isi fa'ailoga mo le fa'apopoleina mo se taimi umi pe a mae'a so'o se fa'alavelave e asia i latou i le faagasologa o su'ega eseese.Ae i le malo o tagata, o se suʻesuʻega na faia i le Iunivesite o Kalefonia i Los Angeles i le 2000 na iloa ai e sili atu le taulimaina e tamaitai o le atuatuvale nai lo tama.

I le lipoti mulimuli, na tusia e le tusitala autu o Shelley E. Taylor e ui o le tali a le tane "fusu pe fusu" o loʻo faʻamaonia lelei (seia oʻo mai talu ai nei, 80% o suʻesuʻega faʻamaʻi uma na faia i tama), o fafine e iai se auala faʻaopoopo e tali atu ai.O le ta'ua o se tali "tausi ma faauo", fai mai Dr. Taylor o le naunau o tamaitai e fatu ma faatumauina sootaga faaleagafesootai e fesoasoani ia i latou e sili atu le tau o faigata nai lo alii.Fai mai a ia "...oxytocin, faʻatasi ma hormones fanau tamaʻitaʻi ma masini peptide opioid endogenous, atonu o loʻo i ai i lona [le 'tali atu ma faauo'] autu."Talu mai le taimi o le suʻesuʻega a Dr. Taylor, o lenei faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga a le tamaʻitaʻi-ma-faauo ua atili suʻesuʻeina ma faʻamaonia, aemaise lava e Lauren A. McCarthy o Rochester Institute of Technology.

E foliga mai o le itupa sa'o e iai ni fa'amanuiaga lelei pe a o'o mai i fa'ama'i ma isi fa'alavelave.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

Masalo na e va'ai i nei tama'i chimera vae sefulufa i se taimi, e ui atonu e te le'i totogia i latou talu mai lou la'ititi.O se vaega ula, vaega o le kangaroo, ma se vaega o le armadillo, o le pill bug (Armadillidium vulgare) e le afaina, pe afai o nisi taimi e ita ai, manu e fetolofi solo i le po e fafaga i laau mamate.E ta'ua fo'i o pusi pateta po'o roly-polys, o tama ia e tosoina i latou i totonu o se polo la'ititi mo le puipuiga pe a fa'alavelave.

E le utia, tui, ave fa'ama'i, lamu lou fale pe fai se isi mea e le fiafia, ma e masani lava ona fiafia tamaiti e taaalo ma i latou.O le mea moni, latou (pill bugs, ae le o tamaiti) e fai ni fagafao lelei pe afai e le maualuga tele ou faʻamoemoega ile toleniga.O nisi taimi latou te maua ai lo latou ala i totonu o potu ma avea ma mea faʻalavelave, ae faigofie lava ona pulea.

Tu'u i luga o se ogalaau, sii i luga se maa mafolafola, pe siaki i lalo o se totō fugala'au, ma i le tele o eria e te maua ai nei crustaceans.O le mafuaaga na latou tolotolo ese ai mai le sami ma fetuutuunai e nonofo i luga o le laueleele o le matematega lea a soo se tasi – masalo ua tumu le sami i se taimi.O le mumusu e lafoa'i uma a latou uiga vai, e mānava moni lava piliki i fuga.O le mafuaaga lena e maua ai i nofoaga susū – latou te manaʻomia pea le susū pea, pe o le a faʻalavelave le fesuiaiga o le okesene ma o le a latou manava.

E amata mai i le 8.5 mm i le 17 mm (pe tusa o le 3/8 i le 9/16 o le inisi) le umi, o pusa piliki e lanu efuefu i le enaena, ma se fa'ailoga mata'utia o le tino.O le vaega mulimuli lenei o le auala e mafai ai e se tasi ona ta'u ese mai o latou tausoga ia mea'ai, o lo'o i ai se nofoaga fa'alenatura tutusa e pei o pill bugs.O fugala'au o lo'o iai le la'au i le genera Oniscus ma Porcellio, ma e sili atu ona mafolafola le tino.E le gata i lea, e le mafai e le sow bugs ona polo i luga mo le puipuiga.O lenei fa'asologa fa'asolosolo e ta'ua o le conglobation, o se fa'aupuga fa'apitoa e fesoasoani i ta'aloga Scrabble.

O le uiga o kangaroo o pill bugs o le fafine e iai se taga i lona manava e taʻua o le marsupium e tuʻu ai ona fua.E fofoa le tama i totonu o lana marsupium e tumu i le vai ma nonofo ai seia lava lo latou lapopoa e taumafai ai na o i latou.

E ui lava na sau mai Europa bugs pill, ae latou te le ausia tulaga uma mo se ituaiga faʻalavelave.Latou te le fa'atupuina ni fa'aletonu ogaoga o le soifua maloloina o tagata ma/po'o le tamaoaiga ma/po'o le si'osi'omaga, o se mea e fa'aalia ai meaola fa'alavelave.Ou te masalo e lagona le leaga o fugala'au i le le faatagaina i totonu o le kalapu.O le mea moni, latou te fesoasoani i le toe faʻaaogaina o meaʻai, ma fesoasoani i le faʻavaeina o le eleele lelei.

E ui e le'o fa'alavelave fa'atekinisi, ae o nisi taimi o se fa'alavelave la'ititi pe a fa'afefe i totonu.O le puleaina oi latou atonu e mana'omia ai se fana, se fa'afanua, po'o se fa'amama.Talu ai e tatau ona latou nonofo i nofoaga susu, o le faʻaitiitia o le susu e taua tele.Tatala fa'amalama o le fogafale i lalo ma fa'aoga ili po'o mea fa'amama e fa'aitiitia ai le susū i totonu o le potu.

Taofi se fasi ma'a nuti'i (po'o isi mea e faigofie ona mago) fa'ata'amilo i le nofoaga o lou fale e taofia uma ai vao ma mulch mai le fa'avae.Mulimuli ane, ta'e le fana e fa'amau ai ta'eta'ei i le va o poloka fa'avae ma isi mea e ono ulufale ai.E le mafai ona ou fa'ailoaina pe fa'afefea le aoga o le fa'atosina filiga e le aofia ai so'o se fa'ama'i - e te maua le tele o tausaga o fa'ama'i fa'ama'i fa'atasi ma se galuega mae'ae'a o le fa'amauina o ta'e.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O le upu tuai “O le ala i seoli ua fola mo faamoemoega lelei” ua avea ma faamafanafanaga sili ia te au i le tele o tausaga, talu ai ou te manatu o lona uiga o le auala i le lagi ua fola i mafaufauga leaga, lea e masani ona faigofie ona maua.Talu mai aso anamua, ua matou fausia ituaiga uma o auala, alatele, auala, auala, terraces, turnpike, tow-roads, ma uila auala.Ae ona o le tulaga mata'ina o lo'o fa'aitiitia ai le faitau aofa'i o tagata pollinator, ose taimi taua tele e fa'amumu ai se ituaiga auala fou.O se ala, ia patino.

I le sefululua tausaga talu ai, na fausia ai e Sarah Bergmann le tusiata ma le siʻosiʻomaga o Seattle le manatu o le Pollinator Pathway.Ua fa'amatalaina o se "fa'atagaga auai, mamanu ma le si'osi'omaga fa'aagafesootai sculpture," o se nofoaga laina laina e fesoasoani ai iniseti pollinator su'e mea'ai ao latou ui atu i taulaga ma isi laufanua faigata.Talu mai lena taimi, ua salalau le manatu i Amerika i Matu ma tua atu.

E mafai ona fa'afaigofie auala o le Pollinator e pei o se laina o la'au fuga i le va o le tasi tuafale ma le isi, po'o le tele e pei o se "fugala'au fugala'au" e fa'afeso'ota'i avanoa lanu meamata i totonu o le taulaga tele.O le upegatafa'ilagi http://www.pollinatorpathway.com/criteria/ o lo'o i ai meafaigaluega ma punaoa, ma o lo'o lisiina ai ta'iala tetele e pei o le mana'oga e galulue fa'atasi ma vaega ma fa'alapotopotoga eseese, fa'aaoga muamua la'au moni, ma fai se fuafuaga mo le tausiga umi.E pei o le tele o manatu lelei, o le pollinator pathway manatu ua "valea," ma o loʻo faʻaaogaina e tagata e le masani i galuega a Ms. Bergmann.

Pe a fa'atuina so'o se auala tele e manuia ai pollinators, e taua le fa'aofiina o fa'avasegaga o la'au o le tele o lanu, maualuga, ma fugala'au foliga.O le i ai o laau e fuga i le vaitau atoa o le tuputupu ae e taua foi.O nei iloiloga e fesoasoani e fa'amautinoaina le tele o ituaiga o iniseti pollinating e mafai ona fa'aogaina le sua ma le poleni.

E foliga mai, o pollinators e le o ni iniseti e le o aofia ai mai nei taumafaiga.Lemurs, pili, pe'a, manuki, opossums, ma le tusa ma le limasefulu isi ituaiga o vetebrate e pollinate foi laau.Ou te manatu o le tosina atu o le tele o lemurs, manuki po o pili i auala pollinator i le taulaga o se vaaiga manaia, ae e mafai foi ona ou mafaufau i ni nai faaletonu.

E ui lava ina faia e le lagomeli se meli o se pollinator poster-child, i le tele o fuafuaga o mea e saofagā itiiti i le gaosiga o meaʻai a aiga ma vao.I se si'osi'omaga maloloina, ma e o'o lava i le tele o mea fa'aletonu, o a tatou mogamoga moni, butterfly, wasps, pi, lago, beetles ma isi iniseti e toeitiiti lava fa'a pollinating uma mea totō vao ma aiga.I se itulagi e pei o le itu i matu o le Setete o Niu Ioka, o le aʻafiaga o le meli i luga o pollination e faʻatauvaʻa, sei vagana ai togalaau tetele tele i le Vanu o Champlain.

E le faapea e le tatau ona tatou tausia pea le lagomeli ma popole i lo latou soifua maloloina – o le meli ma isi mea e maua mai i pi o fua o faatoaga taua – ae e tatau ona i ai se ata sili atu ona sa’o po o ai e faia a tatou pollinating.E na'o le mana'omia o lagomeli pe a aveesea e fa'ato'aga malosi ia la'au e masani ona fa'alagolago iai iniseti, e pei o togafa'a almond i Kalefonia, ma e o'o fo'i i nisi o vaega e ola ai fuala'au i tafatafa o Vaituloto Tele.

O mafua'aga o lo'o i ai le pollinators i se tulaga lamatia tele e mana'omia ai ni auala fa'apitoa e ui atu ai i le taulaga e lavelave, ae e tele mea latou te faia i vailaau fa'asaina.O se vasega o iniseti e ta'ua o neonicotinoids, neonics mo le faapuupuu, ua leva ona aafia i le pa'u o pollinator.E fa'aaogaina i mea uma mai le fa'atonutonuina o le mutia i le soya, o nei vaila'au e fa'a'ona ai se la'au atoa, e aofia ai ma lona poleni.Tala leaga mo iniseti fa'ama'i, fa'apea fo'i ma pi ma pepe.Ia Aperila 2018, na faʻasaina tumau ai e le Iuni a Europa le tolu o neonics sili ona lauiloa ina ia puipuia ai pi.

Ma o fungicides, na talitonu muamua e saogalemu mo pi, talu ai nei na taʻua o se mafuaaga masalomia o le paʻu o pollinator.I se lipoti ia Novema 2017, o se vaega o tagata suʻesuʻe taʻitaʻia e Cornell mai le itu i matu sasaʻe na faʻamaonia ai o le faʻaaogaina masani o fungicides i faʻatoʻaga e faʻavaivaia ai pi i le tulaga e masani ona latou lolo atu i le leaga o le tau poʻo faʻamaʻi masani, mea e masani ona le faʻamaonia.I aso nei, e 49 ituaiga o pi moni ua manatu i se tulaga lamatia, faatasi ai ma bumblebees aemaise lava le afaina.

Afai e iai se taui o le pollinator, e foliga mai e alu i la tatou ituaiga lagomeli fuzzy.O le lauulu o se tasi lea o mafuaʻaga e sili atu ai le lelei o le pulupulu nai lo, fai mai, peleue samasama, lea e sao lelei i le pollination.O le isi mea e mafai ona fa'agaoioi bumblers i le malulu sili atu nai lo isi iniseti - pe fesoasoani lo latou ofutino matagofie i lena mea, ae ou te le iloa.

E le gata i lea, o la latou "bumble" o se vaega o lo latou lalelei.E foliga mai latou te tetete le ea i le Goldilocks frequency, o se tasi e sa'o e lulu le poleni i totonu o nisi fugalaau e pei o tamato.I se isi faaupuga, e mafai ona latou faia le taʻavale-e ala i pollination e aunoa ma le manaʻomia ona tuʻu i luga o le fugalaau.Ma i le fiafia i le le taua o le a ou faailoa atu ai o saienitisi i le Queen Mary University o Lonetona na aoaoina bumblebees pe faapefea ona taamilo se tamai polo i totonu o se pu laitiiti e maua ai se taui suka-vai.Ou te manatu o loʻo pisi nei le au suʻesuʻe i taʻaloga tapolo bumblebee.

Afai e te le'i sauni e fa'ailogaina se auala tele pollinator, e mafai ona e fesoasoani e fa'alelei lou nu'u i le pi-ma le fa'alelei e ala i le fa'alauiloaina o nei fa'afitauli.Fai atu i au ofisa o le lotoifale e sui tulafono faʻasoa ina ia faʻatagaina le tele o laufanua eseese i totonu o tatou taulaga, taulaga ma nuʻu.O mutia mama e mata'utia i pollinators – tu'u na dandelion, mo le lelei.Faamolemole, fesoasoani e tape le mama!O lenei mea o le a faʻamalosia ai le eseesega o laʻau ma sili ona aoga i pollinators - ma mulimuli ane, tatou.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O timuga o Aperila e aumaia ai fuga o Me, ae le o mea uma e fiafia i ai.E ui lava e mafai ona taunuu dandelion i luga o le Mayflower, latou te le maua le faʻaaloalo e tatau ai o ni tagata malaga faʻamalosi e tuʻu i lalo aʻa i se fanua fou, pe o se meaʻai e tumu i vaitamini, poʻo se vailaʻau faʻapitoa.

I lenei vaega mulimuli, o le dandelion e matua faʻaaloalogia ma maua ai le igoa Latina Taraxicum officinale, o lona uiga o le "fofo aloaia mo faʻafitauli uma."E tele fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina o le dandelion ua lipotia mai, e aofia ai le fesoasoani i le ate ma fa'amama ai fatuga'o ma ma'a, fa'apea fo'i fafo e fai ma pa'u mo papala o le pa'u.Ou te le faafoliga e iloa uma le taimi ua tuanai ma le taimi nei le faaaogaina faafomai o le laau, ma ou te fautuaina malosi le feutagai ma se fugalaau faaaloalogia, faapea foi ma lau tausi soifua maloloina, a o lei taumafai e togafitia oe.

Na faapea mai, ua tuʻuina atu e le Iunivesite o Maryland Medical Center se itulau uepi atoa i le dandelion, ma o loʻo taʻua ai nisi o suʻesuʻega a tupulaga.Sa ou faalogo muamua o le dandelion sa faaaoga e fai ma togafitiga faaopoopo o le ma'i suka, ae le'i maua ni mau.Ae ui i lea, ua taʻua e le U of M Medical Center:

“O suʻesuʻega muamua a manu o loʻo fautua mai ai e mafai ona fesoasoani le dandelion e faʻasaʻo le maualuga o le suka toto ma faʻaititia ai le cholesterol atoa ma triglycerides aʻo faʻateleina le HDL (lelei) cholesterol i isumu suka.E tatau i tagata suʻesuʻe ona vaʻai pe aoga le dandelion i tagata.O nai suʻesuʻega a manu o loʻo fautua mai ai e mafai ona fesoasoani le dandelion e faʻafefe ai le mumū.

Ou te fai atu e le leaga mo se vao.E mafai ona e fa'atauina a'a dandelion mamago ma tipi i le tele po'o le fa'apalapala i le tele o faleoloa-mea'ai fa'alesoifua maloloina, pe mafai fo'i ona e maua fua i lou tuafale, pe afai e te le fa'aaogaina vaila'au mutia.

O le igoa masani o le Dandelion e sau mai le Falani “dent de lion,” po o le nifo o leona, e faasino atu i togitogi malolosi i o latou lau.O lau e eseese tele i foliga, e ui i lea, ae ese mai lo latou lanu samasama, e le o le dandelion uma e pei o le leonid e sosoo ai.E foliga mai o Farani e iai le tulimanu i luga o le maketi igoa masani, aua o le isi dandelion moniker o le "pis en lit," poʻo le "susu le moega," ona o le aʻa mago e malosi le diuretic.E sili atu i lena mea mulimuli ane.

E sili ona lelei lanu meamata o le Dandelion i le amataga o le tautotogo ae leʻi fuga.O le seleselega i le tuai o le vaitau e pei o le pikiina o le latisi ma le mea fa'apipi'i pe a uma ona pa'u—e mafai ona 'aina, ae le o le mea sili.Afai e iai ni nai dandelion e mauaa i lau togalaau i le tausaga talu ai, masalo ua sauni e lia'i ma 'ai i le taimi nei.Fa'ailoga o se mimilo fou i luga o le fuaitau "vao-ma-fafaga."

E mafai fo'i ona fa'afuifu lau laumatamata ma tu'u i salati, pe fa'avela fo'i, ae sili ona ou fiafia i ai pe a tipi ma tu'u.E lelei i omelets, falai falai, sup, casserole, poʻo soʻo se meaʻai suamalie mo lena mea.O a'a fou e mafai ona pa'u, tipi manifinifi ma tu'u.O se togafiti moni o pale dandelion.O le mafuaaga latou te fuga vave ona o latou fuifui fuga fuga fuga fuifui ua tuʻu i le ogatotonu o le pale aʻa, ae o le tele o isi fugalaau e fuga mai i le tuputupu ae fou.A uma ona tipi ese laulaau, ave se naifi tipi ma aveese pale, lea e mafai ona faʻafefe ma tuʻuina atu i le pata.

O a'a dandelion tao e fai ma sui o le kofe sili ona lelei ua ou tofo i ai, ma e fai mai se tala ona ou te fiafia tele i le kofe.Fufulu a'a fou ma fofola i luga o se fata ogaumu ina ia aua ne'i pa'i le tasi i le isi.E mafai ona e faʻataʻitaʻi i tulaga maualuga, ae ou te tunu i latou i le tusa ma le 250 seia oʻo ina malulu ma enaena uliuli atoa.Fa'amaoni e le mafai ona ou ta'u atu pe o le a le umi e alu ai, i le va o le 2 ma le 3 itula.Po o le a lava le tulaga, ou te taoina pea pe a tatau ona ou i ai i totonu o le fale, ma siaki soo pe a uma le lua itula.oloina e fa'aaoga ai se mea'ai po'o le sima ma le pestle.A fa'atusatusa i le kofe, e te fa'aaogaina la'ititi le a'a o le eleele ile ipu.

E tofo le meainu, ae pei ona taʻua i luga, e sili atu le diuretic nai lo le kofe poʻo le lauti uliuli.Ou te lei iloaina lava o se faafitauli lea, ae afai o lau malaga i le taeao e masani ona aafia ai le vevesi o taavale, filifili lau meainu o le taeao e tusa ai.

Ou te leʻi faʻataʻitaʻiina le uaina dandelion, o se tu masani na amata mai i seneturi i Europa, ma o lea e leai se poto masani e lipotia, ae o scads o recipes e mafai ona maua i luga o le Initaneti.E to'atele uo ma tagata o le aiga na fa'ata'ita'iina, fa'atasi ai ma iloiloga le lelei ma lelei e vaelua lelei.Ou te le iloa pe o se mea e fiafia i ai le tagata lava ia poʻo le faʻaogaina o le uaina e matua vaeluaina.

Ona o uiga lelei uma o dandelion, e ofoofogia le tele o le taimi ma le faʻatauaina o la tatou aganuu e faʻaumatia ai.E foliga mai o lo'o taula'i atu i nisi o tagata, o lo'o fa'asusu o latou mutia i vaila'au fa'ato'aga e pei o le 2,4-D, dicamba ma le mecoprop.O nei mea uma e sau ma fa'alavelave fa'alesoifua maloloina, ae le ta'ua ai fa'ailoga taugata.

Mo i latou atonu e mamao tele le sootaga o leona ma e le mafai ona momoe i le po pe afai o loʻo i ai ni dandelion o loʻo lafi i luga o le fale, o le a ou faʻamatalaina se mealilo e aveese ai i latou mai le laufanua.Seti le moa e tipi i le fa inisi le maualuga.O le faia o lea mea o le a matua fa'aitiitia ai le aofa'i o vao, ma fa'aitiitia ai le mamafa o fa'ama'i ma fa'aleagaina fo'i.

Ou te fai atu tatou te taofi uma le taumafai e fasioti le leona Amerika i Matu e le o lamatia i le faʻaumatia, ma aʻoaʻo e talisapaia ma faʻaoga atili.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O la'au sili ona maualuga i lenei itu o le Rockies, o la tatou paina papa'e i sasa'e (Pinus strobus) o se tasi o la'au sili - pe a le sili atu - fa'ale-tamaoaiga ma fa'ale-aganu'u i le itu i sasae.E ui o le siamupini a Amerika o loʻo i ai nei ose North Carolina sauai e fuaina le 189 futu le maualuga, na faʻamauina e le au fai laau paina paʻepaʻe paʻepaʻe e oʻo atu i le 230 futu.O paina pa'epa'e e ta'uta'ua ona o lona lautele ma manino (e leai ni nonoa), la'au lanu mama e fa'aaoga mo fola, laupapa ma fa'a'ofuofu fa'apea fo'i ma fa'amea fa'avae.O Egelani Fou sa fausia i luga o paina papae, ma i nisi o fale tuai, o loo maua pea ni laupapa fola pine muamua e luasefulu pe sili atu inisi le lautele.

O le tulaga e pei o le falesa o se tulaga o paina paʻepaʻe matutua e faʻaosofia ai le talisapaia o le natura, pe a le o se lagona loloto o le maofa ma le migao.I le tulaga o le faʻamaonia, paina paʻepaʻe e faigofie ai.E na'o le pau lea o le paina moni i sasa'e o lo'o iai ni nila i fusi ta'i lima, tasi mo mata'itusi ta'itasi i le “pa'epa'e”.Ina ia manino, o mataitusi e le o tusia moni i luga o nila.O lona aulelei, ono-inisi le umi cones ma resin-tipped una e lelei atoatoa mo afi-amata, ma mo pale ma isi teuteuga aso malolo.

E mata'ina ona uiga faaletino, o paina pa'epa'e ua tatou maua ai ni meaalofa taugatā, ae e sili atu ona tāua.Faatasi ai ma ona nila e lima o loʻo faʻapipiʻi i le pito i lalo, o le paina paʻepaʻe na fesoasoani e faʻaosofia ai malo-setete e lima e tuʻu i lalo o latou lima i le afe tausaga talu ai, ma auai faʻatasi i se faʻapotopotoga faʻatemokalasi fou e taʻua o le Haudenosaunee poʻo Iroquois.Faatasi ai ma ona taitai filifilia e limasefulu, fale e lua o le fono faitulafono, ma faiga o siaki ma paleni, o lenei fausaga faigata ma tumau na avea ma mamanu mo le US Constitution.

Na tusia e Jefferson, Franklin, Monroe, Madison ma Adams lo latou faamemelo i le Confederacy Haudenosaunee.Franklin ma Madison sa matua fiafia lava i ai, ma apoapoai atu i le sefulutolu kolone e faʻaaogaina se faʻapotopotoga tutusa.Faatasi ai ma fuʻa muamua a Revolutionary o se faasologa o Pine Tree Flags, ma o le aeto, e ui lava na aveesea mai lana pine paina, ae sa nofo i luga o tupe a Amerika.

O le Haudenosaunee o loʻo faʻaalia pea le paina paʻepaʻe, e taʻua o le laau o le filemu, ma se aeto tula i luga.O loo iai le aeto e vaavaai mo fili e pei o le matapeʻapeʻa ma le vaai mamao.I ona fao, o se fusi o aū e lima o loʻo uuina e faʻaalia ai le malosi i le lotogatasi.E le o se mea na tupu na amata ai aia tatau a tamaitai i aso nei i Seneca Falls, NY i le paolo faafaatusa o le paina paepae.Na tusia e le au faipule muamua e pei o Matilda Jocelyn Gage lo latou ofo tele i totonu o nuu o Haudenosaunee, sa tutusa le faʻaaloalo o fafine e pei o alii, ma o sauaga i soo se ituaiga e faasaga i fafine e leʻi taliaina.

Faatasi ai ma le tele o mafuaaga e fiafia ai i paina paʻepaʻe, sa ou le fiafia ina ua amata ona faʻaalia e pine paʻepaʻe faʻailoga o le faʻalavelave i le tele o vaega o lo latou lautele.Amata ile 2009, na amata ona samasama nila ma pa'u vave, ma fa'aletonu le tuputupu a'e fou.I le taimi muamua, o nei fa'ailoga sa fa'atapula'a i nofoaga papa'u pe leaga fo'i le palapala, ma i ala tetele o lo'o fa'amamafaina ai la'au e ala i le fa'amama masima, e mu ai lau ma a'a.O lamala o le 2012 ma le 2016, e leʻi tupu muamua i tulaga o le maualalo o le susu o le eleele, na toe faʻaleleia atili ai pine.E oʻo atu i le 2018, e oʻo lava i nisi o paina i luga o nofoaga mauoa na foliga maʻi.

E pei o le tele o fa'afitauli fa'ato'a maua, o lenei fa'aitiitia, fa'aigoaina o le ma'i nila paina pa'epa'e (WPND), e le'o malamalama atoatoa i ai.O le mea ua iloa o lo'o a'afia ai le tele o fa'ama'i fa'ama'i.E fa fa'ama'i e a'afia ai nila ua tu'u'ese'ese, peita'i e masani lava na'o le lua pe tolu e iai i so'o se tulaga.E sili atu le fenumiai ona o le lima o isi nila faʻamaʻi ua faʻamaumauina, ae faʻatapulaʻa taʻitasi i vaega patino.Ua fa'ailoaina se fa'ama'i a'a, ae o le isi e a'afia ai aano o le ogalaau e foliga mai e sosolo e se iniseti una.

I aso ua tuana'i, o le pa'u fa'afuase'i o ituaiga o la'au e masani lava ona mafua mai i se fa'ama'i po'o se fa'ama'i e pei o le Dutch elm disease, chestnut blight, po'o le emerald ash borer.O le mea uiga ese e uiga i le WPND, e ese mai i le mea moni e faapea i le va o le ono ma le sefulu meaola e mafai ona galue, o i latou uma e tupuga mai i le vaega ua afaina.Ua faailoa mai e le Matagaluega o le Puipuiga o le Siosiomaga a Niu Ioka (NYSDEC) se tasi atonu na afua mai i fafo atu o Amerika i Matu, ae e leʻi faʻamaonia.

O le upega tafaʻilagi a le UMass Extension Landscape, Nursery and Urban Forestry o loʻo faʻamatalaina e faapea "O le leai o se pathogen poʻo se iniseti e le masani ai e taʻitaʻia ai tagata suʻesuʻe e suʻesuʻe le matafaioi o tulaga tau le siosiomaga, lea ua suia ona o le suiga o le tau.O le faʻateleina o le vevela ma timuga mai ia Me e oʻo atu ia Iulai ua fesoasoani e faʻamalosia ai le faʻamaʻi o le WPND.O faʻafitauli o loʻo feagai ma paina paʻepaʻe i sasaʻe o le a faʻaauau pea, ae o loʻo i ai avanoa tau pulega e fesoasoani e faʻaleleia le soifua maloloina ma le malosi o paina paʻepaʻe.

I laufanua o aiga, ua fautua mai ai le Bartlett Tree Research Laboratory “E fautuaina le fa'amama fa'ata'amilo o paina pa'epa'e ma fa'ainu loloto fa'atasi i le vaiaso i taimi vevela.E tatau fo'i ona fa'atūina se polokalame fa'atosina, ma fa'atumauina le pH o le palapala ile va ole 5.2 ma le 5.6.Fa'asa'o so'o se fa'aletonu ole micronutrient (pei o le u'amea), ma fa'aitiitia le fa'a'ele'ele o le palapala i le tele o faiga fa'a'ave'esega.”O pine paʻepaʻe o le a le fiafia mo se taimi umi i luga o eleele omea, poʻo i latou e maualuga le pH i luga ole 7.0.E le gata i lea, ia mautinoa e toto uma paina mai le tele o le auala-masima esua, ma tuu atu ia i latou se avanoa tele.

E mafai e pule o le vaomatua ona fesoasoani e ala i le fa'amama fa'amama paina paepae.O fa'amaoniga muamua e ta'u mai ai e mafai fo'i ona fesoasoani le fa'aogaina mama o le nitrogen.Mo nisi fa'amatalaga, fa'afeso'ota'i se ISA-Certified Arborist, NYSDEC Forester, Private Consulting Forester, po'o lou ofisa Fa'aopoopo i le lotoifale.E mafai ona maua nisi fa'amatalaga loloto i le https://www.sciencedirect.com/journal/forest-ecology-and-management/vol/…

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

I lenei taimi o le tausaga e foliga mai e le tele se fuga mai fafo o dandelion ma daffodils, e le oo mai le pollen i le mafaufau i se auala mulimuli ane i le vaitau pe a oʻo i le nofoaga atoa.O le mea uiga ese o fugala'au e vave ona tatou matauina - o dandelion ma auro o ni fa'ata'ita'iga lelei - e lapopo'a ma pipi'i fatu poleni e le faigofie ona sosolo i le savili ma mafatua ai.

E mautinoa lava pe afai e te fa'atupula'ia i le “hay fever” ma savali i totonu o se fanua o auro o lo'o fuga atoa, e te ono tali atu.Taumamao mai fugala'au fa'aali pe afai o se fa'afitauli o le poleni.O fugalaau e le vaaia o mea ia e tatau ona mataala i ai.Fa'atali - e le'i sa'o le mea na tupu.

O le pollen o le sao o le tane i se fatu.O le tele o ituaiga o lo'o iai vaega fa'atama tane ma tama'ita'i e faigofie ona tu'u i luga o le la'au e tasi.O nisi, e pei o apu, e iai le shebang atoa i le fuga e tasi, a'o isi e pei o meleni e eseese tane ma fuga fafine.O nai ituaiga - o le holly o se faʻataʻitaʻiga - e eseese laʻau tane ma fafine.

O le mafuaʻaga o nisi fugalaau e faʻafefete ai lanu, manogi, ma le nectar e faʻatau ai iniseti, manulele ma isi meaola e ave ai poleni mai le vaega fugalaʻau tane i le fafine ina ia mafai ai ona latou faia ni laau pepe.O se fuafuaga sili ona aoga.O le itu i lalo, e ui i lea, e manaʻomia tele le malosi.

O le isi vaega o laau na manatu o se galuega faigata le faatosinaina o pollinators, ae faigofie ona faatosina mai le matagi, lea e mafai foi ona aumai poleni.Ae o lenei ta'iala e le lelei, o lea e tatau ai i la'au e pei o paina ona fa'aoso le tele o mea (poleni, ae le o le matagi).O lenei ituaiga poleni e matua la'ititi lava e mafai ona tafefea i le 400 maila i le sami.O la'au ua fa'afefeteina e le matagi, lea e aofia ai le tele o la'au i le taimi nei o lo'o "fuga," e laiti, fuga fuga, e masani ona tutusa lanu ma le la'au - e matua le iloa.

O le willow, poplar, elm ma le maple e fa'afefeteina uma e le matagi, ma e fuga mai i le amataga o le tautotogo.Ose mea lelei fo'i, aua o pollinators e vave oso a'e e pei ole bumblebees e mana'omia ni puna pollen pe a le'i matala fugala'au va'aia.E ui e le mama e pei o le pollen mai le ragweed, pollen mai willows ma poplars e mafai ona fa'aoso ai fa'ailoga allergy.

O le timu, e manino lava, e fufuluina le pefu, limu spores ma poleni mai le ea, ae o tulaga mago e mafua ai le faʻaputuina o allergens i luga ole ea.O i latou o lo'o mafatia i allergies e mafai ona maua sina mapusaga e ala i le ofuina o se pulou lautele-lauimu e taofia ai lauulu mai le avea ma se aoina poleni.O le ta'alo mata'eta'e ta'aloga e mafai ona fesoasoani e taofia ai nisi o poleni mai mata o se tasi.Ma e ui lava ina sili le manogi o lavalava mamago, aua le tautau lau tagamea i aso maualuga poleni ona o le ae ofuina lou pagatia.

E mafai ona maua tulaga o pollen i luga o le tele o upegatafa'ilagi – airnow.gov ma aaaai.org o ni fa'ata'ita'iga lelei e lua.A fa'atatau, e fai lava si maualalo le aofa'i o poleni i le taimi nei, a'o mafanafana, aua le fa'atuai e alu i fafo.Atonu e totō ni fugala'au pupula ma fa'aali.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O le Aso o le Lalolagi o se taimi tatou te taumafai ai e faʻaaloalo i le paneta o loʻo tausia i tatou.O le toatele o i tatou o le a auai i savaliga sopo, tietie uila, pe fesoasoani i le faamamaina o le matafaga po o le auala.Ua tatou iloa uma e manaia le faatofu i le natura.Mulimuli ane, ua maua e le faasaienisi le mafaufau lelei, ma ua tele nei faamaoniga e faapea o laau, mutia ma alavai e le gata ina faamafanafanaina ai i tatou, ae e taua foi mo le soifua maloloina e pei o meaai lelei ma vai mama.

O manu ua le toe nonofo i le natura ua avea ma faiga sauā.Ua amata ona latou fa'aalia amioga e le masani ai o latou ituaiga;motusia sootaga lautele ma faateleina ma'i.E moni lenei mea mo manu uma, e oo lava i manu e le masani ai.

Ua lelei, mate le manu lea: O lo'o i totonu o le phylum Chordata, o lona uiga o lo'o i ai lona ivi, e fa'asalaina ai pesi ma totolo, ae le o se fa'amatalaga tele.O lona vasega o le Mamalia;O fafine o lenei ituaiga e gaosia susu e fafaga ai a latou tama.O lo'o i le fa'atonuga Primate, lea e fa'aiti'itia i lalo.O lona aiga o Hominidae, o lona ituaiga o Homo, ma Sapien o le ituaiga.

Fesili fa'a'ole'ole (fa'anoanoa);o tatou.E moni o tagata e vavae ese mai isi ituaiga i ni auala sili ona taua, ae o tatou o manu.O lea la, e faigata ona tatou fa'atofuina i le lalolagi faanatura.Fai mai Dr. Frances Kuo mai le Iunivesite o Ilinoi i Champaign-Urbana, o tagata o loʻo nonofo i laufanua e leai ni laau poʻo isi mea faʻalenatura e oʻo i mamanu o agafesootai, mafaufau ma faaletino malepelepe e foliga tutusa ma mea na matauina i isi manu ua le maua a latou. nofoaga masani.

Faatasi ai ma isi suʻesuʻega, o suʻesuʻega a Dr. Kuo o loʻo faʻaalia ai e sili atu le ola o tagata matutua pe afai o latou fale e latalata i se paka poʻo isi avanoa lanumeamata, e tusa lava po o le a le tulaga lautele poʻo le tamaoaiga, ma e sili atu le lelei o tamaiti aʻoga i suʻega mafaufau pe a vaʻai a latou faamalama moe i tulaga masani. .

O ana suʻesuʻega foʻi ua faʻaalia ai o tamaiti e iai le ADHD e itiiti ni faʻailoga pe a maeʻa gaioiga i fafo i siosiomaga lauusiusi.

I le lalolagi atoa, e tosina atu tagata i le natura, e tusa lava pe na o se ata.Aemaise lava, tatou te maua le savannah, lea na tatou uluai avea ai ma tagata i le 200,000 tausaga ua mavae, e matua manaia.Matou te agai atu i laufanua tutusa e pei o paka, ma matou faʻataʻitaʻiina o matou fanua i le auala lava e tasi.E ala i la tatou DNA, faʻapea foʻi ma isi mea faʻapitoa e taʻua o epigenes, tatou te fesoʻotaʻi vavalalata ma le lalolagi masani.

Ua fa'aalia lenei feso'ota'iga faigata e ala i fa'ata'ita'iga o fai'ai i le taimi moni.O ituaiga o mamanu e feagai ma se tasi i le natura, pe i pine pine, atigi nautilus, diatoms, kiona, lala laau, po o oneone oneone, ua taʻua o mamanu fractal.O pesega a manulele ma le leo o galu o lo'o fa'apea fo'i.Fractal patterns, e foliga mai, e matua aafia ai galu o tatou faiʻai i auala lelei.

O se tala ia Fepuari 2014 i le guardian.com o loʻo faʻamatalaina ai pe faʻafefea e tagata mamaʻi ile falemaʻi i potu ma vaʻavaʻai laau e pupuu le falemaʻi ma faʻaitiitia le manaʻomia o vailaʻau faʻamaʻi pe a faʻatusatusa i tagata mamaʻi e leai ni vaaiga faʻanatura.O loʻo faʻaauau pea ona fai mai a maeʻa naʻo le itula i se tulaga masani, o le faʻaogaina o le mafaufau ma le faʻaogaina o le taimi e faʻaleleia ai le 20%.

Ua lipotia mai e le au suʻesuʻe i le Iunivesite o Rochester e faʻapea o le faʻaalia i le lalolagi faʻalenatura e taʻitaʻia ai tagata e faʻafaileleina mafutaga vavalalata, faʻatauaina atili le alalafaga, ma ia sili atu le limafoaʻi.

I le avea ai ma se tagata fa'ato'aga, ua leva ona ou ta'ua su'esu'ega o lo'o fa'aalia ai o le totōina o la'au e fa'aitiitia ai solitulafono.O laʻau foʻi e faʻateleina le tau o meatotino, ma faʻafuaseʻi, e faʻaalu ai e tagata le tele o tupe.Pe o la'au i le faleoloa po'o la'au i totonu o taulaga faatau, e fa'aalu e tagata le tele o lanu meamata i avanoa lanu meamata.

E le gata ina tatou tali atu i le natura, e le'i aveesea foi lo tatou gafatia e auai ai.O se suʻesuʻega talu ai nei na faʻamaonia ai e mafai e tagata ona siaki lelei i le manogi.O i latou e fa'aletonu le vaai o lo'o fa'aogaina le echolocation mo ni nai tausaga i le taimi nei, ae o le isi mea na maua talu ai nei e mafai ona tatou toe fa'afo'i fa'atasi ma pe'a.

Ina ua fesiligia pe manaʻomia e tagata le natura, na tali Dr. Kuo “I le avea ai ma se saienitisi e le mafai ona ou taʻuina atu ia te oe.Ou te le o sauni e fai atu lena mea, ae o se tina e iloa tusitusiga faasaienisi, ou te faapea atu, ioe.”Pe tatou te manaʻomia pe naʻo le manaʻo i ai, o loʻo tatou i ai i le tulaga sili ona lelei, o lea ia faʻaaoga lelei le tele o mea aoga.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile Amazon.

O le tietie solo i faaiuga o vaiaso o le tautotogo ou te faanoanoa ai.Ona o taimi uma ou te pasi atu ai ia le itiiti ifo ma le tasi le aiga i luga o le mutia i se faatulagaga American Gothic: suo i le lima, atonu ma o latou taitoalua ma tamaiti.O loʻo i ai se tamaʻi laʻau aulelei mai le ogatotonu o togalaau i le tasi itu o latou, ma se pu loloto leaga i le eleele i le isi itu.Ana ou le matamuli, semanu ou te tu ma fai atu la'u faamaise.E manino lava o loo faia se latou falelauasiga mo le laau.

Arbor Day o le a oʻo mai i le Aso Faraile, Aperila 24, o lea ia mafaufau e toto se laau ma lou aiga poʻo uo.Ae ia faia ina ia umi atu le mea nai lo oe.E leai se uiga o le lisiina o se laau i totonu o se pu loloto e totō ai pe a mafai ona e totoina i se laʻau talafeagai.

O a'a o la'au e lautele - fa'atolu le umi o le lala, fa'asao se fa'alavelave - ma papa'u.O le ivasefulu pasene o aʻa o laʻau o loʻo i luga o le sefulu inisi pito i luga ole palapala, ma le 98% o loʻo i luga ole sefuluvalu inisi.O a'a o la'au e papa'u aua e fiafia e manava i taimi uma.Ou te manatu e mafai ona tatou fesootai uma i lena mea.

O pores o le eleele e mafai ai e a'a ona maua le okesene, lea e sau mai le eleele.E pa'ū le maualuga o le okesene i le loloto o le palapala, ma i'u ai ina latalata i le-zero.I eleele palapala, ele po'o eleele, e mafai ona itiiti ifo i le futu le pito i lalo.O le mea e sili atu ona leaga, o le faʻapipiʻiina o le faapalaga poʻo le otaota i totonu o se pu loloto e totō ai e mautinoa o le a maʻi aʻa, aua o meaola ninii e talepe ai meaola o le a faʻaaogaina uma le okesene o totoe.

O laau uma e sau ma faʻatonuga o le totoina, tusa lava pe leai se pine.Ina ia faitau nei faatonuga, saili le mea e lata ane i le fa'avae e fa'alautele ai le ogalaau ma amata ai a'a.E ta'ua lea o le ogalaau mumu, ma o le fua loloto.O le mumu ogalaau e tatau ona iloa atu i luga o le eleele.Faatasi ai ma se faʻataʻitaʻiga laʻititi, aemaise lava se tamaʻi laʻau faʻapipiʻi, e mafai ona taufaasese.Su'e le a'a pito i luga ma paka pe tusa ma le inisi i lalo ole fo'i.

E le o laau uma e toto loloto e mamate, ae latou te mafatia tele, ma e oo lava i tulaga sili ona lelei, e tele tausaga latou te maua ai se laau faapena e totoina saʻo.I se tulaga lautele, o laau laiti e sili atu nai lo laʻau tetele.O nisi taimi e mafai ona ola se tama'i la'au e ala i le tu'u mai o a'a figota (adventitious) mai lona au i lalo tonu o le eleele.O la'au tetele e fai fo'i lea mea, ae o a'a fou ma'i e le lagolagoina se tumutumu tele.

E i ai se upu tuai, “eli se pu e limasefulu-tala mo se laau e lima-tala.”Atonu e manaʻomia ona toe fetuunaʻi mo le tau o le tamaoaiga ae o loʻo i ai pea le manatu.O le pu e totō ai e tatau ona pei o se sosi ma 2-3 taimi i le lautele o le aʻa, ae aua le loloto, neʻi faʻailogaina oe e Leoleo Totō.E leai, ae afai e sau se tagata faufau, atonu latou te fa'a'ino'ino ia te oe.

A'o le'i toe fa'atumu, aveese uma iei ma milo.E tatau ona tipi ese pusa uaea i luga o laau polo ma ie pe a tuu le laau i totonu o le pu.O a'a o la'au o lo'o tutupu i totonu e ono ta'amilomilo a'a e tatau ona fa'asa'o sa'o, a leai o le a avea ma a'a fusi i tausaga mulimuli ane ma titina ai le ogalaau.

O le fa'aopoopoina o le tele o mea fa'aola i le fa'atumu e foliga mai na amata mai i aso anamua, lea e mafai ai e tagata ona pu'e se fa'ato'aga, pe a lelei se tasi, ma lafo i totonu o le lua.Masalo i le tali atu i lenei mea, ua fautuaina nei e le au arborists sina mea itiiti pe leai foi se isi mea faʻaola i le tele o tulaga.

I eleele oneone tele po'o eleele ele mamafa, e mafai ona fa'aogaina le tele (e o'o atu i le 30%) o peat moss, faapalaga po'o isi teuteuga i le fa'atumu.Aua le fa'aopoopoina le oneone i le omea, ae o le auala lena e fai ai piliki, ma o le tele o laau e le ola lelei i piliki.O le fa'aopoopoina o mea fa'aola nai lo le tasi vaetolu i le voluma e mafai ona mafua ai se "a'afiaga o le ipu tio," ma a'a e mafai ona manava.Ole Fertilizer e fa'apopoleina ile fa'atosina fou, fa'atali a itiiti ifo ma le tausaga i lena mea.I eleele soifua maloloina lelei, atonu e le mana'omia e se laau ni fetilaisa faapisinisi.

Fa'asusu lelei a'o e toe fa'atumu, ma tu'i le palapala i se laau po'o se au suo e aveese ai taga ea.Se'i vagana ua matua matagi le nofoaga e sili ona aua le tu'u le laau.E mana'omia le gaioi mo se ogalaau malosi e atia'e ai.Lua i le fa inisi o le mulch i luga o le vaega e totō ai (ae le paʻi i le ogalaau) o le a fesoasoani e faʻasaoina le susu ma taofia vao.E toetoe lava a le mafai ona fa'asusuina se mea fou, ae e tupu lava.I le vaitau muamua, siaki le palapala i nai aso uma ina ia mautinoa o loʻo susu ae le faʻafefe vai.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

E tatalaina se faatosina faʻaitulagi ia Aperila taʻitasi, ma pe a ma le fa vaiaso - faʻalagolago i le paolo, itu ma le maualuga - e mafai ona e matamata i le "faʻaaliga" i le tele o nofoaga tatala lata ane ia te oe.E leai se totogi, e ui lava na'o matinees e maua.

O le mea e tupu i le tautotogo o le fuga lea o se la'au salalau, e ui lava e ese le le iloa, vave ona fuga.Fa'alagolago i le tagata e te fesili ai, atonu e fa'amatalaina o se la'au po'o se vao, lea ou te mafaufau ai pe o natia se mea.O le mea moni, o lenei mea e sili atu ona igoa nai lo se tasi o Amerika sili ona Manaʻomia.E masani ona taʻua o serviceberry, shadbush, shadwood, shadblow, Saskatoon, juneberry ma wild-plum, o se laʻau laʻititi i le lapoʻa lapopoa e tali foi i le Amelanchier canadensis, lona igoa faʻapitoa.O na filifiliga, ou te fiafia i le juneberry, e ui lava o ona fua e mafai ona matua i le amataga o Iulai i le itu i matu o le Setete o Niu Ioka.

O le ulua'i la'au la'au fa'anatura e fua mai fuga, ma o ona fuga pa'epa'e e mafai ona va'aia i autafa o auala, i pa ma pito o le vaomatua i lo tatou eria i le taimi nei.O le pa'u lamolemole, efuefu-sileki e manaia i lona lava aia tatau.Faʻalagolago i tulaga, e mafai ona tupu le juneberries e pei o se faʻaputuga tele, ae sili atu ona tupu aʻe o se ogalaau tasi e oʻo atu i le 20 i le 40 futu le maualuga.E le gata o ona fuga vave o se togafiti matagofie, o loʻo latou faʻasalalau le nofoaga o se puna o vine e faʻamaualuga ai le aoga sili atu nai lo seisi lava fualaau aina.

O Juneberries e masani ona le amanaiaina o se meaʻai, o se vaega ona e mafai e manulele ona sasaina i tatou i le tuʻi, ma o se isi ona o le maualuga o le juneberries ma o nisi taimi e le mafai ai ona maua le fua.Talu ai ona e itiiti ifo le susu o juneberries nai lo blueberries, e maualuga teisi i latou i le polotini ma gaʻo, ma avea ai ma meaʻai lelei mo tagata taʻalo ma isi tagata malolosi.

O vine vaivai, lanu viole uliuli e faaluaina le tele o le potassium nai lo le blueberries e faaopoopo i le tele o le magnesium ma le phosphorous.O se puna lelei foi o le u'amea, e toetoe lava faaluaina le tele nai lo blueberries.E iai foʻi i le Juneberries le tele o vaitamini C, thiamin, riboflavin, pantothenic acid, vitamini B-6, vitamini A ma vaitamini E.

E fai e Juneberries se la'au matagofie o le laufanua, ma e mafai ona fa'aoga e faatosina ai manu felelei e pei o arasi waxwings i lou fanua.Amelanchier alnifolia, o se ituaiga mai le Northern Plains e vavalalata vavalalata ma lo tatou itu i matu sasaʻe o A. canadensis, e sili atu mo le faʻaogaina i le fale, aua e le tupu maualuga, o lea o le a oʻo i taimi uma le fua.E mafai ona fa'apalepale i le tele o tulaga o nofoaga ma o le a olaola e o'o lava i eleele leaga.O le la atoa e tatau, peitaʻi.O le isi mea fa'aopoopo o le la'au o le juneberry e liua se samani-lanu piniki mata'ina i le tautoulu, fa'aopoopo i lona taua o se vao vao.Fesili i lau vasega pepe e uiga i fualaʻau juneberry.

O vine e manaia fou, ma fai ni pai lelei.E sili ona lelei mo le fa'aisa, aua latou te faia ni mea'ai suamalie e tumu i mea'ai i le tausaga atoa.E fesoasoani le fa'a'aisa muamua i luga o pepa kuki, ona tu'u lea i totonu o pusa tetele.O le auala lena latou te le maua ai le ituaiga monolithic juneberry glacier e manaʻomia ai se togi, vaavaaiga a tagata matutua ma se pusa fesoasoani muamua e momotu ai se pusi.

Sa faataua e tagata moni i Amerika i Matu i matu o juneberries, ma sa mulimuli tagata Europa ia latou faataitaiga.E mafai fo'i ona e fa'aogaina lenei fuala'au fa'atauva'a.Ole taimi lelei lea e fa'amauina ai le nofoaga o la'au juneberry mo le seleselega i lenei taumafanafana.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

O se tasi o la'au e sili ona ou fiafia i ai e sili ona tele, pe matua le mautonu.I le tasi itu, o herbivores faʻapolofesa e pei o lapiti ma tia e mumusu e paʻi i ai, ae o le toʻatele o tagata, e aofia ai aʻu, o le a fiafia e 'ai i aso uma e maua ai.A o faʻafesoʻotaʻi e tiga, ua faʻamaonia e faʻamalolo ai nisi o tiga masani.Ua tumu i le silia ma le afe tausaga o talatuu, i se tasi taimi ua faatumulia i le mana e faamama ai le agasala, ae ua iloa e le faasaienisi faafomai o se vaifofo talafeagai mo le tele o faaletonu.O nisi faifa'ato'aga e manatu ose vao leaga, ae o isi latou te fa'ato'aina.

O le ogalaau, Urtica dioica, e tupuga mai i Europa, Asia, ma Aferika i matu ae ua salalau solo i Amerika i Matu mai Mekisiko i matu i matu o Kanata mo le tele o seneturi.E le ioe tagata popoto i le numera o ituaiga o nettle ma vaega laiti i le lalolagi atoa.Ina ia fenumiai mataupu, o le tele o nei mea e kolosi le tasi ma le isi e fai ai hybrids.E ui lava ina e le tui ni nai ituaiga, ae afai o le oga ma e maua ai se mageso, e talafeagai le taʻua o le ofe tui.

O nettles e totogo a'e ni nila laiti i luga ole la'au, lau, ma e oo lava i o latou fugalaau.E ta'ua o le tricchomes, o nila e pei o tioata e fa'atatau i le silica e tui ai se fa'afefiloi o vaila'au fa'aita pe a fa'afeso'ota'i.O le cocktail e eseese i ituaiga, ae masani ona aofia ai le histamine, 5-HTP, serotonin, formic acid ma le acetylcholine.

Aisea la e tuu ai e se tasi lenei fili faaauupegaina lelei io latou gutu?Ia, a fa'avela o 'upega, ona fa'aumatia lea o lauulu tu'i.E le gata i lea, o nettles o meamata sili ona suamalie kuka, vao poʻo aiga, ua ou maua.E tofo pei o le moa.Tausua.E tofo tele e pei o le spinach, vagana ai le suamalie.E mafai ona vela, falai, pe falai fo'i nettles.E lelei tele i latou lava pe i sou sup, omelets, pesto, casseroles, poʻo soʻo se mea suamalie e mafai ona e saunia.

O se tasi o mea ou te fiafia tele i ai o nettles o nisi ia o mea lanu meamata muamua e alu pe a uma le kiona.E tatau ona ou taʻua e naʻo le tumutumu o laʻau laiti e seleseleina e 'ai.O le mea lelei o le tele e te filifilia, o le tele foʻi o tamaʻi tumutumu e tupu i tua.Mulimuli ane o le a latou uumi tele ma faigata, ae o le tauina soo e mafai ona faʻalauteleina le vaitau o le nettle seia oʻo ia Iuni.

I luga o le mamafa-mamago, o nettles e maualuga atu i le porotini (pe a ma le 15%) nai lo le toetoe lava o isi fuala'au lanu meamata.O i latou o se puna lelei o le uʻamea, potassium, calcium, ma Vitamini A ma C, ma e iai le fua faʻatatau o le Omega-3/ Omega-6 fatty acids.Talu ai o le fa'amago e fa'aitiitia ai le tui o le oga, ua fa'aaogaina e fai ma mea'ai mo manu fa'aola.I aso nei, ua masani ona fafagaina le nettle i moa fa'atamaina ina ia fa'aleleia atili a latou fua.

Ua lipotia mai e le Iunivesite o Maryland Medical Center o nettles e fesoasoani e faʻamalolo ai faʻamaoniga, e pei o le faigata o le mimi, o le Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) i tane.I le tulaga o le faʻaaogaina o le tiga e faʻamalolo ai le tiga, o loʻo taʻua foi e le U of M Medical Center o suʻesuʻega "... e faʻaalia ai e maua e nisi tagata se toomaga mai tiga o sooga e ala i le faʻapipiʻiina o lau ogaʻo i luga o le vaega tiga.O isi suʻesuʻega o loʻo faʻaalia ai o le aveina o se faʻamatalaga tuʻu o le nettle faʻamaʻi, faʻatasi ai ma vailaʻau faʻamaʻi faʻamaʻi (NSAIDs), e mafai ai e tagata ona faʻaitiitia a latou tui NSAID.

E pei ona fai mai le Cat in the Hat, e le na o le pau lena.E te manatu o le U o M o loʻo faʻatau atu nettles i le auala latou te faʻalauiloaina ai.Seʻi manatu i le faamaoniga lenei: “O se tasi o suʻesuʻega muamua a tagata na fautua mai ai o pusa o le nettle e fesoasoani e faaitiitia ai le mafatua ma mageso i tagata e maua i le fiva vaomago.I se isi suʻesuʻega, e 57% o tagata mamaʻi na latou faʻamaonia le aoga o nettles e faʻamalolo ai allergies, ma 48% na fai mai e sili atu le aoga o nettles nai lo vailaʻau allergy na latou faʻaaogaina muamua.

E fa'aaoga e le au faifa'ato'aga ogao'o e fai ma “la'au meamata” ona o latou (nettles, o lona uiga—o le au faifa'ato'aga atonu e mauoa i le nitrogen, ae e le masani ona fa'aopoopo i le palapala.) e maualuga i le nitrogen, fa'apea fo'i ma le u'amea ma le manganese.E mafai foi e nettles ona fesoasoani e faatosina mai ai iniseti aoga.

O le a le mea e le mafai ona e faia i nettles?Ou te masalo e pei i latou e pei o Dr. Seuss' "thneed."E foliga mai e mafai foi ona e ofuina.Ua 2,000 tausaga talu ona fa'aogaina nettles e fai ma alava mo le faiga o ie.I le taimi o le Taua Muamua a le Lalolagi, na faʻaaogaina ai e Siamani le alava o le nettle e fai ai toniga a le militeri.Ua ou faia ni maea mai ogalaau e faaaoga ai se auala faigofie e ta'ua o le afifiina o tua.

Afai e iai sau fa'ato'aga, fa'aalu sina taimi e piki ai laumataola maloloina pe a o'o mai le tautotogo.E tasi le mea e mautinoa: A si'osi'omia oe e 'aga, e le mana'omia ona e popole i le va'aiga mamao!

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

I se tasi taimi po o se isi foi ua tatou fenumiai uma i se pepa na faapea na tusia i le Igilisi, ae na liliu mai i se gagana ese e pei o le tulafono-ese, medical-ese, po o le faasaienisi-ese.O ia gagana e mafai ona tatou lagona ai le le fiafia, le mautonu, le fiafia ma le fefe.Ia, ua faamaonia nei e le faasaienisi o le faaaogaina o se upu tele pe a lelei se upu itiiti e leaga mo i tatou uma.

O le lomiga o Fepuari 12, 2020 o le Ohio State News na faʻaalia ai se suʻesuʻega talu ai nei i le lamatiaga o le faʻasaienisi jargon, taʻitaʻia e Hillary Schulman, polofesa lagolago o fesoʻotaʻiga i Ohio State University.Na faaiuina e Shulman ma lana au e faapea “O le faaaogaina o upu faigata, ma faapitoa o se faailo e ta’u atu ai i tagata e le o i latou.E mafai ona e ta'u atu ia i latou le uiga o ia faaupuga, ae e le afaina.Ua leva ona latou lagona e faapea e le mo i latou lenei savali.”

Ou te faitio i lea taimi ma lea taimi e uiga i jargon.Mafaufau i le mea moni e na o manu toto mafanafana e mafai ona moe i le taumalulu.Reptiles ma amphibians e tatau ona taʻutino atu i a latou uo e naʻo le faʻafefe i le vaitau malulu, aʻo manu e momoe i le vevela o le tau e manaʻomia ona latou fai mai latou te faʻafefe, nai lo le moe.Ou te gatete pe a vaai faalemafaufau i le faalumaina o le faaigoaina o se tagata e le o moe moe.

Ae o le mea moni o aʻu o se tagata pepelo, aua ou te fiafia faalilolilo i jargon, ma e tolotolo i laʻu tusitusiga e sili atu nai lo le soifua maloloina.Na amata i le Kolisi a Paul Smith i le itu i matu o NY State ina ua ou iloa o “benthic invertebrates” o mea fetolofi i le palapala ma lalo o maa i le pito i lalo o vaitafe.Na faafuasei lava ona sili atu lo latou agavaa mo suesuega.Sa ou matua mitamita lava i la'u pepa faavaitaimi, o se faamatalaga taufaaleaga-Environmental Impact Statement lea na ou ta'ua ai mea e pei o le Lloyd, Zar ma Carr Modification of the Sorenson Coefficient of Species Diversity and Evenness, lea o le faaupuga "C" e tutusa ma le 3.321928 (fa'amolemole tagai i le Laulau B i le Fa'aopoopoga).

Na iloa lelei e o'u polofesa le mea na ou fai atu ai.Ae o le tulaga pagatia o se tagatanuu masani o loʻo fia iloa le aʻafiaga o le mega-development i totonu o lo latou nuʻu, e leʻi tupu ia te aʻu i lena taimi.O le fa'aogaina o le faitau selau po'o le faitau afe o itulau o mea leaga fa'apenei i totonu o se Fa'amatalaga Aafiaga Si'osi'omaga e le mo le loto vaivai.

Ona ou galue lea mo le Matagaluega o le Faasao o le Siosiomaga a le Setete o Niu Ioka (NYSDEC) e suʻesuʻe ma faʻamamā le palapala ma le vai eleele o loʻo faʻaleagaina e suauʻu ma solvents.Po o, i le jargon o le pisinisi, L-NAPL ma D-NAPL.E lua na ituaiga o apu oona, ou te manatu.O le mea moni latou te tu mo le "Light, Non-Aqueous-Phase Liquids" ma le "Dense, Non-Aqueous-Phase Liquids."Ina ua uma ni nai lipoti ua tumu i na faaupuga, faatasi ai ma mea e pei o le "ea-sparging e ala i heterogeneic micro-lenses i glacial outwash formations," ma "seasonal hydrogeological gradient reversals," o le a sopoia oʻu mata.Ma o pepa na na ou tusia.

I se faatalatalanoaga ma le CBC Radio's As It Happens host Carol Off i le aso lava lea na sau ai le lipoti a Schulman, na faamanino mai ai e Schulman e faapea "Ou te le o manao e fautua faasaga i le jargon.Ou te manatu o loʻo i ai le saʻo ma le lelei o nei faaupuga e malamalama ai tagata o loʻo latou iloa.O se manatu autu lea.Mo se faʻataʻitaʻiga, o faʻamatalaga matagofie uma na ou aʻoaʻoina e faʻaoga i le NYSDEC e taua i le talanoa ma faufautua ma konekarate.Sa ou iloaina ina ua uma ona ou faatofuina i le lalolagi o le toe faaleleia o le masaa i ni nai tausaga, sa avea ma uiga lona lua le talanoa ma tagata uma i lena auala.Sa tatau ona ou toe aʻoaʻoina pe faʻafefea ona tautala masani i, faʻapea, o se tagata e ona le fale ua afaina pe a faʻatusatusa i se faufautua o loʻo nafa ma le fuafuaina o se faiga faʻamamaina.I se tulaga ogaoga, atonu tatou te manaʻomia faʻaliliuga o lipoti faʻapitoa, na faia e tusitala lelei ma se talaaga malosi i matata eseese.

E pei ona taʻu atu e Hillary Schulman i le CBC, "A otometi ona faʻaaogaina e saienitisi nei faaupuga atonu latou te faʻaseseina a latou au maimoa nai lo le mea latou te iloa."Ou te le agavaa o se saienitisi, ae ou te tusitusi e uiga i le faasaienisi, o lea o le a ou taumafai ai e faaitiitia le faanenefu i le taimi nei.

Mo le tusiga atoa mai Ohio State University, alu i https://news.osu.edu/the-use-of-jargon-kills-peoples-interest-in-science…

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

E ui lava na aʻoaʻoina aʻu e loʻu tina Irish-Amerika o le prefix O' (tupu mai) o se vaega muamua o igoa Irish masani e pei o Kelly, Murphy, Hogan ma Kennedy, e foliga ese i oʻu taliga pe a faʻafuaseʻi ona toe foʻi nei aiga i le Tuai. -Faiga o le lalolagi.E i ai la'u mataupu e tasi ma le marsupial fou-World, o le opossum.I le Vanu o Genesee o le Setete o Niu Ioka lea na ou ola aʻe ai, o nei meaola i mea uma sa lauiloa i tagata uma o ni possums, ma e foliga mai e ese le faalogoina o latou igoa o faaleoina i le tolu syllables.

Mai le 103 ituaiga o opossums ua iloa i le lalolagi, toetoe lava o lo'o nonofo uma i Amerika i Saute ma Amerika Tutotonu (mo le fa'amaumauga, e leai ni possums po'o ni opossums i Aialani).O iinei i Amerika i Matu, e na o le tasi le matou, o le Virginia opossum (Didelphis virginiana).

E foliga mai o lenei manu na tupu aʻe i Amerika i Saute, na muamua faʻaalia i tala faʻasolopito pe tusa ma le 20 miliona tausaga talu ai.Na fealua'i i matu pe tusa ma le 2.7 miliona tausaga ua mavae i le taimi ua ta'ua o le “The Great American Interchange,” e foliga mai o se ituaiga o polokalame tau fefaatauai i fafo.O le taimi lea na osofaʻia ai Amerika i Saute e ituaiga i matu e pei o tia, alope, lapiti, urosa, luko ma otters.I le faaopoopo atu i pea, o manu i saute na malaga atu i matu e aofia ai anteaters ma vampire peʻa, faʻatasi ai ma le faaputuga o ituaiga e le fiafia i lo tatou tau, ma vave faʻaumatia iinei.

E pei o le skunk, moose, muskrat, woodchuck ma le tele o isi manu o lo'o tupuga mai i Amerika, o nei mamemeli ato e iloa e i matou o tagata malaga mai Europa i se tasi o latou igoa moni.I lenei tulaga, o le opossum o se upu Powhatan, na muamua tusia i le Igilisi e Kapeteni Ioane Samita pe tusa o le 1609 i Jamestown i le kolone o Virginia.Ua ou faitau i ai o le upu Powhatan “apassum” e faasino i se mea paepae ma e pei o se taifau, ae na faamatalaina e Smith le manu e pei o le pusi, ma le siʻusiʻu o le isumu, ma le ulu e pei o le puaa.

E oo lava i aso nei, ua tausua tagata e faapea o le opossum sa tuufaatasia ma vaega totoe, e ui lava ou te manatu e ave e le platypus le taui mo lena mea, (webbed) lima i lalo.E tatau ona ou ta'utino atu o posum e foliga mai o se mea leaga tele: E i ai lima matua fete'ena'i e pei o apes, koalas ma pandas, e ui lava o latou vae i tua, nai lo le pito i luma, e sili ona mataalia.Na o le pau lea o Amerika marsupial, o lo'o ia te i latou se mea e fausia i totonu o pepe maata e pei lava o kangaroos ma wallabies.O latou si'usi'u e fa'amaualuga, e mafai ona afifi ma u'u mea i le auala e mafai ai e le manuki.Ma faatasi ai ma se gutu e tumu i nifo e 50 pei o nila, o posum o le nifo sili ona nifo i Amerika i Matu.Masalo latou te le o ni mea fa'apitoa, ma e pei o se manu e tele meafaigaluega.

O lena talafaatusa atonu e lelei tele, ona e sili ona fetuutuunai le posum, e le soona popole i mea latou te 'ai po o mea latou te nonofo ai.O a latou mea'ai e mafai ona aofia ai so'o se mea mai le lapisi ma aano pala, i fualaau 'aina fou ma fualaau faisua, e ola ai le amphibians ma fuamoa o manulele.O se aiga fa'afeagai e o'o atu i le sefulutolu pepe joeys o lo'o i ai tutusa i le fale i se la'au gaogao i le togavao, o se lua fafie tu'ua i luga o se fa'ato'aga, po'o lalo o se fa'apaologa tua i le taulaga.

O lo latou fiafia i mea'ai tino leaga ma isi mea'ai manogi e maua ai se igoa leaga, ae pe a faatusatusa i isumu, raccoons ma skunks o loʻo faʻaogaina talone faapalaga ma fasioti i auala, latou te o mai e manogi rosa.O se tasi o mea, e seasea maua mai pea le rabies.E iai le talitonuga o le maualalo o le vevela o le tino e faigata ai ona ola le siama, ma o le mafuaaga lea e le o taʻua ai i latou o se siama rabies.E masani ona fa'amalie, ma e le iloa e fa'alavelave tagata po'o fagafao.

O le mea moni, e tusa lava pe na lagona le ita o se posum, e foliga mai o le a le mafai ona toe tetee atu."Ta'alo possum" e le o se ta'iala, ae o se tali fa'apitoa e pei o se faoa faamalosi.A o faapupuu i luga ma malo lona tino, e toso i tua ona laugutu e aliali mai ai nifo, ua lilofia i faua faua.O le mea e sili ona malie, o le sua manogi leaga o le sua mai o lona fa'aliu anal.E alu i so'o se mea mai ni nai minute i ni nai itula mo le manu e toe maua ai le mafaufau.E le o se mea e ofo ai ua fa'aigoaina se fa'atinoga fa'amalosi i le DNA possum.O lenei fa'alavelave fa'afuase'i e sili atu le malosi i le matua, o lea e ono le maua ai e se tamaititi le fa'amanatuga e matapogia mo ni nai minute i se ta'aloga masi.

O lea la ua fa'atūina le fu'a uliuli po'o le tia i lo tatou itulagi, o le fa'ama'i Lyme ma ona ituaiga eseese, fa'apea fo'i ma isi fa'ama'i e maua mai i siaki, o ni fa'amata'u moni lava.Afai e le taia oe e opossums o se aulelei, atonu e sili atu lou fiafia ia i latou pe a e iloa latou te 'ai pe tusa ma le 95% o siaki latou te maua i o latou tino.Ua oo lava ina maua i latou i le mea pu'eata o lo'o 'aina o'a fula'au mai foliga o tia.Talu ai ona o le fulafula o se tama'i fulafula atoa e 600 taimi o lona mamafa muamua, ou te masalo o le 'ai o le tasi o le a tutusa ma le i ai o se sosisi toto mo le 'aiga o le afiafi.

E eseese tele le fua faatatau o le aofaʻi o kuki latou te fasiotia, ae a o faagasolo le lua i le fā tausaga, e mafai e se opossum ona fasiotia le 20,000 i le 40,000 tiki.E ui atonu e foliga mai e tatau ona tatou amata tausia ni manu fagafao, seʻi o tatou tuʻuina lenei mea i le faʻamatalaga: o na fuainumera o loʻo faʻatusalia ai le fanau a le 7 i le 14 tia fafine.Ae, e sili atu nai lo le leai.

E tusa ai ma le researchgate.net, o opossums na faʻatapulaʻaina i le itu i sautesasae o le Iunaite Setete i le selau tausaga talu ai.O le taimi lena na afua ai lo latou laina mai Texas i sasae e oo atu i le itu i matu o Ilinoi, sosoo ai ma sasaʻe, i le itu i saute o Vaituloto Tele i se laina gaoa i le itu i matu o Pennsylvania i le talafatai.

O lea ua maua i Wisconsin, Michigan, ma Niu Egelani, ma i saute o Ontario ma Quebec.Ina ua ou siitia atu i le vanu o St. Lawrence i le 2000, na faamautinoa mai e tagata o le atunuu na ola aʻe i inā e leʻi iai lava ni posum i lenā vaipanoa.E leʻi oʻo i le 2016 na ou vaʻaia ai laʻu faʻataʻitaʻiga muamua na fasiotia i le auala.Talu mai lena taimi, o le vaʻaiga ua faʻateleina i tausaga taʻitasi.

E le o manino pe o se fua masani lea o le salalau, pe na faatelevaveina ona o suiga o le tau e mafua mai e tagata e pei o le uumi o vaitau o le tuputupu ae ma le malulu malulu.Opossums e le malolo, o lea e mafai ai o le malulu tele atonu o se mea e faʻatapulaʻa ai lo latou lautele.Po o le a lava, ou te fautua atu tatou te faʻafeiloaʻi i latou e le masani ae teuga lelei.O i matou uma na malaga mai i se tasi taimi.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

I se tasi taimi po o se isi foi ua tatou fenumiai uma i se pepa na faapea na tusia i le Igilisi, ae na liliu mai i se gagana ese e pei o le tulafono-ese, medical-ese, po o le faasaienisi-ese.O ia gagana e mafai ona tatou lagona ai le le fiafia, le mautonu, le fiafia ma le fefe.Ia, ua faamaonia nei e le faasaienisi o le faaaogaina o se upu tele pe a lelei se upu itiiti e leaga mo i tatou uma.

O le lomiga o Fepuari 12, 2020 o le Ohio State News na faʻaalia ai se suʻesuʻega talu ai nei i le lamatiaga o le faʻasaienisi jargon, taʻitaʻia e Hillary Schulman, polofesa lagolago o fesoʻotaʻiga i Ohio State University.Na faaiuina e Shulman ma lana au e faapea “O le faaaogaina o upu faigata, ma faapitoa o se faailo e ta’u atu ai i tagata e le o i latou.E mafai ona e ta'u atu ia i latou le uiga o ia faaupuga, ae e le afaina.Ua leva ona latou lagona e faapea e le mo i latou lenei savali.”

Ou te faitio i lea taimi ma lea taimi e uiga i jargon.Mafaufau i le mea moni e na o manu toto mafanafana e mafai ona moe i le taumalulu.Reptiles ma amphibians e tatau ona taʻutino atu i a latou uo e naʻo le faʻafefe i le vaitau malulu, aʻo manu e momoe i le vevela o le tau e manaʻomia ona latou fai mai latou te faʻafefe, nai lo le moe.Ou te gatete pe a vaai faalemafaufau i le faalumaina o le faaigoaina o se tagata e le o moe moe.

Ae o le mea moni o aʻu o se tagata pepelo, aua ou te fiafia faalilolilo i jargon, ma e tolotolo i laʻu tusitusiga e sili atu nai lo le soifua maloloina.Na amata i le Kolisi a Paul Smith i le itu i matu o NY State ina ua ou iloa o “benthic invertebrates” o mea fetolofi i le palapala ma lalo o maa i le pito i lalo o vaitafe.Na faafuasei lava ona sili atu lo latou agavaa mo suesuega.Sa ou matua mitamita lava i la'u pepa faavaitaimi, o se faamatalaga taufaaleaga-Environmental Impact Statement lea na ou ta'ua ai mea e pei o le Lloyd, Zar ma Carr Modification of the Sorenson Coefficient of Species Diversity and Evenness, lea o le faaupuga "C" e tutusa ma le 3.321928 (fa'amolemole tagai i le Laulau B i le Fa'aopoopoga).

Na iloa lelei e o'u polofesa le mea na ou fai atu ai.Ae o le tulaga pagatia o se tagatanuu masani o loʻo fia iloa le aʻafiaga o le mega-development i totonu o lo latou nuʻu, e leʻi tupu ia te aʻu i lena taimi.O le fa'aogaina o le faitau selau po'o le faitau afe o itulau o mea leaga fa'apenei i totonu o se Fa'amatalaga Aafiaga Si'osi'omaga e le mo le loto vaivai.

Ona ou galue lea mo le Matagaluega o le Faasao o le Siosiomaga a le Setete o Niu Ioka (NYSDEC) e suʻesuʻe ma faʻamamā le palapala ma le vai eleele o loʻo faʻaleagaina e suauʻu ma solvents.Po o, i le jargon o le pisinisi, L-NAPL ma D-NAPL.E lua na ituaiga o apu oona, ou te manatu.O le mea moni latou te tu mo le "Light, Non-Aqueous-Phase Liquids" ma le "Dense, Non-Aqueous-Phase Liquids."Ina ua uma ni nai lipoti ua tumu i na faaupuga, faatasi ai ma mea e pei o le "ea-sparging e ala i heterogeneic micro-lenses i glacial outwash formations," ma "seasonal hydrogeological gradient reversals," o le a sopoia oʻu mata.Ma o pepa na na ou tusia.

I se faatalatalanoaga ma le CBC Radio's As It Happens host Carol Off i le aso lava lea na sau ai le lipoti a Schulman, na faamanino mai ai e Schulman e faapea "Ou te le o manao e fautua faasaga i le jargon.Ou te manatu o loʻo i ai le saʻo ma le lelei o nei faaupuga e malamalama ai tagata o loʻo latou iloa.O se manatu autu lea.Mo se faʻataʻitaʻiga, o faʻamatalaga matagofie uma na ou aʻoaʻoina e faʻaoga i le NYSDEC e taua i le talanoa ma faufautua ma konekarate.Sa ou iloaina ina ua uma ona ou faatofuina i le lalolagi o le toe faaleleia o le masaa i ni nai tausaga, sa avea ma uiga lona lua le talanoa ma tagata uma i lena auala.Sa tatau ona ou toe aʻoaʻoina pe faʻafefea ona tautala masani i, faʻapea, o se tagata e ona le fale ua afaina pe a faʻatusatusa i se faufautua o loʻo nafa ma le fuafuaina o se faiga faʻamamaina.I se tulaga ogaoga, atonu tatou te manaʻomia faʻaliliuga o lipoti faʻapitoa, na faia e tusitala lelei ma se talaaga malosi i matata eseese.

E pei ona taʻu atu e Hillary Schulman i le CBC, "A otometi ona faʻaaogaina e saienitisi nei faaupuga atonu latou te faʻaseseina a latou au maimoa nai lo le mea latou te iloa."Ou te le agavaa o se saienitisi, ae ou te tusitusi e uiga i le faasaienisi, o lea o le a ou taumafai ai e faaitiitia le faanenefu i le taimi nei.

Mo le tusiga atoa mai Ohio State University, alu i https://news.osu.edu/the-use-of-jargon-kills-peoples-interest-in-science…

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

E masani ona fa'afiafia lo'u to'alua fa'ataufoni pe a ou amata i le gagana, e pei o le taimi na ou fai atu ai connard ae o le uiga o la'u tala.Mo le gagana Peretania e tasi i fafo, o lona uiga o le canard o le pato, ae o le upu tutusa o le connard o se upu e tutusa ma le "spithead," ma e te le manaʻo e fai e lau fanau.Ae o le mea e popole ai mallards ma isi puddle-ducks, e fesootai ia lua.O le drake po'o le tane o se connard atoatoa i nisi taimi.

O le mataupu faavae a Darwin “o le ola o e sili ona malosi” e le o taimi uma e faatatau ai po o ai e manumalo i le fusuaga a le fagogo po o le tauvaga lima.O le malosi o lona uiga o le fetaui lelei ma le si'osi'omaga o se tasi ina ia lava le umi e ola ai e fanafanau ma fa'apea ona pasi atu ai le DNA a le tagata.Ae sili atu i isi mea uma, o lona uiga o le fetuutuunai.

O le mallard, masalo o le pato e sili ona iloagofie i Amerika i Matu ma le drake e iai lona ulu lanu meamata iila, pili moli moli ma le kola paepae, atonu o le ituaiga sili lea ona talafeagai.O le mea moni, na taʻua i latou e le tagata suʻesuʻe o meaola o le Iunivesite o Alberta o Lee Foote "o le Chevy Impala o pato."Mo i latou na fananau mai ina ua maeʻa le 1990, o le Impala sa i ai i soo se mea o se faʻamoemoega uma, toetoe lava a faʻamaonia pulu.

O le mallard (Anas platyrhynchos) e tupuga mai i Amerika i Matu ma Tutotonu, Eurasia ma Aferika i Matu, ua faʻafeiloaʻi i Amerika i Saute, Ausetalia, Niu Sila, ma Aferika i Saute.Atonu e sili atu ona aoga nai lo le Impala.O le International Union for Conservation of Nature, o se vaega e tuuto atu i le faatumauina o punaoa faanatura, o loo lisiina ai (le pato, ae le o le taavale) o se "ituaiga aupito itiiti.

atugaluga.”O lenei igoa e foliga le fiafia, ae o loʻo i ai le popolega i nofoaga e pei o Aferika i Saute ma New

E le pei o ta'avale, lea e lelei tele ae e seasea maua fua, o mallard hybrids e taatele ma o isi pato e vave ona mou atu o ni ituaiga eseese.E masani lava, o se uiga iloga o se ituaiga o le mea moni e le mafai ona laasia ma isi ituaiga e maua ai ni fanau, poʻo se mea sili ona lelei.Mallards, e foliga mai, e leʻi faitau i tusitusiga.Ou te inoino pe a faia e le natura lena mea.

Mallard hyper-hybridization e mafua ona o le mea moni na latou tutupu i le tuai o Pleistocene, talu ai nei i le evolusione.Mallards ma o latou aiga "naʻo" e toe foʻi mai i ni nai selau afe tausaga.O manu na afua mai i le faitau miliona o tausaga talu ai ua maua le taimi e faʻasalalau ai ma atiina ae ni fetuutuunaiga tulaga ese, e masani ona aofia ai suiga faaletino ma amioga e le fetaui ma meaola faʻatasi.

E masani ona fai paaga Mallards ma pato uliuli Amerika, ae fa'atupuina ma le itiiti ifo ma le sefululua isi ituaiga, i nisi tulaga e mafua ai le leiloa po'o le lata i le faʻaumatia o ituaiga.E tusa ai ma le Global Invasive Species Database (GISD), "Ona o se taunuuga [o le mallard interbreeding], ua le o toe taʻua le pato Mekisiko o se ituaiga, ma e itiiti ifo i le lima pasene o pato efuefu a Niu Sila e leʻi faʻafefiloi.

Mallards o se ituaiga o puddle poʻo se pato pipiʻi, faʻapipiʻi o latou ulu i lalo o le vai e fafaga ai mollusks, iniseti larvae ma anufe, e ese mai le maulu pe a uma meaʻai.Latou te 'ai foi fatu, mutia ma laau vai.E fetuutuuna'i lelei i tagata, e foliga mai e tutusa lava lo latou fiafia e pu'e falaoa i aso uma i paka o le taulaga.

O la latou fuafuaga fa'aipoipo, e ui e le nafa ma lo latou manuia, atonu o se fa'ailoga.I le tusa ma le 97% o ituaiga o manulele o le paneta, o le faʻaipoipo o se mea puupuu, faʻafuaseʻi i fafo lea e pasi atu ai mea a le tane i le fafine e ala i le paʻi faʻatasi o latou tua i le mea e taʻua (e tagata a itiiti ifo) o le "kisi cloacal. ”O le cloaca o se avanoa e fa'aoga uma ai le manu e fa'aoga ai fuamoa, fei ma so'o se mea, pe a mana'omia.O lenei fa'atinoga PG-13 e foliga mai e leai se fa'afiafiaga.

O nisi pato na o atu i le isi tulaga, e tofo i le X-rated, feusuaiga sauā.O tama tane puddle-duck e mafai ona umi atu o latou tino nai lo o latou tino, lea e mautinoa lava e tuʻuina ai mea i se vaaiga mo i tatou tama.E le gata i lea, e masani lava o le tele o mallard drakes e faʻatasi ma moa taʻitasi, o nisi taimi i le taimi e tasi, o nisi taimi e iʻu ai i manuʻa poʻo, e seasea, oti o se fafine.

E foliga mai o se auala leaga lea e taufetuli ai se ituaiga, faatasi ai ma drakes e faia le fasioti tagata.Ae mai se va'aiga fa'ale-vaega, o lo'o i ai se uiga i ai.Ua matauina ni tama'ita'i o lo'o fa'apotopotoina tama- pato e foliga mai e leai se mea lelei e fai.O le mafuaaga e mafai ai e se matuamoa moa ona osofaʻia le faletaele poʻo isi tafaoga e faʻaoso latou e mulimuli atu ia te ia e faʻatatau i lona olaga atoa.E ese mai i le kusi Kanata, e iloa e ola mai le sefulu i le luasefululima tausaga i le natura, o le vao vao e iai le averesi o le ola o le tolu i le lima tausaga.O lona uiga o se pasene maualuga o tama'ita'i, lea e amata fa'ato'a fa'atupuina i le lua tausaga, e na'o le fa'atasi i le olaga.O le tele o faigauo, e ono lamatia ai se matuamoa, o le a mautinoa ai le lelei o ana fuamoa.

E iai fo'i se mealilo a tama'i pato, pe a uigaese, ta'iala – a maua loa e le matuamoa le manatu o tama, atonu e le mafai ona ia tulia i latou ae e mafai ona ia pikiina le tama pato.Afai e le fetaui se tama ia te ia, o le a ia ta'ita'ia le penis a le loser-drake i totonu o se mea e mate ai se'ia uma, o se fa'afoliga faafoliga.Ae afai e fiafia o ia

a drake, o le tagata laki o le a faatagaina e alu i le iva iata atoa.O le mea lea e tautala ai – ou te masalo o le umi lena.

E manino lava, e le manaʻomia e mallard la matou fesoasoani i le suʻeina o meaʻai.I le tele o tulaga e le o se manatu lelei - ma e ono fa'asā e tulafono fa'alotoifale - le fafagaina o moa vai.E mafai ona o'o atu ai i le fa'ateleina o le filogia o le vai ma fa'ama'i, e o'o lava i fa'ama'i e a'afia ai tagata.O le mea lea e taʻua o le “swimmers’ itch,” o se palaseta pato e mafai ona afaina ai tagata asiasi i le matafaga, o le mea aupito itiiti lea o i latou.Fai mai le GISD “… o mallards o le manua tele o le H5N1 [fulu manu] talu ai e sili atu le maualuga o le siama nai lo isi pato ae foliga mai e puipuia mai ona aafiaga… o latou lautele lautele, toatele o tagata, ma le faapalepale i tagata. e maua ai se fesoʻotaʻiga i manufeʻai vao, manu faʻatamaʻi, ma tagata e faʻaalia ai le faʻamaʻi atoatoa o le siama mataʻutia.

O le pu'upu'u o le ola o mallards na fa'aosoina ai le ituaiga e fausia ni ta'iala e aofia ai amioga saua a tama.E leai se alofaga faapena a tagata.O se mea leaga pe a mafai e i matou tama ona malilie e aua lava neʻi faia e pei o se connard, ae atonu e le o se mea moni i se lalolagi faigata.Masalo e mafai ona tatou taumafai e avea ma gagana e lua.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

O nisi taimi ou te taumānatu ai po o iai pea mala faale-Tusi Paia o Aikupito anamua i se tasi ituaiga po o se isi.O fuga o algae oona, lea e liua ai le vai i le lanu mumu-toto, ua fa'ateleina.O namu ma utu ua suitulaga i tia aila, lea ou te finau atu e sili atu ona leaga, ma e leai se timu uato'a i le vaitau.Atonu e le'i tupu talu mai ona po o Farao le fa'ama'i o rane, peita'i o lo'o fa'aulufale mai i Ausetalia le to'oto'o o'ona o lo'o tafea iina, ma fa'aumatia ai ituaiga manu uma.Ma i le taimi nei, ua faapogaia e le ʻau o sē akerise faigatā tele i Somalia, Etiopia, ma Kenya.

O iinei i le itu i sasae o le itu i sasae, ua faamanuiaina ai i tatou e saoloto mai le ituaiga o sē e fafaga fafaga o loo faaauau pea ona faapogaia mafatiaga i Aferika.Ae ui i lea, o sē akerise ua avea ma faʻafitauli ma i le 2014 na faʻaalia ai e le New York State Department of Environmental Conservation (NYSDEC) le sē akerise o se Regulated Invasive Species, o lona uiga "e le mafai ona faʻaofi ma le iloa i totonu o se setete ola saoloto."I se isi faaupuga, o sē akerise e na o le tulafono i se siosiomaga e le mafai ona sosola ese mai ai.

E pei ona masani ai o se avanoa taufaasesē lea, ou te le faatoese atu ma le faamaoni.I lo matou ua o le togavao, o sē akerise e aafia ai le NYSDEC ma isi vaega faasao o sē akerise uliuli (Robinia pseudoacacia), o laau e tupuga mai i le Central-Eastern US.

O se tasi o le aiga pi, o le sē akerise uliuli e matua i le 60-80 futu le maualuga, ma faia lana lava sapalai o le nitrogen e ala i le "faʻapipiʻiina" o le nitrogen ole ea e ala ile siama o le eleele symbiotic ile nodule aʻa.O lenei fetilaisa e maua fua e maua ai e sē akerise se avanoa i nofoaga e le lelei ni mea'ai.E le gata i lea, oi latou o ni tagata popoto i le faʻapipiʻiina e le tagata lava ia e ala i aʻa suckers poʻo totogo, e pei lava o poplars.Ae maise i eleele leaga, e mafai ona oo atu ai i togavao e latalata i le monoculture.Ua toe maua e sē akerise se isi mata uliuli e ala i le iai o laau talatala maʻai e mafai ona sele ai ofu ma paʻu.

I le faauigaga, o se meaola fa'alavelave e sau mai se isi fa'anatura (e masani lava i fafo), e mafai ona olaola ma suitulaga tagata fa'atauva, ma mafua ai a'afiaga tau tamaoaiga, si'osi'omaga, po'o le soifua maloloina o tagata.O faʻataʻitaʻiga e pei o le emerald ashborer, Asia longhorned beetle, Japanese knotweed, ma swallow-wort e fetaui lelei ma lena pili, ma mafua ai le faitau piliona o mea leaga, ae leai ni uiga faʻaolaina.

Ou te manatu e sese le valiina o mea faʻafefe uma i le pulumu lava e tasi.O le mea e tasi, talu ai e sili atu i le 400 ituaiga faʻalavelave i NY State naʻo ia, o le a vaivai le pulumu ae e te leʻi maeʻa le galuega.O se mea e ofo ai o le sē akerise uliuli, lea e ala i nisi o tala na sosolo mai lona atunuu i le 500 pe sili atu foi tausaga talu ai, ua na o le taʻua o le invasive i le sefulu tausaga talu ai.I luga o laufanua, ma nofoaga o manu felelei masani, e mafai moni lava ona avea ma faʻafitauli.Ae ui i lea, o loʻo i ai le tele o isi nofoaga o loʻo manino le aoga, i le tamaoaiga faʻapea foʻi ma le siʻosiʻomaga.

Na tusia e Dr. Robert P. Barrett o le Iunivesite o le Setete o Michigan, o lē sa suʻesuʻeina laau o le sē akerise uliuli talu mai le 1978, e faapea “…ona o le flavonoids i totonu o le fatu laau, e mafai ai ona tumau [le laau o le sē akerise uliuli] mo le silia i le 100 tausaga i le palapala.”Si'i i luga, redwood, lea e na'o le 30 tausaga le umi.Rot-resistance o le mea lea ua sili atu ai le manaoga mo pou o se akerise nai lo le sapalai i le taimi nei.

O lenei uiga lelei o le mafuaʻaga lea na faʻaulufale mai ai se akerise uliuli i Europa i le amataga o le 1600s.I le aluga o taimi, ua faia e le au togavao Europa se galuega sili atu i le filifilia o uiga e pei o le saʻo, ogalaau toniga, ma o aso nei o punaoa sili mo se akerise lelei o loʻo fai mai o loʻo maua i Hungary.Na vave ona iloa e le au faifaatoʻaga Europa, o lau o sē akerise o se puna tāua o polotini mo lafumanu, ma e oo mai i aso nei o loo faaaogāina pea i Europa faapea foʻi ma le tele o atunuu Asia lea na faatau atu i ai sē akerise.

I lana tusi mo le Cornell Small Farms Program, na taʻua e le Faʻapitoa Faʻapitoa Steve Gabriel e faʻatauaina e le au fai lagomeli le sē akerise.O ona fuga o se puna taua o le sua mo pi, ma o le meli e maua mai, o nisi taimi e taʻua o le meli acacia, e sili ona sailia.Na tusia foi e Kaperielu o le sē akerise uliuli e faʻaaogaina e fai ma "fuafuaga tausimai" mo togalaau walnut aua e tuʻu ai le nitrogen i totonu o le eleele, ma e le afaina i le toxin e maua mai aʻa walnut.

O le isi manatu o le sē akerise uliuli e lelei mo le toe maua o lua iliili, fa'amama maina ma isi si'osi'omaga faigata.I le faaiuga o lana pepa i le 1990 “Black Locust: A Multi-purpose Tree Species for Temperate Climates,” o le tala lea a Dr. Barrett “I le avea ai o se tasi o laau e sili ona fetuutuunai ma vave ona ola e maua mo tau malulu, e masani lava ona taua mo le tafia. pulea ma toe fa'ato'aga i nofoaga faigata.O le tele o vaomatua fou o ituaiga olaola vave e ono manaʻomia e faʻagesegese ai le faʻaputuina o le CO2 i totonu o lo tatou siosiomaga."

E le gata e ola vave le akerise uliuli i nofoaga matitiva, o ona fafie e maualuga lona tau vevela i le voluma o soʻo se laau i le itu i matu sasaʻe.O siata Wood-BTU e seasea ioe, masalo ona o fesuiaiga o tulaga tuputupu ae mai lea nofoaga i lea nofoaga e afaina ai le lelei o laau, ae o le akerise uliuli e masani ona fua i le va o le 28 miliona ma le 29.7 miliona BTU i le maea.E tu'u tutusa ma, pe sili teisi atu nai lo, hickory.O fa'ata'ita'iga na faia e le Southern Forest Biomass Working Group na maua ai so'o se ituaiga o la'au na fa'ata'ita'iina, o se akerise uliuli e sili ona taugofie le ola ma maua ai le tau sili o le vevela, pe a ma le 200 miliona BTU i le eka pe a uma le lima tausaga.

Fa'atauga, o sē akerise uliuli e mana'omia tele mo la'u maina, feso'ota'iga o nofoaafi, fau va'a, ma mo le tele o fa'aoga e taua tele ai le pala.E tusa ai ma le wood-database.com, "O le Black Locust o se laau malosi ma malosi, e tauva ma Hickory (Carya genus) o le sili ona malosi ma le maaa o laupapa fale, ae sili atu le mautu ma le pala.Ua manatu le Iuni Fa'avaomalo mo le Fa'asao o le Natura o se tasi lea e sili ona gafataulimaina ma fa'aleleia le si'osi'omaga o la'au, ma fai mai le National Wildlife Foundation o lo'o fa'afeiloa'i ai ituaiga 57 o pepe ma mogamoga.O mafuaaga lelei uma e taia ai sē akerise mai le lisi o mala.

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

I se taumafaiga e fa'alauiloa se olaga soifua maloloina, ou te fia lapata'ia tagata lautele e uiga i vaila'au mata'utia i totonu oa tatou mea'ai ma meainu.E foliga mai e faigata ona aloese mai se tasi.Ia mataala mo le Dihydrogen Oxide, o se mea fa'afefe fa'afefe e mafai ona pala, solo sima, ma fa'aleagaina le tele o meafale.Fa'atali, leai - na'o le vai.Ua fiafia uma e leai se mea.

Ua lelei, ose tala fa'alavelave fa'afuase'i: o kāloti fa'aola ua iloa e iai le (2E,4E,6E,8E) -3,7-dimethyl-9- (2,6,6-trimethylcyclohexen), e ta'ua fo'i o le retinoic acid.Faatali ea;fa'amalie atu - o le Vitamin A fa'alenatura. Ae o soya e leai ni vaila'au fa'atosina e mautinoa lava e tumu i le 4,5-Bis(hydroxymethyl) -2-methylpyridin.O lena e te mafaufau faalua ai e tu'u le tofu i lau tui.Oi, na ou toe faia.O le mea lena o le Vitamin B6, o loʻo iai i le tele o fatu - faʻamalie atu mo le tuʻuina o loʻu vae i loʻu gutu.

Tatou te manana'o uma lava i mea'ai maloloina, tofo lelei, leai ni oona.Ae paga lea, e sili atu ma sili atu ona faigata le iloa pe fetaui a tatou taumafataga i lena faʻamatalaga.O faaupuga e pei o le "organic" ma le "natura" ua faʻafefeteina ma faʻafefeteina i se suauʻu o ofisa pule - lea ou te fautua atu i tagata uma e aloese, i le ala - ma ua leiloa le tele o latou taua.I se faapuupuuga (sei vagana ua e ma'i), o mea'ai o lo'o i le vaitau ma fa'aitulagi e sili ona lelei mo i matou.Afai o se faifaato'aga o se Certified Organic, pe mafai ona fa'amaonia a latou fua po'o aano o manufasi e le'i togafitia i vaila'au, e sili atu le lelei.Ae e leai se auala e faʻamautinoa ai o se meaʻai faapitoa e aunoa ma ni mea faʻaopoopo.

E tasi le mea e tatau ona manatua o mea'ai uma tatou te 'ai - ma o tatou lava sela - e faia i vailaʻau.Fa'alagolago i le gagana e fa'aaoga e se tasi, o nei mea e mafai ona foliga taufa'amata'u.

E iai le faalapotopotoga ua ta‘ua o le International Union of Pure and Applied Chemists poo le IUPAC, o lana galuega o le faafememeaiina o tatou.Ia, o le mea lena latou te faia, ae e le o lo latou faamoemoe.Ae, o nei tagata ua malilie i se faiga fa'aigoa lautele mo vaila'au ina ia le avea le gagana ma papupuni i su'esu'ega.Ae o lea

O le mea moni lava e tupu o se mea maloloina e masani ona foliga mai e le o ni kemisi.Afai e te fiafia i le manogi o la'au paina, pei o a'u, o lo'o e manavaina le isomeric tertiary ma le second cyclic terpene alcohols.E foliga taufaafefe, ae e matua saogalemu lava.E eseese ituaiga fa'aputuga, ae afai o le paina pa'epa'e, o lo'o e manogi CAS Numera 8002-09-3.I le fa'aputuga, o le suau'u paina o lo'o lisiina o se vaila'au fa'ama'i ma se mata'utia mata'utia.Ua na'o se ta'aloga igoa, peita'i.Faamolemole, faaauau au savaliga i le togavao.

O le mea e fa'alavelave ia te a'u o le auala e mafai ai ona fa'aogaina igoa.E ui ina ou 'ai aano o manufasi, ae ou te le fiafia i le vaai atu i se ata lata mai i luga o le initaneti lea e ta'uleagaina ai mea'ai fuala'au, e pei o aano o manufasi (po'o so'o se mea lava e fa'atagaina a'u e lobbyist ma loia e fai atu ai) ona o lo'o i ai "kemikolo mata'utia" i totonu.Na taʻua i le faasalalauga le iron phosphate, “o se maunu;”o le titanium dioxide, “se paʻepaʻe e faaaogā i vali;”ma isi mea taufaafefe.

Ia, o le u'amea phosphate o se mea fa'alenatura.E lelei foi mo oe, pe afai e te le 'ai i le mamafa o lou tino.O le mea lena e sese ai slugs.O le titanium dioxide e le o se mea faanatura, ae ou te mautinoa atonu ua e inu i le pauna i le taimi nei, talu ai o loʻo i totonu o matou mea manogi uma, kofe kulimi, lole,

Paul Hetzler o se tagata natura, arborist, ma sa avea muamua ma faiaoga ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County, NY.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.

O le tosoina o la'au o se mataupu e mafai ona ou galue malosi ai.E le fa'apolofesa, matagā, e le talafeagai, mata'utia, ma e ono fa'atupu ai fo'i le fa'atupula'ia o le pa'u o tama ma timuga i vaiaso o vaiaso.Topping e le mafaufauina, mataʻutia, leaga ma yucko!E tatau ona matua manino.E iai ni fesili?Oi, o le a tonu lava le mea o le topping laau?Faatali ea.Mmmph E sili atu lena.Sa tatau ona solo le puaa mai lo'u gutu.

O le tosoina o la'au, o le a le afaina ai lou lauulu po'o le tau, o le aveeseina o lala ma po'o / ogalaau i se umi faʻasaʻo, ma tuʻu ai faʻamau.E masani ona taʻua o le ulutala, pulou-racking poʻo le tipping, e taʻusalaina e le International Society of Arboriculture ma isi faʻalapotopotoga faʻapitoa e tausia laau.

Topping e le tatau ona fenumiai ma pollarding, o se faiga masani i taimi feudal lea e mafai ona fasiotia ai le au faifaatoaga ona o le tipi i lalo o laau a le tupu, ae na faatagaina e tipiina le lala o tausaga taitasi i tua i se callus "polo" mo le faaaogaina e fai ma suauu ma mea'ai.E le aoga le pollard i ituaiga uma, ma ina ia manuia e tatau ona amata pe a laʻititi se laau, ma faʻaauau i tausaga taʻitasi.

Toe fo'i i luga.E fa'apu'upu'u se la'au, ae le suia ai le DNA o le la'au e fa'atonu ai e ola i lona ituaiga gafatia.A maeʻa ona faʻaumatia le fausaga o le lala faʻanatura e ala i le faʻapipiʻiina, e tupu aʻe fou mai le paʻu.O nei taʻaloga, e taʻua o le epicormic sprouts, o le a avea ma lala tetele.Ae paga lea, e le lelei ona pipii i le fafie matua.

Talu ai o le laau o loʻo faʻanatinati e toe maua lona maualuga faʻatulafonoina, o lala fou e tupu vave nai lo le masani.E te iloa o le fa'anatinati e fa'aleagaina ai, ma a'o fa'aoso e se la'au ia lala e sui ai, e "galo" le fa'aopoopoina o le tele o le lignin, o le fafie e fa'atatau i fa'amau fa'amalosi uamea i le sima.Lignin o le mea lea e maua ai le malosi o lala.O lea la ua i ai a tatou lala e sili atu ona vaivai nai lo le amataga, ma faʻapipiʻi leaga i luga o le ogalaau poʻo le fafie tele.

Ae e lua isi mea.O le mea Tasi o le pala, lea e tu i totonu o manu'a ta'itasi.E le o toe umi ae pipii atu a tatou lala fou vaivai i se atigi laau pala.Atonu e tolusefulu tausaga e tupu pe e itiiti ifo i le lima, ae o tipi uma i luga e tupu a'e ai se lima oti.Mai nai mea mautinoa tautele i le olaga, o le tolu o na mea o le “oti,” “lafoga,” ma le “tuu i luga o laau e faatupuina ai lamatiaga.”

O le mea Lua o le paketi a le laau.E tatau ona ave e se laau e teu i le pulou ni tupe mai le faletupe (masoa ua leai se mea e teu ai) e sui ai fafie o lau laulaau i le taimi na gaoia ai le tele o lana teugatupe i le faletupe, o le masoa o lo'o teuina i totonu o fasi laupapa, ua gaoia ma tafe atu i totonu o se masini. .

E manaʻomia e laʻau faʻaagaga e fai ai vailaʻau puipuia e puipuia mai faʻamaʻi faʻamaʻi ma pala, e faʻalautele ai aʻa, ma fua mai lau o tausaga taʻitasi.O se laau e pito i luga e sili atu ona vaivai ma e sili atu ona faigofie ona pala, faʻamaʻi, ma iniseti nai lo le taimi aʻo leʻi "togafitia."Afai e manaʻomia se laʻau pupuu, e tatau ona totōina se ituaiga pupuu.

Atonu e foliga mai o loʻo ou alu i tua, ae o loʻo i ai se faʻataʻitaʻiga e taʻua o le "faaitiitiga o le pale" lea e mafai ona faʻaititia teisi le maualuga o laʻau malo aʻo faʻatumauina lo latou fausaga masani.O le fa'aitiitiga o le Crown e mana'omia ai le tele o a'oa'oga e fai lelei.E na'o le 20-25 pasene e fa'aitiitia ai le maualuga o le la'au, ma e tatau ona toe faia i le ta'i 3-5 tausaga e pei ona fa'atatau i le poto e se tagata poto masani.

O le isi faiga, e taʻua o le “faaitiitiina o le pale,” e tautalagia ai popolega i se laau e feula.O le teuteu lelei lea o lala e tutusa uma i le fala e faʻaitiitia ai le savili.Ole maualuga ole 20% ole lala ola e mafai ona ave.Ma le isi, o lenei mea e manaʻomia ai se tomai sili atu nai lo le topping.

O le International Society of Arboriculture, o se suʻesuʻega ma aʻoaʻoga faʻapitoa a tagata tomai faapitoa i le tausiga o laʻau, o loʻo fautuaina tagata lautele e le tatau ona faʻafaigaluegaina se kamupani laau e faʻasalalau le topping mo soʻo se galuega.Vaitaimi.I se faaupuga faigofie, e fautuaina e aua neʻi tuʻu latou vae i luga o lau fanua.O se kamupani e naunau i luga o laau e faauigaina e itiiti ifo nai lo le poto masani, ma e itiiti le malamalama i isi elemene o le tausiga o laau, e aofia ai faiga faavae saogalemu.

E talia le tosoina o la'au, peita'i, mo i latou uma e fiafia i fata pulou fa'afasefulu-futu, ma fa'asalaga fa'atulafono.O lea la e iai ni fesili?

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

O tausaga uma lava ou te faiaoga ai i ni vasega e iloagofie ai laau malulu.E ui lava e faia i fafo i taimi uma e tusa lava po o le a le malulu, o suʻesuʻega a tamaiti aʻoga e faʻaalia ai ia vasega e masani ona malie.O le fa'aali atu i tagata o le vasega pe fa'afefea ona ta'u se tasi o la'au malō e leai ni lau mai le isi o se mea e tasi, ae o le fa'amatalaina pe aisea e tatau ai ona fa'alavelave se tasi e sili atu ona taufaaleaga.Atonu o le tasi tali, “O loo i luga o le suega.”Ae e tele mafua'aga aoga - ma ni nai fa'aosofiaga e le masani ai - e iloa ai le tasi ituaiga laau mai le isi i le taumalulu.

Mai se vaaiga o le ola, so'o se tasi e leiloa pe pa'ulia (po'o e malosi tele e alu i tolauapiga) i le taufaaiuiuga o le taumalulu e mafai ona fa'asusuina ma le saogalemu e ala i le inu sua.A maualuga le vevela i luga aʻe o le malulu i le ao ma lalo ifo i le po, e maua le sua mai le suka, maple vaivai (mumu), ma le siliva.O le a tafe foi le sua o le maple i le tautoulu a'o fa'a'aisa-liu i aso ta'itasi.

I le amataga o le tautotogo ae leʻi oʻo mai lau, e muta le tafe o le maple sap, ae o birches - paʻepaʻe (pepa), samasama, uliuli, efuefu, ma le vaitafe - e maua mai le tele o sua mai le ogatotonu o Aperila ia Me.O vine vao o le a avatu ia te oe le tele o meainu e leai ni pathogen.I le tautoulu ma le amataga o le taumalulu, o le iloaina o laau togavao ma viburnums mai le honeysuckle e mafai ona e maua ai ni fua suamalie, tumu malosi nai lo ni mea leaga.

Afai e te fou i le nofo i nuu i tua, e faigofie ona e faʻaumatia le tele o le taimi, ae le gata i lea, e leai se fafie i le taumalulu, pe a e tipiina se fuifui o basswood ma manatu o le efuefu.E fesoasoani tele le iloa i se naifi, e mafai e se tasi ona susunuina le pefu fou ma le sieri, ae o isi laau malosi fou o le a pa'u i totonu o le ogaumu.Ma le isi, e mafai ona e fa'afiafiaina au uo e ala i le vaeluaina o se li'o maple vaivai i le lima e tasi, ona tu'uina atu lea ia i latou se pusi o le elm po'o le bitternut hickory e fa'ata'ita'i ai lo latou laki.E le faapea ua ou faia lava se mea faapena.

O le pa'u e le o se mea fa'atuatuaina mo ID.E mafai ona maua ai se faʻamatalaga, ae e le tatau ona faʻatuatuaina o se punavai autu.Birches e mafai ona i ai le paʻu uliuli, samasama pe mumu, mo se faʻataʻitaʻiga.E le o hickories uma e pa'u le pa'u.O le pa'u o le sieri ma le pa'u u'amea e iai fa'alava fa'alava lanu malamalama e ta'ua o lenticels, ae na'o luga o fafie laiti.O nisi o pa'u pa'u, e pei o fa'ailoga taimane e pei o le pefu, atonu e le o iai e fa'atatau i tulaga o le nofoaga ma le soifua maloloina o la'au.

O se mea faigaluega e sili atu le su'esu'eina o le fa'atulagaina, o lona uiga pe fa'afeagai lala la'au i luga o le lala, pe fealua'i.O le tele o laʻau e fesuiaʻi, o lea matou te taulai atu ai i faʻafeagai: maple, ash ma dogwood, poʻo le "MAD."La'au ma laau laiti i le aiga Caprifolaceae, e pei o viburnums, e faafeagai foi.Ole vave “MAD Cap” e mafai ona fesoasoani ia te oe e siaki poo ai e faafeagai ma o ai e leai.

O le manogi o se fa'ailoga fa'amaoni, ae na'o ni nai ituaiga.O lala o le samasama ma le uliuli birch manogi ma tofo pei wintergreen.Ave'ese se lala cherry ma o le ae maua ai se sausau o sekati oona.O le maple vaivai (mumu) ma le siliva e tutusa le pa'u, ae o lala o le maple siliva e manogi lelei pe a gau.

O a tatou togavao moni uma lava o vao, lea e maua ai le maple ma le lefulefu e avea ma sui e tasi o le laau faafeagai.E te manatu o le a faigofie ai mea, ae o mea e tupu i laau e mafai ona luluina le fenumiai.O lala uma i luga o se pefu poʻo se lala o le maple atonu o loʻo misi lona "lalaga paʻaga" i le isi itu o lena lala.O le malepelepe, pathogens, fa'aleagaina fa'aisa ma isi mea o le a faia lena mea, o lea aua le fa'atuatuaina atoatoa le fa'atulagaga o lala.

O le mea e lelei ai mo i tatou, o buds, pei o Vulcans, e le mafai ona pepelo.Va'ai toto'a i se lala e va'ai pe fa'afeagai pe fe'au'au.Ole lapo'a, foliga ma le tu'uina o le a maua ai nisi fa'aataataga.

Beech e uumi, pei o le tao fuga.Balsam-poplars e pipii ma manogi buds.O maple mūmū ma le siliva e fufula, mumu mumu.Sugar maple buds e enaena ma conical, pei o se suka suka.E iai fuifui fuifui i le pito o lala ta'itasi.O fuga o sē akerise “e le vaaia” e lalafi i lalo o le pa'u.

I totonu o fuga ta'itasi o lo'o iai se lau fa'atosina (ma/po'o le fuga).Ina ia puipuia a latou tau, o le tele o fuga o laau e iai una o lo'o matala i le tautotogo.Basswood buds e lua pe tolu fua, e eseese tele i le lapopoa.Sugar maple buds e tele, tutusa una.Butternut ma hickory buds e leai ni una.O meafaigaluega ID laau taumalulu sili ona lelei o buds.Manatua lena mea;atonu o lo'o i le su'ega.

Mo nisi fa'amatalaga i le fa'ailoaina o la'au, va'ai le tusi a Cornell “Iloa Au Laau,” o lo'o maua o se la'u mai fua (http://www.uvstorm.org/Downloads/Know_Your_Trees_Booklet.pdf)

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

O nisi taimi e lagona ai e pei o loʻo i ai i le Old Man Winter se app e faʻafefete ai le vevela na te ki aʻo leʻi mou atu mo se vaiaso pe lua, masalo i se mea mafanafana.Ou te le faapea atu sa faigata le tau o Tesema, na o le ita.Ua fiti i luga ma lalo le fua vevela, mai le vaivai i lalo ifo o le zero, ma toe foi i le fasefululima i luga i le vaiaso lava e tasi.O a'u uma lava mo ni fa'alavelave fa'afuase'i, ae o le taimi lava e te va'ai ai i le fa'ata'ita'iga, e fa'alili le tala.

I le maea ai o suiga taitasi o le tau, ou te faalogo atu i tagata o fai mai le fenumiai o le saluina o laulaau i le tasi aso, suo le kiona i le isi aso, ona faaaoga lea o crampons i le aso e sosoo ai ona o timuga malulu.Afai e te manatu o se mea e ita ai mo i tatou tagata, o loʻo i ai le tamaoaiga o le solomuli i totonu o tatou fale mafanafana, mafaufau i lagona o manu.

O le timu aisa e mafai ona fa'aleaga mea mo manu felelei nofomau.E le mafai e Chickadees ona ta'e ese pusi birch ma alder catkins e faalagolago i ai mo meaai.E le mafai e nuthatches ona aumai fatu mai pine ma spruce cones o lo'o fa'amau i le aisa.E masani lava, e masani lava, ae e tupu soo pe a suia e le taumalulu lona mafaufau i nai aso uma.O le pa'u aisa i luga o le kiona e mafai ona faigata ai mo kesi ma pipi, ma aila, ona maua le su'ega.

E foliga mai o le kiona loloto e taofia ai aila mai le o'o atu i vao i luga o le eleele, e faaopoopo atu i le faalavelaveina o latou feoaiga.A oo ina sefuluono pe sili atu inisi le loloto o le pusa kiona, e toso o latou manava, ma e faigata ia i latou ona sii maualuga o latou vae e laa ai.I nei tulaga, o le aila o le a "lotoa i luga," e maua ai se malutaga i se tulaga faʻamau.I lalo o se fa'alava lanumeamata e fa'aitiitia ai le kiona i luga o le 'ele'ele ona o la'au e vavao ai le tele o le kiona.O le fa'afitauli ona e tau leai ni mea'ai, ma o nisi taimi e tupu ai le fia'ai i lotoa aila.

I taimi o tau malulu, e tele foi pipi e matelaina i le fia aai.E masani lava latou te taumamafa e ala i le savali ma valu i luga o le duff e su'e meaai, o se mea e le mafai ona latou faia i le kiona loloto.O Take o le a sailia vine o loʻo tumau i luga o laʻau ma laau e pei o le highbush cranberry, hawthorn, sumac ma hackberry, ae o na meaʻai e gata.

Ae o nisi meaola e faalagolago i le kiona mo le ola.O tama'i rodents, fa'apitoa vole vao, e lelei i le lalolagi i lalo o le kiona, lea e ta'ua o le si'osi'omaga subnivean.E saogalemu i latou mai manu felelei, o latou manu feʻai sili ona taua, ma e mafai ona maua le tele o fatu vao ma isi vao e fafaga ai.Ae paga lea o nisi taimi e aofia ai le pa'u o ogalaau laiti, e matua faanoanoa ai le au fai togalaau ma tagata e ona fale.Ae ui i lea, i vaega o Adirondacks, o le American poʻo pine marten e tuli manu i lalo o le kiona.

A fa'aputu a'e mea papa'e, e sili atu le laisene fa'aali, ma o latou vae fulufulua, e sili atu nai lo manu fe'ai e pei o alope manana'o vae.Ae fa'atasi ai ma ta'amilosaga fa'a'aisa-liu fa'asolosolo, e liu suavai lea tulaga lelei.Ma o nisi ituaiga e laei papae i masina malulu.E le aoga le lapo'a pa'epa'e mo ermines ma hares pe a fesuisuia'i le tau e suia ai le lanu o tua.

O le tau malulu e a'afia ai fo'i le ola vai.E ulu atu le okesene i le vai e ala i feso'ota'iga i luga o le ea, ma mai le photosynthesis o la'au vai.O le aisa ma le kiona i luga o alavai e tipi ese ai le la i laʻau, faʻapea foʻi ma fesoʻotaʻiga o le ea i le vai.

Fai mai Bud Ziolkowski o Saranac Lake, o se tasi sa avea muamua ma faiaoga o le Kolisi a Paul Smith ma se talaaga i le biology o faigafaiva, o se vaega itiiti o iʻa e masani ona mate ona o le taumalulu i tausaga uma.I le tau mālūlū ma faaumiumi le ufitia o le aisa, e mafai ona matuā faaitiitia le okesene i totonu o le vai ma o le tele o iʻa e ono mapu ai.E le na'o i'a e fa'aogaina le okesene i lalo ole aisa—o laau pala i le pito i lalo o le palapala po'o le benthos e sili atu le tele o mea e fa'aaogaina nai lo le i'a.

Ou te faʻamoemoe o le a toe foʻi mai le Old Man Winter, o loʻo susulu uma ma fiafia, ma tape le "App of aisa ma le afi" ina ia mafai ona tatou faʻaauau i se vaitau talafeagai.

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

I le taimi nei, o le toʻatele o tagata Amerika i Matu ua faʻalogo i le fuaitau "Ia toe faʻaleleia Amerika," o se faʻaupuga na faʻaaogaina e le Trump campaign e oʻo atu ai i le palota lautele a le US i le 2016. E tusa lava po o le a le faʻauigaina pe faʻaseseina lenei faʻamatalaga, e masani lava le manatu. o le toe foʻi i se tulaga sili atu i le taimi na taia ai se lagona i le tele o tagata Amerika.

Ou te manatu o le tele o iugafono o le Tausaga Fou e tutusa lava le manatu: Afai tatou te aai lelei, faamalositino atili, lafoai le tapaa, tipi le ava malosi po o meaai ga'o, tatou te faamoemoe e toe maua le mamafa lelei po o le malosi faaletino sa i ai muamua.E tusa lava pe tatou te leʻi faʻaalia le tino atoatoa poʻo le soifua maloloina lelei, tatou te mafaufau i se tagata sili atu ma manaʻo e alualu i luma i ai.I se tulaga lautele, o se moomooga lelei lea.

O le fa'afeiloa'i atu o se atunu'u i se vaitau ua tuana'i o le a fa'a'ole'ole.Ave le US, mo se faʻataʻitaʻiga.I le 1969, na maua ai e tagata faigaluega le 26% sili atu tupe maua nai lo le taimi nei.Ae sa i ai foi vevesi, ma vaitafe na mu foi.I le vaitau o le 1950, na fa'atupula'ia ai le tamaoaiga i le 37%, ae faitau selau afe tamaiti na maua i le polio.Ioe e tutusa lava i soo se mea – e leai se atunuu na i ai se tausaga auro moni pe a e tilotilo i tua o le pupuni.

Peitaʻi, e ese le tala iā i tatou taʻitoʻatasi.I se tagata, e tofu i tatou uma ma se tausaga auro, ma e mafai ona toe maua nisi o ona uiga sili ona tautele.O le faamalositino ma le taumafa tatau e lelei, ae i loʻu manatu e gaogao e aunoa ma ni vaega faavae o tatou tagata sili.

I le 28 o oʻu tausaga, sa ou ʻai i meaʻai, pamu uʻamea, e le inu pe ulaula, sa i ai le onosaʻi o se decathlete, ma se amio galue e faʻalumaina ai se Puritan.Ae e le o se vaitaimi auro.Ona o loʻu mitamita i na mea, sa masani ona ou faamasinoina tagata na lē taulau.Le mafai ona taʻutino atu loʻu le mautonu na mafua ai ona ou faʻaalia oʻu popolega i isi.Sa lelei loʻu faamoemoe, ae o nisi taimi sa avea o se tagata ulavale.

O le taimi nei ua faaluaina lena matua, ua amata ona ou toe foi i tua i le maoae.Ia, i lena itu lautele.Ioe, e mafai ona ou faʻaaogaina le tele o gaioiga faʻaletino ma faʻaitiitia le suamalie, ae e le o le taulaiga moni lena.O anafea na ou maoae moni ai?O le tali lava lea e tasi mo oe.Mo tagata uma.

Pe e te talitonu na foafoaina i tatou e le Atua o ni ata atoatoa ae tulaga ese o se faatusa Paia, pe o i tatou o se fua o le fa piliona tausaga o se faagasologa matagofie o meaola e taʻua o le evolusione, po o mea uma e lua, e tatau ona e taʻutino atu ua tatou o mai i le lalolagi e matua leaga lava. .Ua lelei, mautinoa - matou te taunu'u atu ma le leai o se fesoasoani ma mana'omia se tausiga.O le mea lena ua tuuina mai.

Matou te o ese mai o matou tina i luga o le Planet Earth ma le atoatoa e mafai uma ona maua ma avatu le alofa, gafatia ma naunau e aʻoaʻo mea matagofie.Tatou te o mai ma se gafatia maoae mo le tigaalofa ma le agaalofa.Soʻo se pepe fou e faʻaalia ma se tomai ma le manaʻo e faʻafesoʻotaʻi ma fesoʻotaʻi ma tagata soifua.Soo se tagata soifua.I se pepe meamea, e taliaina tagata uma, e pei ona taliaina e le lalolagi.

I le aso na matou taunuu ai, sa mafai ona matou alolofa i soʻo se tasi, e tusa lava po o le a le lanu o le paʻu, itupa, poʻo fea na latou sau ai.I lena aso sa matou tatalaina atoatoa i le lagona agavaa e i ai iinei ma suitulaga i lo matou tulaga i le lalolagi.I lena aso, o le mea sa i le va o o matou vae e lei aafia ai o matou lagona e uiga ia i matou lava po o isi.Ma e leʻi faia foi le leo o o tatou paʻu poʻo isi uiga.O le auala lea na faia ai i tatou.O le maoae lea.

E auina mai e le Atua po o le natura i tatou iinei i la tatou afifi atoatoa lanu pa'u, ma a tatou itupa atoatoa.O le itulagi o le lalolagi ma ituaiga tagata e fanau mai ai se tasi o se avanoa faʻafuaseʻi, pe saʻo mo le olaga o se tasi, e faʻatatau i lou manatu.

Afai e te talitonu i le Atua, e iai lou talitonuga e lē ponā le foafoaga a le Atua.Pe faia e le Atua le uliuli pe enaena po o le pa'u mama e le taua.E te malamalama o mea uma o se ata atoatoa o le Atua.Ae ui i lea, o le fefe le amanaiaina e mafai ona faatosina tagata o soʻo se talaaga e faʻaalia o latou le mautonu i luga o se vaega latou te vaʻaia e ese.O se faamāfanafanaga le faia o ni papupuni i le va o i tatou ma “isi.”E maua ai foi i'uga leaga.Ae mo se tagata faatuatua, e tulaga ese lava le matautia.

O le fa'ai'uga o se mea fa'atauva'a e pei o le lanu o le pa'u, fa'aletonu po'o le gagana e fa'aeaina ai i tatou i luga - pe fa'ate'a'ese mai - o le isi o le ta'utino atu e sili atu lo tatou iloa nai lo le Atua.O lona uiga e sa'o i tatou, ma e sese le Atua.E leai se upu leaga e sili atu ona mata'utia po o se tuugamau.Mafaufau i ai.

O se taunuuga o le tele ma le le mafaatusalia le tutusa o tupe maua i le salafa o le lalolagi, o le toʻatele o tagata o loʻo mafatia.O galuega ua le toe avea ma fua faatatau talafeagai, ona o aiga faigaluega ua faateleina le paʻu i le mativa.E leitioa fefefe tagata.O le mea e uiga i le fefe o le a ia te oe pe afai e te le ioeina.O se mea manaia lenei: E faatoa mafai ona e gaoioi ma le lototele pe afai e te lagona muamua le fefe.E le o so’u manatu lea;o le faauigaga o le lototele: “o le tomai e fai ai se mea e fefe ai se tasi.”(Oxford)

O le faatosina o le nationalism, racism, fundamentalism ma isi -isms i lenei taimi e malamalama.Mata'utia, ae mafai ona iloa.Tu’ua’ia o isi – isi atunu’u, aganu’u, lotu;e te ta'ua - aua o faafitauli a se tasi e fa'agata ai le fefe.E le alu ese le fefe.E liua i le ita, lea e fa'avaivai ai le fefe.Ma afai e alu ese le mea o le ita o se tasi mai le vaaiga, o le a alu ese le "feʻau Novocain", ma o le a manaʻomia se isi fou ina ia mafai ai ona faʻavaivaia le fefe.

E mana'omia le tele o le loto e lagona ai le fefe o se tasi.Afai e te auai i se vaega o lo'o iai le talitonuga o lo'o aofia ai le le talitonuina, po'o le ita i se isi vaega, e mana'omia le tele o le lototele e iloa ai lena talitonuga o se fa'avae fa'amata'u.E toaitiiti lava e iai ni polo e fai ai.E masani lava o fafine e taʻitaʻia se auala e alu ese ai mai le valea o le tuʻuaʻiga ma le inoino "–isms" ma toe foʻi i le lalolagi moni.

A'o to'atele tagata latou te tatalaina le Pandora's Box o le fefe ma iloa o le a le fasiotia ai i latou - ma o le mea moni ua sili atu le fiafia nai lo le taimi muamua - o le a mulimuli atu isi.O se faiga faifai malie i le taimi muamua, e le tumu i le adrenaline e pei o le sasaa atu o le ita, ae o le taimi lava e sau ai ou popolega, e te le toe manaʻomia le Novocain puʻupuʻu o le faamasinoga ma le tuʻuaʻiga lea o le a toilalo ai oe i lea taimi ma lea taimi.

Ei, ua ou fefe foi.Mafaufau e mafai ona e lototele?Ta'utino atu ou popolega ia te oe lava.Lagona i latou, e ui ina latou le to'a.Manatua, na e fanau mai e sili.Aapa atu mo lena uluai tagata moni o le na te le iloa se eseesega i le va o tagata ma sa tatala atu i le alofa mai ma agai atu i tagata uma.Fai loa.Toe fa'alelei oe lava.

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

O le toatele oi tatou ua o ese mai se faleoloa po o se konaseti (aemaise lava koneseti, ona o nisi mafuaaga) e iloa ai ua le taulau a tatou taavale ma tafefea i le sami o taavale.“O le leiloa” o le taavale a se tasi o loo paka o se faafitauli taatele lea ua i ai nei polokalame e fesoasoani e toe tuufaatasia ai taavale ma tagata e ona.Atonu o se mea e faateʻia ai le faʻalogo ua faʻamaonia e le saienisi o loʻo i ai ni a tatou tomai faʻanatura.

E le o malamalama atoatoa i le taimi nei, ae tasi le mea e mafai ona fesoasoani i tagata e folau ai o le uʻamea io tatou ulu.E sa'o - fa'asolo atu, Magneto.O nisi tagata e sili atu le fai'ai nai lo isi, ma o le to'atele oi tatou e iloa a itiiti ifo ma le tasi le tagata tatou te masalomia o lo'o i ai le ele tele i le va o taliga.O le mea moni, e tofu uma i tatou ma sela mauoa o loʻo i totonu o tatou cerebellums ma faiʻai e mafai ona fesoasoani ia i tatou e agai atu i Matu.

O manu, o le mea moni, e sili atu le lelei i le le GPS navigation nai lo tagata.Pe a tatou talanoa e uiga i manu e mafai ona iloa lelei lo latou auala, atonu e sau i lou mafaufau le lupe.O Homers o loʻo i ai se tomai faʻapitoa e suʻe saʻo ai lo latou auala e toe foʻi atu ai i latou e ona e tusa lava pe sili atu ma le afe maila le mamao.Tala moni: i Niu Sila, o se auaunaga Pigeongram na amata mai le 1898 i le 1908, faʻamaeʻaina ma faʻailoga faʻapitoa.Sa taua foi lupe fale e taʻitaʻia ai le osofaʻiga a Normandy pe a manaʻomia le leoa o le leitio.

Sa suʻesuʻeina lelei le folauga a manu, ae e tele mea e lē o iloa.E ui ina fa'aogaina e manu felelei le tele o auala e su'e ai lo latou ala i le paneta, e pei o le fa'ailoga mata'ina ma le fa'asologa o le la, e taua tele le fa'alogoina o le maneta o le lalolagi.O le tele o manu felelei e feoa'i na'o le po, o lea e le mafai ai ona fesoasoani fa'ailoga ma tulaga o le la.

O le mea e laki ai mo i tatou, o le lalolagi o se ituaiga o maneta fa'aoso fa'afetai i lona pito i fafo o le u'amea liusua.Ana le o se maneta tele, semanu tatou te falai uma i se falai i le susulu o le la.Talu ai nei na iloa ai e faʻaaoga e manu se mole mole polotini e taʻua o le cryptochrome e lagona ai le maneta o le paneta.E a'afia ai le fa'alogoina o umi galu lanumoana, i le va o le 400 ma le

480 nanometers.O se taunuuga i lenei mea moni o le cryptochromes e naʻo le galuega i le aso.Ae faapefea na lulu po?

O manufelelei, e foliga mai, o ni ulu uʻamea mataʻutia, e iai (e pei ona taʻua ma le mataʻina e se tasi tagata suʻesuʻe) “dendrite e iai uʻamea i le pito i totonu o le gutu o le gutu pito i luga.”O lea e te maua, manino pei o se logo.

O sela neura e tele ferrous na maua muamua i lupe o lo'o nonofo ai, ae o manu felelei uma e manatu o lo'o i ai.O tagata malaga mamao e sili ona manaʻomia nei mea, ae e oʻo lava i moa ma manulele nofomau e iloa e faʻaofuina i totonu o le tapasa.I se pepa suʻesuʻe na lomia i le tusi talaaga PLOS One ia Fepuari 2012, na tusia ai e le tusitala autu o G. Falkenberg “O matou faʻamaumauga o loʻo fautua mai ai o lenei faiga faʻalavelave lavelave i le gutu o se uiga masani o manulele, ma e mafai ona fausia ai se faʻavae taua mo le fa'atupuina o a itiiti mai o nisi ituaiga o amio fa'ata'ita'iina o le maneta."

O u'amea mamafa e le na'o manu felelei.O siama, slugs, amphibians ma le tele o ituaiga o meaola o ni tagata e aoina le uʻamea le iloa.O se su'esu'ega talu ai nei na fa'asalalauina i tali a tagata i fa'amaneta na maua ai le tele o mata'upu e tali atu i maneta fa'atupuina ile fale su'esu'e.E pei ona matauina ile su'esu'ega ole fai'ai ile taimi moni, e mafai fo'i ona iloa e mata'upu pe a suia le polarity o se vaega ole su'esu'ega.I le lomiga o Mati 18, 2019 o le tusitala o le eNeuro, na tusia ai e le tusitala taʻitaʻi o Connie Wang "Matou te lipotia iinei se tali malosi, maʻoti o le faiʻai o le tagata i suiga faʻalenatura o le lalolagi-malosi maneta.Ferromagnetism ... e maua ai se faʻavae e amata ai suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga o le faʻaogaina o tagata.

O le mea na ou tosina i ai o se suʻesuʻega fou mai Korea i Saute.I se pepa na lomia i le PLOS One ia Aperila 2019, Kwon-Seok Chae et al.na iloa ai, e oo lava i le fusi o mata ma le faia o ni taliga, o tama tane na anapopogi mo le aso atoa na foliga mai o loo taulai atu i latou lava i se itu latou te matua faamaopoopoina ma meaai.E mafai ona ou talitonu.

Na manaʻo Paul Hetzler e avea ma urosa pe a matua, ae na le manuia le suʻega.I le aveesea o le tele o lona alofa ia te ia lava e uiga i lena mea le manuia, ua ia tusia nei e uiga i le natura.E aofia ai urosa, i se taimi.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

La'au toulu, tu aisakulimi i tafatafa o le vaituloto, ma vaituloto e tapunia uma i le tautoulu uma mo le mafuaaga lava e tasi: a'o fa'aitiitia le ao ma fetolofi mai le malulu, o le a fa'aitiitia le aoga o latou ofu.I se taimi patino e talafeagai le viliina o fao se'ia o'o i le tautotogo e sosoo ai.

O nisi fa'atauva'a fa'atauva'a e tumau pea ona tatala;masalo e i ai le latou tau e le maua e isi, pe itiiti le tauvaga.O nisi e fa'afeagai, tapunia faleoloa i le fa'ailoga muamua o le tautoulu.E foliga mai o pisinisi ia e tau leai se aoga i le maualuga o le taumafanafana.Ou te talanoa e uiga i laau iinei, ioe.La'au o lo'o fa'aali lanu o latou lau i luma atu o a latou tupulaga e tasi o lo'o fa'apea ona e tau le malepe.

O fale gaosi suka i le la e ta'ua o la'au, e lelei le fa'asao, ma fa'aeteete i a latou fa'amaumauga.O se tulafono latou te le ola i luga atu o mea latou te maua.I le faaopoopo atu i le susulu o le la, latou te manaʻomia le carbon dioxide, se sapalai lelei o vai ma meaʻai, ma o latou aʻa e manaʻomia ona manava faigofie.O le manatu mulimuli e taua tele.

– ma teu fa'afaigaluega i se la'au, e ta'ua o lau.A mae'a ona totogi mo lana fa'asoa fa'aletausaga o laula'au, o ana tau e aofia ai le manava i le po, ma le tausiga mana'omia e pei o le tu'ufa'atasiga o mea fa'aantimicrobial e tali atu ai i manu'a.O ana tupe maua o suka;o lana teugatupe, masoa.

A o faasolo ina mou atu le tau mafanafana, o po uumi e siitia ai le tau (manava), ae o aso pupuu e faaitiitia ai tupe maua, ma iu ai ina tapunia laau malosi mo le vaitau.Ae peita'i, afai e fa'apipi'i le sone a'a o se la'au, e fa'alavelaveina le manava a'a, ma e le mafai e a'a ona fai la latou galuega.O lona fale gaosi suka o le a itiiti le lelei pe a faʻatusatusa i isi o ona ituaiga, ma faʻaitiitia tupe maua i le aotelega.O eleele e tumu i le masima fa'afefete, ma fa'aleagaina fa'ainisinia o le a fa'afefe ai fo'i galuega a a'a.

O le lotoa ma le auala e maua ai le maualuga o le vevela o le eleele, faʻatapulaʻaina sone o aʻa, ma le malosi o tauvaga mai mutia.O la'au e iai fale i tafatafa o le sami e iai isi lu'itau: o le fesuisuia'i o le maualuga o le vai e totogi ai o latou a'a, ma o na palapala e foliga mai e le lelei ni mea'ai.O ia laʻau o le a vave oʻo i le vaeluaga o laʻau na i lo laau malolosi, ma o le a latou valivali muamua.

O le lanu muamua o se faʻailoga faʻatuatuaina o le mamafa o laʻau, ae o le palette e maua ai faʻamatalaga.Matou te iloa o moli (carotenes) ma samasama (xanthophylls) ua uma ona i ai i totonu o lau, ufiufi e le chlorophyll lanu meamata.E amata ona fai e laau se pa'u ga'o e poloka ai vai ma mea'ai i o latou lau, e tutusa ma le taumalulu o se tolauapiga - e puipuia ai paipa.A'o fetina'i laulaau, e mate le chlorophyll, ma fa'aalia ai le samasama ma le moli.

O le lanu mumu-lanu viole (anthocyanins), e ui i lea, o se tala ese.O lanu mumu e gaosia i le tautoulu e nisi o ituaiga, maples aemaise lava, i tau taua.E le'i maua mai e le Saienisi se fa'amatalaga talafeagai mo lenei mea.O le mea e uiga i le mumu o le maple o loʻo faʻaalia le tele

o loʻo i ai i le soifua maloloina lelei e "maʻimau" le malosi e fai ai anthocyanins.I le tausaga talu ai i le Vanu o Ottawa ma tua atu, o maple suka sa samasama, o le taimi muamua lea i le manatuaina o mea na tupu.O maple vaivai (mumu) sa tele le mumu, ae sa leai ni maple malo.O se fa'ailoga lea o se ituaiga o lo'o feagai ma fa'alavelave fa'aumiumi.

Afai o se tasi o lau fanua e i ai lau e liu lanu ma toulu vave, e mafai ona e mautinoa o loʻo paʻu, ma e lelei le faʻafaigaluegaina o se Arborist Certified e iloilo ai.Afai e vave tapuni le tu aisakulimi e sili ona e fiafia i ai, e ono fa'alavelave ai i latou e ona, ae atonu ua na'o le vaivai.

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

E le mafai ona ou mafaufau i ni mea se tele e fai atu ai i le puipuiga o le matau'a, matape'ape'a, ma le 'ai tele, ae e ese le paie.E faalagolago le ola o nisi o meaola i le moe mo le ʻafa tausaga, o se mea moni na ou taumafai fua e natia mai i laʻu fanau talavou.O auala e ola ai pe'a, fafie ma isi manu e aofia ai le umi o le paie.O le mea e ofo ai, e le malolo le paie.

Afai o le moe moe e faʻamatalaina manino o se vaitaimi o le le toaga ma faʻaititia le metabolism i manu toto mafanafana (endotherms) i le taumalulu, ona faia lea e le toʻatele oi tatou i latitudes i matu.O le mea moni, e iai mea e sili atu nai lo lena.E aliali mai i totonu o tagata suʻesuʻe meaola, o le faʻamatalaga saʻo o se mataupu o felafolafoaiga seia oʻo i le luasefulu tausaga talu ai.

Sa masani ona avea ma se faaupuga faʻaagaga mo tagata "loloto" o loʻo faʻauluina o latou vevela autu ma fatu fatu e pa'ū i se vaega itiiti o latou tau o le taumafanafana.O se fa'ata'ita'iga lelei o nisi o rodents Arctic e maualalo la'ititi i lalo ole 0 tikeri Celsius po'o le 32 Fahrenheit.O lea ua fa'aoga i so'o se manu e mafai ona fa'aitiitia le vevela o le tino ma le metabolism.O le fa'aitiitia o le metabolism o se tasi e foliga mai o se oxymoron, ae aua ne'i o tatou fa'aigoaina.

O manu toto malulu po o ectotherms e pei o rane ma gata e momoe foi i le taumalulu.E tutusa lava ma le moe moe, se'i vagana ua ta'ua e tagata su'esu'e o le ola o le brumation.E mafua ona o le jargon e maua ai le lagona lelei o tagata e fiafia i le saienisi, faʻamolemole faʻamalie i latou (i matou) ina ia latou faʻaauau a latou galuega lelei.

Faatasi ai ma ectotherms, e mafai ona e fai mai e tupu le moe;latou te le “faia” lava.E tusa lava pe latou te le manaʻomia le galue i ai e pei o mamame, e mataʻina pea lo latou toʻa.O nisi rane, laumei ma i'a e mafai ona toulu i le palapala e leai se okesene, ma e le sili atu ona leaga pe a o'o mai le tautotogo.

O le tele o tagata fa'amasani e fa'asolo a latou fa'atulagaga e tusa ai ma le tau: a tumau pea le malu ia Novema, urosa uliuli ma chipmunks e tuai i luga nai lo le masani.Ae o nisi o manu, e taʻua o obligate hibernators, e momoe

ese e tusa ai ma le kalena.E tusa lava pe e te aveina se hedgehog Europa i Aruba mo le taumalulu, o le a alu i le narcoleptic i le taimi lava e tasi e pei o ana uo i tua i Sikotilani Highlands.

E o'o mai talu ai nei, e le'i faia e urosa le lisi o le hibernator, ae o lea ua tu'u fa'atasi ma na popsi-squirrels e nonofo i le eleele i le vaega o manu aisa o le taumalulu Arctic.O urosa i le itu i matu mamao e le mafai ona 'ai pe inu mo le oo atu i le valu masina, faʻaaoga gaʻo teuina mo le faʻamamaina ma le malosi.Afai tatou te le gaioi mo lena umi o le a mou atu o tatou maso, ae e iai a latou auala e pulea ai polotini ina ia aua ne'i pa'u o latou maso.

e le o le igoa lena.E masani ona fau e tagata su'esu'e i meaola se upu mo le vevela o le taumafanafana: estivation o le

taimi talafeagai mo le moe i le tau vevela.O ai na te faia lenei mea?O nisi rane e nonofo i le toafa e si'osi'omia i latou i se “paloni vai” e fa'atali ai se taimi matutu.E iai fo'i se togafiti fa'atusa a le lungfish a Aferika pe a mago mo sina taimi.

E sili atu le ofo o le itiiti ifo ma le tasi estivator o se primate, e pei o tatou.O le lemur o le si'usi'u ga'o o Madagascar e tumau i totonu o se laau 'ō'ō mo le afa tausaga se'ia o'o i le vevela.Afai e mafai ona moe se tasi o o tatou tauaiga, ae faapefea la i tatou?O ata fa'asaienisi-fiction ua fa'aalia ai tagata va'alele o feala i le mae'a ai o le tele o tausaga o malaga, ma atonu o se isi lea fa'ata'ita'iga o mea o lo'o mafaufauina i aso nei e moni a taeao.

Na faasilasila e le NASA i le 2014 o loʻo latou sailia se auala e tuʻu ai le auvaa o le tele o tausaga i le vateatea i totonu o le faʻamalologa mo le tolu i le ono masina i le taimi.Masalo o le mea lea e le tau faʻalogo ai le Misiona Pulea i le faʻaauau pea "O lea ua tatou i ai?"tagi mai tua o le va'a.

E ui ina tele tala o le moe moe a tagata, ae e seasea lava ona tusia ni mataupu.O nisi taimi e pa'u ai se tasi i le aisa ma toe fa'aola i ni itula mulimuli ane e aunoa ma se fa'aleagaina o le fai'ai po'o isi a'afiaga umi.E mafai ona tupu lenei mea pe a vave ona pa'ū le vevela o le tino, e pei o le mea e tupu pe a magoto i le vai aisa.

Afai e pa'ū lemu le vevela o le tino, e masani lava ona tupu le maalili, e iu i le oti pe a faaauau.E foliga mai e iai ni tuusaunoaga.O se tasi o mea na tupu i le 2006 ina ua faaalu e se tagata sopo manua le tolu vaiaso malulu i luga o le Mauga o Rokko i sisifo o Iapani e aunoa ma se meaai po o se vai.O lona vevela na pa'ū i le tusa ma le 22 Celsius pe

O le a faʻaauau pea ona suʻesuʻeina e saienitisi le moe mo ana faʻaoga faafomaʻi.Ae afai e le o oe o se tagata taumalulu, aua e te faafoliga e moe i le moe e ala i le paie, na o le ataata ma, e te iloa.Talia.

O se tagata poto masani, Paul Hetzler ua avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, le Canadian Institute of Forestry, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

E toetoe lava o tagata uma na vaʻaia le Walt Disney classic "Bambi" na maligi loimata, poʻo le faʻafefeina o le manaʻo e lacrimate (o le tagi lena i le Scrabble-ese).E tusa lava pe na ou iloa le leaga o aʻafiaga o aila i le toe faʻafouina o le vaomatua, ae le o le taʻua o faʻatoʻaga, laufanua ma togalaau, o loʻo avea pea ma se faʻalavelave mo aʻu.

e lima tausaga le matua ina ua fasiotia le tina o Bambi.(Oi—spoiler alert there, sorry.) Ae faamata e faapefea ona iu le ata tifaga pe ana latou ola fiafia uma mulimuli ane?

O le a le tulaga o le olaga mo na tagata laki, atonu e sili atu le atamai, siʻusiʻu paʻepaʻe e mafai ona aloese mai taavale, coyotes, projectiles ma parasites i tua atu o nai tausaga muamua na ola ai?Faamata e mafai e se aila matua ona fa'a'umi lou tagata talimalo i se nu'u pe a masaesae ona nifo?Ou te vaai faalemafaufau atu i se Grand-Buck ua vilivilia o fai mai e sili atu le miti masima a o taulealea, ma ua faigofie ona sopoia e le au matutua le auala i aso nei ona ua i ai taofi o taavale.

Ae o le mea moni, e sili atu ona faigata le olaga i le tele o auala a o matutua mea ola.Fesili atu i soo se tasi na litaea i Florida pe aisea na latou tuua ai le itu i matu o Niu Ioka ma atonu o le a latou taʻu atu ia te oe le manaia o le taumalulu seia oʻo ina oʻo mai le gugu ma isi maʻi eseese. O le a le mea e tupu i aila vao pe a avea i latou ma tagata matutua-pe latou te lolo atu i le soifua maloloina o le matua. fa'afitauli e pei o so'oga leaga, nifo pala, po'o tuma?

Na ou tuuina atu le fesili i le Matagaluega o Faasao o le Siosiomaga a le Setete o Niu Ioka ua litaea (NYSDEC) Wildlife Biologist Ken Kogut, e nofo i fafo atu o Potsdam.Sa ata o ia."O le mate o se aila i le matua i le vao o se oxymoron," o lana tala lea.Na faʻamatala e Ken e tusa ai ma le tulituliloaina, NYSDEC

fa'amaumauga o lo'o fa'aalia ai le tele o tia e seleseleina o lo'o i le 1.5 i le 3.5 tausaga le matua (ona e fananau mai ia Me ma Iuni, o tia e masani lava i le afa tausaga i le vaitau tulimanu)."O le vaʻai i se tupe e fitu pe valu tausaga le matua [i se nofoaga siaki NYSDEC] e matua ese lava."

Ina ia faataʻitaʻia lenei manatu, seʻi manatu i le Max Planck Institute for Demographic Research o loo taʻua ai o le averesi o le umi o le umi o siʻusiʻu paʻepaʻe o loo ave faapagota e 16 tausaga, ma o le aila sili ona leva na ave faapagota o loo ola e 23 tausaga anamua.Fa'atusatusa lena i si'usi'u pa'epa'e vao, e leai ni fa'amaumauga lelei, fa'apea.Ole umi ole ola ole aila vao?E tusa ai ma se lipoti a le Iunivesite o Michigan, lua tausaga.Ioe.O le sefulu o lo'o ta'ua o le tapulaa pito i luga o le matua, ma o se mea e seasea tupu i lena mea.

O le fuafuaina o le vine o si'usi'u pa'epa'e e ta'ua o le matua matua, e le tatau ona fenumiai ma le matua o matua, o se galuega o le numera ma le gaioiga o a latou fanau.E faapefea ona tatou iloa pe fia aso fanau o le tia?Fomai nifo.

O si'usi'u pa'epa'e e iai nifo ta'ifau (o lona uiga fa'anoanoa, ua leiloa i luga o latou) ma fa'amau i le auvae pito i lalo, ae leai se mea i luga.I se isi faaupuga e le mafai ona latou tipi ese se lala e pei ona mafai e le lapiti, ae tatau ona sae ese ma se gaioiga agai i luga.Ae e iai o latou mola pito i luga ma lalo, ma o le ofuina o ia mea e faʻaaogaina e iloa ai le matua o le tia.Po'o sa, e pei ona masani ai ona fai le fa'ailoga tino.

Na amata le tia matutua o se ituaiga o galuega faatino a tagatanuu-saienisi.I tausaga ua tuanaʻi, na mātauina ai e tagata tuli manu e mātauina se ʻaila taʻitasi mai le taʻi tausaga ma faasolo mai ai, le ofuina molar pe a seleseleina.O le tele o tausaga o le fa'amaopoopoina o le matua o le aila ma le fuaina o nifo (e foliga mai e tasi le milimita i le tausaga) na faia ai tagata tulimanu e pei o le faifa'ato'aga susu ma le NYS Big Buck Club na fa'avae Bob Estes o Kaletonia, NY, tagata popoto i si'usi'u pa'epa'e matutua.

E ese mai i le tulituliloaina, o le isi mea e faʻaitiitia ai le umi o le ola masani o aila vao o le faʻatauina o tamaʻi manu e coyotes ma urosa uliuli.O le mea e ofo ai, i totonu o Adirondacks, e mafai e le au mulimuli ona fasiotia le tele o fawns nai lo coyotes.E faigata ona fa'atatau le fa'atau, ona e 'ai e coyotes ma urosa mea uma - ponaivi, lauulu ma totonu - o so'o se manu latou te fasiotia pe maua mai ua mate i nisi mafua'aga.Talu ai e le lagona le saogalemu o manu feʻai i fafo, latou te le 'ai ai aila mate i autafa o auala, e tuʻu ai e pala.

O faʻalavelave faʻafuaseʻi o taʻavale o se isi mea taua tele, ma le Matagaluega o Femalagaiga a le Setete o Niu Ioka

lipotia le averesi o le 65,000 i le tausaga.Ae o le matelaina i le taumalulu faigata, o le tala lea a Kogut, atonu o le mea e tasi e ono fasiotia ai aila matutua.Mo mafuaaga eseese e aofia ai molar ua masaesae, e foliga mai e itiiti le ga'o o le tino e teuina i le taumalulu nai lo le 'aila laiti.

Faatasi ai ma nei fasiotiga uma, ua mou atu si'usi'u papa'e?E faigata.Dr. Peter Smallidge, le Fa'asao Vaomatua a le Setete mo

tia i le lua maila faatafafa.I aso nei e latalata i le miliona, e sili atu nai lo le mafai ona faʻaumatia le malosi o le tele o vaomatua e toe ola ai, ona o tamaʻi laau e 'aina e tia aʻo avea ma fatu.

O le fa'ama'i Lyme e mafua mai fo'i i le fa'ato'ateleina o tia.O le Cornell Extension Wildlife Specialist Dr. Paul Curtis e talitonu afai e paʻu le faitau aofaʻi o tia i lalo ifo o le ono i le maila faatafafa, lea e maualuga atu nai lo le tele o tala faasolopito, o lona uiga o le tia, lea e sosolo ai le faʻamaʻi Lyme, o le a matua le lava e avea ma faʻamataʻu soifua maloloina lautele. .

O le a se mea e mafua ai ona paʻu le faitau aofaʻi o tia?Ou te le iloa, ae e mautinoa lava o le a le matua.

O se tagata poto masani, Paul Hetzler ua avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, le Canadian Institute of Forestry, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

E pei o faiga fa'apolokiki, cranberries e mafai ona tu'u ai se tofo oona i lou gutu.Ae le pei o polokiki, o lona tofo oona e tipi ai soʻo se aofaiga o le suamalie, o le tofo o cranberries e faigofie lava ona faʻaleleia i sina suka.

O le fai atu o se kulini fou e oona e pei o le fai atu o Picasso ma Monet o ni tusiata lelei.O le mea moni e mafai ona maualalo le pH nai lo le manava manava.E toetoe lava o se mea e ofo ai na amata ona 'ai e tagata, a ea?

O le cranberry, lea e vavalalata vavalalata ma le blueberry, e tupuga mai i latitu maualuluga o le itu i matu o le lalolagi atoa.O se vine e fa'aola lanumeamata, po'o nisi taimi o se tama'i la'au laiti.O le igoa e mafua mai i ona petals fugala'au, e toe fa'afo'i pe toso i tua, ma fa'atusa ai lona fuga piniki (i nisi) o le ulu ma le pili o le crane.O le ituaiga o Amerika i Matu o le Vaccinium macrocarpon, ma le laki mo i matou e tele atu vine nai lo ituaiga i Europa i matu ma isi nofoaga.

E taua le maitauina o le vao e taʻua o le highbush cranberry o se pepelo ma e le fesoʻotaʻi ma mea tatou te 'ai ma a tatou taumafataga o aso malolo.O lenei ituaiga o fenumiai e uiga i igoa masani e tupu tele.I totonu o le lalolagi o laau toto e leai ni tulafono o le puletaofia, o le mea lea e fiafia moni ai tagata la'au fa'atosina ulu e pei o oe i na igoa Latina mananaia.

Ioe matou te iloa na faʻaaogaina e tagata Amerika Amerika le cranberries, ma faʻafeiloaʻi i latou i uluai tagata malaga mai Europa.O se tala patino mai le faaiuga o le 1500 o loʻo faʻamatalaina ai le auala na aumai ai e nisi Algonquins ipu e tumu i cranberries i Pilgrims faatoa taunuu mai aʻo latou o mai i uta.Ou te manatu se'i vagana ua i ai sina maple suka i totonu o vine, masalo o la latou taga na mafua ai ona faʻavaivaia tagata malaga mai le nonofo.

Na fa'amanino e le au fa'akolone tama'i sourballs mumu lea e ta'ua i nisi taimi o vine moss po o vine bear, ma e oo atu i le vaitau o le 1820 na amata ai e nisi o faifaato'aga ona auina atu i fafo lenei faatoaga fou i Europa.O le fa'atupuina atonu e le foliga mai e te fa'amoemoeina, peita'i - o ata o cranberries o lo'o opeopea i luga o le mea e foliga mai o se vaituloto e maua ai se fa'aaliga sese.

E masani ona maua vine vao i nofoaga susū e pei o gaogao, ae o vine e totōina e totōina i fanua maugā e pulea lelei.O fasi oneone nei, ua fa'asalaina i le laser ma fa'asusu tele, o lo'o si'omia e fa'ama'i ina ia mafai ona lolovaia fanua i le ono i le valu inisi le vai e fa'afaigofie ai le seleselega.Talu ai ona o vine e aoina i lenei auala e puupuu lona ola, e masani lava ona faʻaisa, tuʻuina pe gaosia i se isi itu i le taimi lava lena.Cranberries mo meaai fou e masani lava ona piki lima i fanua matutu.

I nai sefulu tausaga ua tuanaʻi, ua faʻailoaina le cranberries mo le faʻateleina o le lautele o faʻamanuiaga faʻalesoifua maloloina faʻapea foʻi ma lo latou tofo.Ua leva ona iloa e maualuga i latou i Vitamini C ma E, pantothenic acid, faapea foi ma manganese, kopa ma isi minerale.Ae o latou meatotino antioxidant lea na faʻafiafia ai tagata.

Afai na e va'aia "oligomeric proanthocyanidins" o lo'o lisiina i luga o se lole e te le fa'atauina.Ae o nei mea ma le tele o isi mea faʻanatura e tele i cranberries, ma e ui lava i igoa taufaafefe e lelei mo oe.O lo'o su'esu'eina toto'a le Cranberries mo fa'amanuiaga e ono mafai ona togafitia i le ma'i suka, gugu, kanesa ma isi ma'i.

O su'esu'ega e fa'ailoa mai ai le sua o le kulini - o mea lelei, ae le o le sua o le wannabe e tumu i le sua sana - e mafai ona fesoasoani e puipuia ma'a fatuga'o e fa'atatau i le calcium.O le fa'alelei i mea uma, ona o le tele o na mea (sua kerani, ae le o le fa'asa'o) e ono mafua ai ma'a fa'afuga ole oxalic acid.

Ua fa'ailoa mai fo'i su'esu'ega o le sua o cranberry e taofia ai nisi o siama leaga mai le pipii mai ia i tatou.E foliga mai e pei o le Teflon mo i latou.E ui e le'i maua le aoga o le sua o le kulini mo le togafitia o fa'ama'i o le urinary tract, e lelei tele e puipuia ai e ala i le taofia o siama coliform mai le pipii atu i nofoaga e le o iai.Tala lelei mo ou nifo foi: cranberries fesoasoani e taofia microbes pala mai le glomming i le enamel, faapea e faaitiitia ai ma'i nifo ma lua.

Ma a'o fa'amafanafanaina le masini fa'apoloaiga o le 2020 o le a e fiafia e fa'alogo atu o cranberries e fesoasoani fo'i e puipuia ai siama e mafua ai le ma'i papala mai le nofoia o le manava o le tagata ma fa'atupu ai le papala.E le gata i lea, o latou aoga cardiovascular e aofia ai le faʻaititia o le "leaga" LDL cholesterol maualuga toto ma faʻateleina le maualuga o le HDL cholesterol lelei.Afai la o oe o se tagata e fiafia i tala fou, taofi le vine i le taimi o talafou.

O se tagata poto masani, Paul Hetzler ua avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, le Canadian Institute of Forestry, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com

I le tuputupu ae, sa paleni lelei tu ma aga o le Aso Faafetai a lo matou aiga.Muamua sa matou aai tele, ae ina ua uma le taumafataga o le afiafi sa matou faia faamalositino malolosi ma ou uso e toalua mo le tolusefulu minute pe sili atu.E masani lava o le umi lena e finau ai po o fea o tama e toalua e gau ai le ivi mana'o o le pipi.Ioe o nisi taimi e toe fo'i pe a tagi leotele le na faia'ina ma siitia ai i le 'au toso ivi.I le mae'a ai o le mea na tupu, e mafai ona fa'aopoopo atili le "fa'amalositino" pe a iai ni lagona malolosi e uiga i le sa'o o lea ta'aloga.O le mea e laki ai, o le gau o ponaivi sa na o moa vela, ma o i matou o uso e tumau pea i le va lelei.

O le Y-shaped furcula, poʻo le wishbone e pei ona taʻua e tagata masani, e tulaga ese i manulele, ma gauia e iloa ai po o ai e sili atu i afa e lua - ma o le manaʻoga poʻo le manuia - e toe foʻi i tua i ni nai afe tausaga.Ua lipotia mai o loʻo i ai auala faʻapitoa e faʻaalia ai poʻo ai e sili atu le afa, ae o nei mea e leʻi iloa e i matou o tamaiti.

E tusa lava pe le aofia ai i au tu ma aga o le Aso Fa'afetai le gau o se ivi, ua tatou va'ai uma lava i la'au o lo'o gagau i se auala fa'apea.E le pei o se ivi mo'omo'oga, peita'i, e leai se fa'amanuiaga manuia mo so'o se tasi i tulaga fa'apenei, aua o la'au e vaevae i ni 'au po'o ni ogalaau se lua e pei o se mata'itusi pito i luga Y e fa'aumatia e vaelua.O le vaapiapi o le tulimanu e vaelua ai ogalaau e lua, o le vaivai foi lea o le faʻatasi, ae o le avanoa e vaelua ai e faʻateleina pea i le matua.

I se tulaga, o se faʻalavelave mo le tele o ogalaau o se kenera.I totonu o se vaomatua, o laʻau e leaga le fausaga e vaelua i taimi o le matagi poʻo le aisa.O le auala faanatura o le tauina o la'au e sili atu ona gafa (po'o le laki, o nisi taimi) e ola umi ai ma fa'atupu togavao i le lumana'i.O lenei faiga filifiliga e lelei tele mo togavao, ae le mo laau o loʻo ola i totonu o tatou fanua, auala ma paka.

O matou o le "filifiliga e le masani ai" malosi e nafa ma le filifilia po o fea laau e totoina, ma o fea.E manaʻomia le tele o taumafaiga, tupe faʻaalu ma le taimi e maua ai se laau paolo e matua, ma matou te mananaʻo e teu i latou i le umi e mafai ai.

O la'au uma lava e iai fa'aletonu, o le tele o ia mea e le lelei.Ae o nisi e mafai ona lamatia.Ina ia aloese mai le gauia o lala lapopoa, ma faʻasalaga faʻasalalau faʻatasi ma otaota, o laʻau o loʻo iai ni faaletonu e masani ona aveese e pei o se mea masani.Talu ai ona o le tele o faʻafitauli o laʻau e mafua mai ia tatou gaioiga, e foliga mai e le talafeagai le tuʻuina atu o se laau paolo matua i lena arboretum tele i le lagi pe a mafai ona tatou maua se isi mea.

O se mea e tatau ona i ai se tamai taulaga e ta'ua Narrow Forks.A fa'atatau i la'au, o le igoa lea o le fa'afitauli e tula'i mai pe a o'o i le va o ogalaau tauva (codominant) e mata'utia, nai lo le manaia.O mea faʻapipiʻi sili ona malosi e tatala ma latalata ile U-foliga.O tui vaapiapi poʻo faʻatasi e faʻavaivaia pe a matua ma iu ai ina toilalo.Tele, masani fa'alavelave, vaeluaga e tupu i taimi o afa aisa, microbursts ma isi tau vevesi.

A iai sau fa'amoemoe taua e pei o se fuamoa Fabergé po'o se nofoaga e ta'alo ai tamaiti i totonu ole la'au “ivi mana'oga”, e mana'omia se fa'asa'oga.O le Aso Fa'afetai i le Eseta o le vaitau sili lea e su'esu'eina fa'apolofesa ai au la'au laufanua, aua e faigofie ona va'aia le fausaga o la'au pe a to'ese lau.O se laau e matua leaga foliga atonu e manaʻomia ona aveese, ae o le tele o taimi, e mafai ona faʻasaoina e le teuteuina faʻapitoa faʻatasi ai ma se uaea talafeagai.

E tatau ona fai sa'o le fa'aogaina o uaea, aua o se faiga e le lelei ona fuafuaina e sili atu ona mata'utia nai lo le leai.Ole American National Standards Institute (ANSI) A300 Support System Standards mo le fa'apipi'iina o la'au e le o se fa'ata'ita'iga o le so'o tele a le malo.O le faafeagai;e tusi-tusia, ma fa'avae i luga o le tele o tausaga o su'esu'ega.O le ANSI A300 o loʻo tuʻuina atu faʻamatalaga mo mea e pei o le uaea, faʻamau ma le tele o mata, fausiaina, ma le faʻatulagaina o uta.E taua tele le fa'apipi'iina o se cable system e se Certified Arborist e masani i nei tulaga.

Ina ne'i e fefe o lau maple po'o lau oak o le a pei o se Frankentree, aua e te popole: o se faiga uaea talafeagai e le iloa.Mo se vaega itiiti o le tau o le aveeseina, ma sina vaega itiiti o le tau o le aveeseina o faalavelave faafuasei ma le toe faaleleia o mea ua faaleagaina, o le tele o laau e mafai ona maua se lisi faaumiumi o le ola e ala i uaea.A'o i lalo o tulaga ogaoga e oo lava i se faiga atoatoa e mafai ona toilalo, ou te le'i vaai lava i se faiga uaea fa'apipi'i lelei ua faaletonu.I le isi itu, ua ou vaai i le tele o mea e fai i le fale poʻo le le lelei o le paʻu.

Mo fa'amatalaga e uiga i le fa'apipi'iina, fa'afeso'ota'i lau International Society of Arboriculture (ISA) Certified Arborist (treesaregood.org o lo'o i ai se galuega su'esu'e-e-ZIP).A maua sau fa'amatalaga mai se tagata tomai faapitoa, fai atu ia i latou e fa'aali atu la latou kopi o le ANSI A300 cabling standards, ma fa'amaumau fa'amaoniga o inisiua sa'o mai le latou va'a.

Ose taimi talafeagai e fa'afetai ai mo tui malolosi, i luga o le laulau ma fafo i le laufanua.

Paul Hetzler sa avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, le Canadian Institute of Forestry, ma le Sosaiete a American Foresters.O lana tusi "Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World," o loʻo maua ile amazon.com.

O le toatele oi tatou ua o ese mai se faleoloa po o se konaseti (aemaise lava koneseti, ona o nisi mafuaaga) e iloa ai ua le taulau a tatou taavale ma tafefea i le sami o taavale.“O le leiloa” o le taavale a se tasi o loo paka o se faafitauli taatele lea ua i ai nei polokalame e fesoasoani e toe tuufaatasia ai taavale ma tagata e ona.Atonu o se mea e faateʻia ai le faʻalogo ua faʻamaonia e le saienisi o loʻo i ai ni a tatou tomai faʻanatura.

E le o malamalama atoatoa i le taimi nei, ae tasi le mea e mafai ona fesoasoani i tagata e folau ai o le uʻamea io tatou ulu.E sa'o - fa'asolo atu, Magneto.O nisi tagata e sili atu le fai'ai-u'amea nai lo isi, ma o le to'atele oi tatou e iloa a itiiti ifo ma le to'atasi le tagata tatou te masalomia o lo'o i ai le 'ele tele i le va o taliga.O le mea moni, e tofu uma i tatou ma sela mauoa o loʻo i totonu o tatou cerebellums ma faiʻai e mafai ona fesoasoani ia i tatou e agai atu i Matu.

O manu, o le mea moni, e sili atu le lelei i le le GPS navigation nai lo tagata.Pe a tatou talanoa e uiga i manu e mafai ona iloa lelei lo latou auala, atonu e sau i lou mafaufau le lupe.O Homers o loʻo i ai se tomai faʻapitoa e suʻe saʻo ai lo latou auala e toe foʻi atu ai i latou e ona e tusa lava pe sili atu ma le afe maila le mamao.Tala moni: i Niu Sila, o se auaunaga Pigeongram na amata mai le 1898 i le 1908, faʻamaeʻaina ma faʻailoga faʻapitoa.Sa taua foi lupe fale e taʻitaʻia ai le osofaʻiga a Normandy pe a manaʻomia le leoa o le leitio.

Sa suʻesuʻeina lelei le folauga a manu, ae e tele mea e lē o iloa.E ui ina fa'aogaina e manu felelei le tele o auala e su'e ai lo latou ala i le paneta, e pei o le fa'ailoga mata'ina ma le fa'asologa o le la, e taua tele le fa'alogoina o le maneta o le lalolagi.O le tele o manu felelei e feoa'i na'o le po, o lea e le mafai ai ona fesoasoani fa'ailoga ma tulaga o le la.

O le mea e laki ai mo i tatou, o le lalolagi o se ituaiga o maneta fa'aoso fa'afetai i lona pito i fafo o le u'amea liusua.Ana le o se maneta tele, semanu tatou te falai uma i se falai i le susulu o le la.Talu ai nei na iloa ai e faʻaaoga e manu se mole mole polotini e taʻua o le cryptochrome e lagona ai le maneta o le paneta.O lenei mea e aofia ai le faʻaogaina i galu lanumoana, o latou i le va o le 400 ma le 480 nanometers.O se taunuuga i lenei mea moni o le cryptochromes e naʻo le galuega i le aso.Ae faapefea na lulu po?

O manulele, e foliga mai, o ni ulu uʻamea mataʻutia, e iai (e pei ona taʻua ma le mataʻina e se tasi tagata suʻesuʻe) "dendrite e iai le uʻamea i totonu o le pito i totonu o le gutu pito i luga."O lea e te maua, manino pei o se logo.

O sela neura e tele ferrous na maua muamua i lupe o lo'o nonofo ai, ae o manu felelei uma e manatu o lo'o i ai.O tagata malaga mamao e sili ona manaʻomia nei mea, ae e oʻo lava i moa ma manulele nofomau e iloa e faʻaofuina i totonu o le tapasa.I se pepa suʻesuʻe na lomia i le tusi talaaga PLOS One ia Fepuari 2012, na tusia ai e le tusitala autu o G. Falkenberg “O matou faʻamaumauga o loʻo fautua mai ai o lenei faiga faʻalavelave lavelave i le gutu o se uiga masani o manulele, ma e mafai ona fausia ai se faʻavae taua mo le fa'atupuina o a itiiti mai o nisi ituaiga o amio fa'ata'ita'iina o le maneta."

O u'amea mamafa e le na'o manu felelei.O siama, slugs, amphibians ma le tele o ituaiga o meaola o ni tagata e aoina le uʻamea le iloa.O se su'esu'ega talu ai nei na fa'asalalauina i tali a tagata i fa'amaneta na maua ai le tele o mata'upu e tali atu i maneta fa'atupuina ile fale su'esu'e.E pei ona matauina ile su'esu'ega ole fai'ai ile taimi moni, e mafai fo'i ona iloa e mata'upu pe a suia le polarity o se vaega ole su'esu'ega.I le lomiga o Mati 18, 2019 o le tusitala o le eNeuro, na tusia ai e le tusitala taʻitaʻi o Connie Wang "Matou te lipotia iinei se tali malosi, maʻoti o le faiʻai o le tagata i suiga faʻalenatura o le lalolagi-malosi maneta.Ferromagnetism ... e maua ai se faʻavae e amata ai suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga o le faʻaogaina o tagata.

O le mea na ou tosina i ai o se suʻesuʻega fou mai Korea i Saute.I se pepa na lomia i le PLOS One ia Aperila 2019, Kwon-Seok Chae et al.na iloa ai, e oo lava i le fusi o mata ma le faia o ni taliga, o tama tane na anapopogi mo le aso atoa na foliga mai o loo taulai atu i latou lava i se itu latou te matua faamaopoopoina ma meaai.E mafai ona ou talitonu.

Paul Hetzler sa avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le Sosaiete a Amerika Foresters, ma le Canadian Institute of Forestry.O lana tusi Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World, o loʻo maua ile amazon.com

E ui o le tele o laʻau e tali atu i aso pupuu o le faaiuga o le taumafanafana e ala i le amata faʻaumatia a latou pisinisi mo le vaitau, o le goldenrod o se "aso pupuu", o le ituaiga e faʻaosofia e fuga mai i le faʻaitiitia o le malamalama o le ao.O se mea fa'aletausaga i le aiga aster, ma e salalau i Amerika i Matu.Konetineta lautele, o loʻo i ai se mea i luga o le faʻatonuga o le 130 ituaiga o auro i le ituaiga Solidago.

I le avea ai ma se tasi o fuga sili ona tele i le taufaaiuiuga o le taumafanafana ma le tautoulu, o lenei fugala'au masani e mo le tele o pollinators, e aofia ai le tele o ituaiga pi, o se puna taua o le nectar faapea foi ma poleni lelei.O le mea e leaga ai, o lenei mea mulimuli na maua ai le goldenrod se mata uliuli i le tele o tagata mama'i.

O fugala'au samasama mata'utia a Goldenrod o lo'o va'aia atoa i autafa o auala ma vao ma fagafa'ato'aga i le taimi lava e tasi e oso mai ai se tasi o galu sili ona malosi o le fiva vaomago. , mafatua, ma fa'anoanoa fa'asusu i le histamine lea e o'o i ai nisi tagata i lenei taimi o le tausaga.Ae ua aliali mai o le poleni auro e mama mai moliaga uma.

E le mafai ona nofosala Goldenrod ona e mamafa lona poleni.Ou te manatu, o se faaupuga fete'ena'i, talu ai e mama tele e mafai ai e lagomeli ona fa'ata'ita'i le tele.Ae i le malo o poleni e tasi le tone lona mamafa – ma e pipii tele foi – ma e le mamao ese mai le laau.E le faapea o le poleni auro e le mafai ona maua ai se tali a le ma'i, ae o le faia o lea mea, e tatau lava ona pipii moni i le isu o se tasi ma snu i luga.

E le gata e le tausalaina e le goldenrod le osofa'iga allergi, ae ua fa'aaogaina e fai ma isi mea e maua ai le pa'u.Na fiafia Henry Ford i le goldenrod, ma lipotia mai na gaosia ni paʻu na faia mai le laau.O le fiafia i le goldenrod na toe faaolaolaina i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi.O lo'o fa'aaogaina fo'i le Goldenrod i vaila'au e fesoasoani e togafitia ai fatuga'o, fa'a'i tiga ma nifo nifo.

O ai la e tu'ua'ia mo le fa'atupuina o allergies i le fa'ai'uga o le taumafanafana?O le tagata solitulafono o le tausoga o le auro, o le ragweed, e ui lava e le amio e pei o lona aiga auro.Ou te masalo e tofu uma i tatou ma se tasi po o se lua e pei o le ragweed i lo tatou aiga lautele.Ragweed, o le isi laau moni, o loʻo i totonu foi o le aiga aster.Ae e le pei o le auro na te sasaina le tele o poleni mama.

E matua mama lava e mafai ona tumau pea le pollen i luga ole ea mo ni nai aso.O le mea moni, o le tele o mea na maua i le ea e oʻo atu i le 400 maila i le sami.Ma o se la'au ragweed e tasi e mafai ona maua ai le piliona poleni fatu e lele i luga o le savili ma fa'aoso ai oe ma mafatua.Ioe, o le mea lena e fa'anoanoa ai oe.

O se tasi o mafua'aga matou te le masalomia ai le ragweed ona o ona fuga e lanu meamata ma e le foliga mai o se fugalaau masani.E pei lava o loʻo latou taumafai e aua neʻi tosina mai tagata, tumau i lalo o le radar ma tuʻu le goldenrod e ave le rap.O le mafuaaga e faigofie ai ona le amanaʻia le ragweed ona o le savili-pollinated, ma o le mea lea e le manaʻomia ai ona faʻasalalau i lanu susulu ma le suamalie suamalie e faatosina ai pollinators.Ua iloa e la'au fa'afefeteina e le matagi e sili atu ona faigofie le tosoina o le matagi nai lo pi, ae o le itu leaga e mana'omia le tele o poleni.

O le tele o ituaiga ragweed - e tusa ma le 50 o latou - e taʻi tausaga, ae toe foʻi mai i le tautotogo taʻitasi mai le tele o fatu latou te gaosia i le tautoulu.O le Ragweed o le a faʻaauau pea ona faʻamalo ese allergens seʻia oʻo i le uluaʻi malulu malulu, o lea tatou te faʻamoemoe e le o se vaitau umi tele i lenei tausaga.Ma fa'amolemole fesoasoani e fa'asalalau le tala e uiga i le goldenrod e fa'asao ai nisi tu'uaiga sese.

Paul Hetzler sa avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le Sosaiete a Amerika Foresters, ma le Canadian Institute of Forestry.O lana tusi Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World, o loʻo maua ile amazon.com

I se pamu kesi i Michigan i le 2015, na taumafai ai se tamaloa e fasioti le tasi i se moli ma susunu se motu pamu, na toeitiiti lava sola ese mai manuʻa.I ni nai tausaga na muamua atu i lena mea, na leiloa ai e se alii i Seattle lona fale i le afi ao taumafai e tape apogaleveleve i se sulu.Ma sa faamalosia le Mazda e toe manatua le 42,000 o ana taavale i le 2014 ona e mafai e apogaleveleve ona pupuni se laʻititi laʻititi o le suauu i le silika, e ono taʻe ai le tane kesi ma mafua ai se afi.

O tagata e foliga mai e faigata ona fefefe i apogaleveleve, ma atonu e tanumia i totonu o la tatou DNA, poʻo le itiiti ifo i la tatou code epigenetic.E manino lava semanu e fesoasoani i tagata anamua e mataala i apogaleveleve, ona o nai ituaiga o tau mafanafana e oona.Manatua oe, o se vaega toalaiti.Ae e faigata ona iloa le eseesega o apogaleveleve.Afai ei ai se mea e matua tele naua vae ma mata e oso i luga o tatou vae, o le toatele oi tatou o le a muamua sasau ma fai fesili mulimuli ane.

I le lalolagi atoa, e tusa ma le 35,000 ituaiga o apogaleveleve ua iloa ma faaigoa, e ui e mautinoa e tele naua e leʻi mauaina.E tusa ma le 3,000 ituaiga e taʻua Amerika i Matu o le fale, ma oi latou, e na o le sefulu lua e oona.O le Setete o Niu Ioka e na'o le tasi le ituaiga o apogaleveleve oona, a'o Texas ua aoina le sefulutasi, toetoe lava o le seti atoa.Ae o lea, latou te faia mea uma i se auala tele i lalo iina.

E le tutusa lelei punaoa, ae foliga mai e lata i le tolusefulu ituaiga apogaleveleve eseese i le Malo o le Emepaea, ma le sefulu o na mea e masani ai.E te manatu i latitu maualuluga e ono tuusaunoa ai i tatou mai apogaleveleve oona;aua o le toatele o i latou e nonofo i nofoaga vevela.Ae pei ona tupu o le tasi ituaiga o popolega i Niu Ioka, o le fafine uliuli i matu (Latrodectus variolus), e tutusa lava le fiafia i le itulagi Adirondack ma North Country e pei ona i ai i Long Island.

O se itu manaia e uiga i fafine uli ua oti a latou tane—ua taʻua ona e iloa e latou te ʻai le tane pe a uma ona faaipoipo—o ia amioga e le masani e pei ona manatu muamua.O lenei “feusuaiga tau tagata” (o se faaupuga faasaienisi moni) na muai vaaia i totonu o le fale suesue e le mafai ai ona o ese alii.E foliga mai i le vao latou te pipii atu i se "puipuiga sili o se amataga tamoʻe" aʻoga o mafaufauga, ma o le toʻatele oi latou e ola.

O se lanu mumu-ma-uliuli lanu i luga o se taavale e taʻaloga.I luga ole apogaleveleve e taufaafefe.O le laki mo i matou, e iloa ai le fafine uli ua oti lana tane i matu, e le tau fa'afefeteina o ia i lalo e su'e ai foliga lanu mumu i lona manava.O le auala ou te mafaufau ai, o le tele o u atonu e mafua mai i tagata o loʻo taumafai e suʻe pe oona lena apogaleveleve uliuli iila pe leai.Ae ui i lea, o le itu i matu o loʻo i ai le tele o faʻailoga lanu mumu mumu i lona tua e faʻaopoopo i le faʻailoga i lona manava.

E ui o fafine uliuli ua oti a latou tane e sili ona oona oona, o le apogaleveleve lanu enaena (Loxosceles reclusa) e sili atu ona matautia.O u mai le mea enaena enaena, e ui ina seasea, e ono mana'omia ai se fesoasoani faafoma'i ona e mafai ona mafua ai le oti tele o aano (necrosis) ma ono aafia ai ma ma'ila.I le tusa ma le tasi pasene o mataupu, o latou u e oʻo atu ai i le oti pe a fai o le mea oona e faʻasolosolo.O le tele o nei tulaga e aofia ai tagata matutua poʻo tamaiti laiti.

O iinei i Niu Ioka e leai ni a matou apogaleveleve lanu enaena nofomau, e maua mai le talafatai i le talafatai ae o loʻo faʻamautu i Midwest.O lo latou lautele e amata mai i le Gulf States e oʻo atu i matu e pei o Virginia.Peitaʻi, i tausaga taʻitasi, e iʻu ai nisi i inei pe a teu i atopaʻu po o mea e toe foʻi mai ai tagata mālōlō.O mea enaena enaena e lanu enaena ma iila, ma e le'o fulufulua.O lo'o i ai se fa'ailoga lanu enaena, pei o le vaiolini i tua, ma le ua o le vaiolini e fa'asino i tua i le manava.

O lo'o iai apogaleveleve fe'ai, e pei ole apogaleveleve osofa'i i le Pasefika i Matu i Sisifo, ae o mea 'ona moni e fa'amalie.O fafine uliuli ua oti a latou tane e fiafia e sosola, ma o le mea enaena enaena ua faaigoa mo se mafuaaga.O se tulaga pagatia pe a lafi se tasi o nei mea i se solo taele po o se mea e fai ai lavalava ma ua pipii i le pa'u o le tagata lea e iu ai ina utia e nei meaola matamuli.

E ui lava o le tele o ituaiga o apogaleveleve e le mafai ona tuʻi le paʻu o le tagata, e masani lava ona tuʻuaʻia apogaleveleve pe a ala mai se tasi ma se faʻailoga mumu i luga o latou paʻu.O le tele o taimi, o ia fa'ailoga e maua mai i iniseti 'ai e pei o namu po'o pepe moe.

Ae ina ia fetaui, e iai la tatou apogaleveleve masani e mafai ma o le a utia, le samasama-sac apogaleveleve (Cheiracanthium spp.).E masani i Amerika i Matu, e enaena aitu, samasama i le lanumeamata (o nisi taimi e piniki pe enaena), ma'i e fai sina lapopo'a e fai ai ni fale silika laiti i lau'au fa'au'u, ma'a ma'a, ma o nisi taimi i le tulimanu o se potu.

E ui ina e le mata'utia, o lenei ituaiga e iai sona o'ona vaivai e ono mafua ai se mageso, po'o nisi tulaga, fa'atapula'aina le necrosis o le tino.Pe a ma le luasefululima tausaga talu ai, na ū e se tasi o i latou le itu o loʻu ua (sa i totonu o le kola o loʻu ofutino), ma o se manuʻa matala e lapopoa teisi atu nai lo se nickel.O le manu'a na liua i se lanu efuefu mata'utia ma ave ai ni mogamoga se lua e faamalolo ai.E tatau ona ou faitauina ou faamanuiaga, e ui i lea.Sa leai se afi.

Paul Hetzler sa avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le Sosaiete a Amerika Foresters, ma le Canadian Institute of Forestry.O lana tusi Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World, o loʻo maua ile amazon.com

E fetaui lelei o la'au mate e i ai ni ma'ila fa'ama'i.E foliga mai o se tulaga leaga - o laʻu faʻamafanafanaga.Ae o laau sili ona maloloina o loʻo iai foʻi (maʻila faʻamau, ae le o faʻamafanafanaga).Ose mea lelei, talu ai o ma'ila fa'ato'aga e maua ai se auala sili ona lelei e lau ai fa'amaumauga o le soifua maloloina o se la'au i tua i le 5 i le 10 tausaga.

A mae'a ona fa'atumu uma lau la'au la'au, ona fa'atupu uma ai lea o fuga ma fuga mo le tausaga e soso'o ai.I totonu o fuga laau ta'itasi o lo'o i ai se pito fuga fa'atosina, a'o vaega fa'ato'aga o lo'o i totonu o fuga o fuga (fa'afuase'i, o la'au o lo'o i ai se mea lilo o pu, ae leai ni fuga fa'apolopolo pe a fa'aleagaina le tautotogo).I le pito o lala ta'itasi, o se laau la'au e fai ai se pu lapopoa-nai lo le averesi, o le ta'ita'i i le lumana'i o ona la'au.A amata ona tupu se fuga fa'agata i le tautotogo, e tu'u ai i tua se tuasivi o pa'u e fa'asolo atoa i tafatafa o le lala.

E mafai ona e va'ai i lalo le lala aga'i i le a'a o matua, ma e masani lava ona maua ia le itiiti ifo ma le lima ma'ila mata'utia, o nisi taimi e itiiti, o nisi taimi e sili atu.O matatioata faitau po'o se tioata lima o le a fesoasoani, aua o ma'ila tuai e itiiti le ma'oti.O le va i le va o maʻila taʻitasi e taʻua o le node, ma e faʻaalia ai le tuputupu aʻe mai se tausaga patino.E galue o se pule mo arborists ma vaomatua, ma e mafai foi mo oe.

E mautinoa lava e eseese lenei mea i ituaiga, ae o le a faʻamoemoe se tasi e vaʻai i le fa i le ono inisi o le tuputupu aʻe fou i tausaga taʻitasi mo se lala e maua le susulu o le la.Ae afai e te asiasi i se lotoa a le kolisi pe savali i lalo o se auala pisi o le nuu, o le a e mauaina ni laau e na o sina vaega o le inisi i le va o ma'ila o le fuga.Atonu e talafeagai le iloiloina o na laau e gata ai.

O nei fa'amatalaga o le a fesoasoani ia te oe i le faia o filifiliga lelei e uiga i le puleaina o lau laufanua, vao suka, poʻo le fafie.Afai e te matauina le leai o se tuputupu ae lelei, o le ae togafitia lena laau pe tu ese.Masalo o loʻo faʻatulagaina se suʻega o le eleele.Afai e te manaʻo e teu se laʻau faapena, aveese sina mea itiiti, e le sili atu i le lima pasene o mea e maua ai lau.Afai o lo'o e mafaufau pe fa'afefea ona aoina e le au vaomatua fa'ata'ita'iga lala mai le

O le isi fua fa'atatau pe a su'esu'eina la'au laiti o se mea e ta'ua o le sulu ogalaau.Su'esu'e le fa'avae o so'o se la'au.Afai e i ai se mumu manino, o le mea lena e tatau ona i ai.Ae afai e foliga le ogalaau ma se pou pa i luga o le eleele, o le pala o lena laau e tau le mafai, pe afai e leai, ona galue.O nisi taimi o le a ola umi se laau talavou e ola ai ni a'a fou (fa'aoso) i luga i le mea e mafai ona maua ai le okesene, ae e masani lava o le a le manuia i le auala e mafai ai.

O le a sili atu foi ona tupu a'a fusifusia, o se tulaga e pei o le mea tonu lava e foliga mai ai.O a'a ia na amata ona ola i se mamanu lapotopoto ona sa faigata tele ona ulu le ie i le tausaga muamua pe lua.A'o o'o atu le ogalaau fa'alautele i lenei mama o le oti, o le a'a fusifusi pei o python (s) e titina ai le ogalaau.E tupu lenei mea pe a 25-35 tausaga le matutua o laau.Sidebar: aveese i taimi uma le ie pe a tu le laau i totonu o le pu.

E mafai ona va'ai se tasi i galuega a lima o fusi a'a i luga o auala tetele NYS i le va o le ogatotonu o Aukuso ma le ogatotonu o Setema.O la'au na totō e le DOT o lena vasega 25-35 tausaga e amata ona liu lanu a'o le'i fa'ata'amilo i la'au o le ituaiga tutusa.O le taimi lava e te fa'alogo ai i lenei fa'alavelave, o le a e va'aia lenei fa'aaafiaga i so'o se mea e te alu i ai i le fa'ai'uga o le taumafanafana ma le amataga o le tautoulu.

O le mafua'aga o la'au titi pe mama'i e vave sasaa lau e fa'atatau i la latou paleni.Afai o loʻo faʻaofuina se laau e fusi aʻa, o lona fale suka e sili atu le lelei nai lo isi mea tutusa.O ia la'au e vave o'o atu i le va'aiga e sili atu nai lo la'au malolosi, ma o le mea lea e lanu muamua ai.

O lea ua i ai ni nai au mea faigaluega mo le iloiloina o le soifua maloloina o laau.Ou te faʻamoemoe e mafai ona latou fesoasoani ia te oe e taofia ni nai laʻau mai le faʻaogaina aʻo leʻi oʻo i le taimi.

Paul Hetzler sa avea ma ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le Sosaiete a Amerika Foresters, ma le Canadian Institute of Forestry.O lana tusi Shady Characters: Plant Vampires, Caterpillar Soup, Leprechaun Trees and Other Hilarities of the Natural World, o loʻo maua ile amazon.com

O Novema taʻitasi, e fiafia tagata vaʻavaʻai e matamata i le Leonid meteor shower (le tausaga i le 17th ma le 18th), lea e foliga mai o se ituaiga voyeuristic, ae mo ia lava.E fiafia tele Hunters ia Novema, ma e toatele tagata latou te matauina le Aso Faafetai i lena masina.Ma o se taimi lelei foi e toe totoina ai le tele o laau.

E le afaina le totōina o se laau mai le vasega pepe e iai lona lava a'a (po'o le polo ma le ie po'o le koneteina) i soo se taimi lava e le aisa ai le palapala.Ae o le eliina i luga ma faʻanofoina se laʻau i le vaitau o le tuputupu aʻe e pei o le faia o se taotoga e aunoa ma se faʻamaʻi.E mafai ona fai, ae o le taunuuga e le o taimi uma e lelei tele.

O le taimi lava e to ese ai lau, e mafai ona sili atu ona manuia le fesiitaiga o laau ona o loʻo momoe, moe o le faaupuga Falani mo le "moe tele e te le toe ala e tusa lava pe eliina oe e se tasi i aʻa."O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o laʻau laiti e toe faʻaleleia mai le totoina e sili atu nai lo laʻau tetele, ma e masani lava ona faʻamaeʻaina.Ma o le faʻanofoina o se tamaʻi laau e faigofie i lou tua.

A e alu e eli se laau mai le togavao po o le pito o le fanua, ia manatua e tatau ona i ai se faatagaga mai lē e ona.E le gata i lea e sili atu le taua o le eli lautele nai lo le loloto.E o'o lava i oaks ma walnuts e lapopo'a ona a'a, o le mauaina o a'a pito i tua e sili atu le taua nai lo le mauaina atoa o le a'a.Ina ia atagia ai lenei mea moni, o le pu lelei e totō ai e tatau ona faʻapipiʻi foliga ma ia le itiiti ifo ma le faaluaina le lautele o le polo aʻa, ae leai se loloto.

O le fa'aopoopoina o ni mea fa'aola i le mea e fa'aputu i tua e foliga mai na amata mai i aso anamua, pe a pu'e e tagata i nisi taimi se fa'ato'aga, pe a fa'aoga se tasi, ma lafo i totonu o le pu.Atonu o le tali atu i lenei mea, o le tele o tagata fai togalaau i aso nei latou te fautuaina sina mea itiiti pe leai foi ni mea fa'aola i totonu o eleele moni ma lelei lelei le fua.(Motugaafa: o le la'au o lo'o ola i se nofoaga o le a fa'aalia ai le lelei o le palapala.)

I tulaga e matua leaga ai le palapala, peitaʻi, e pei o le omea faʻapipiʻi, oneone mama poʻo luga o auala, e tatau ona faia se lua faʻalautele lavelave.E mafai ona e suia e oo atu i le tasi vaetolu o le eleele ua eliina i mea oona ma/poo isi teuteuga.E tusa lava po o le a le lelei ma le leaga o le eleele, e le tatau ona faʻaaogaina ni faʻapalapala faʻapisinisi i le taimi e totō ai.

O le a faʻaauau pea ona ola aʻa pe a tumau pea le le malulu o le palapala, o lea e taua ai le taofia o le totoina o le tautoulu mai le mago.O le fa'atau po'o le leai o le fa'ailoga e masani lava o le fesili mulimuli lea.Afai e lapo'a tele le pito i luga e fa'atusatusa i le polo a'a e ono feula i luga, fa'atama'i fa'amau, fa'aoga ie po'o ni fasi uila i totonu o le ogalaau.Aveese fao i se taimi vave e mafai ai, aua o le gaioi e faamalosia ai se ogalaau malosi.O le lua inisi mulch layer i luga ole pu e totō ai (toso le mulch mai le ogalaau) e faʻamaeʻa ai le galuega.

O le Aso To’ona’i Novema 2, 2019, na fa’atulaga ai e le Itumalo Fa’asao o eleele ma Suavai a St. Lawrence County se mafutaga faaleaoaoga o le totoina o laau ma le Aai o Ogdensburg.O le a faia le mea na tupu mai le 9 AM i le aoauli i le Dubisky Center, 100 Riverside Ave. i Ogdensburg.E leai se totogi, ae e mana'omia le mua'i resitalaina.Na'o le telefoni (315) 386-3582 e lesitala pe mo nisi fa'amatalaga.

O Paul Hetzler o se ISA-Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le Sosaiete a Amerika Foresters ma le Canadian Institute of Forestry.

Lilies, e tupuga mai i le salafa o le lalolagi i vaega malulu o le itu i matu o le lalolagi, sa avea ma faailoga faaleaganuu taua mo le afe tausaga.Faʻalagolago i le mea e te tu ai i luga o le kelope, e mafai ona faʻatusalia le lotomaualalo, mama, feusuaʻiga le taofiofia, tuueseese Québec, tamaoaiga, poʻo se togalaau olaola, e taʻu ai na o ni nai mea e mafai.

O loo taʻua le fugālaau i le Feagaiga Fou, e pei o le Mataio 6:26 : “Faauta i lili o le fanua, latou te le galulue, latou te le milo;a ou te fai atu ia te outou, o Solomona ma lona mamalu uma e lei ofu o ia e pei o se tasi o ia mea.”O le fe’au e pei ona ou malamalama i ai, e le tatau i se tasi ona faamaimauina le malosi i le popole pe faapefea ona ofu o ia, aua e oo lava i lili vao e ofu lelei.

Ae paga lea, o le itu i matu o Niu Ioka o loʻo i ai se faʻamaʻi fou e faʻapitoa i lili faʻafefe.O le fugala'au lau lili (LLB) ose lanu mumu mumu o Asia ma Europa e mana'o tele i lili moni, i latou i le ituaiga Lilium, fa'apea fo'i ma o latou aiga o fritillaries (LLB e le 'ai lili aso).Na maua muamua i le NY State i le 1999 e Cornell Master Gardeners e lua i Clinton County, ua sosolo malie le pusi lau lili i le Setete o NY i le 20 tausaga ua tuanaʻi, ma le fiafia o le au fugalaʻau.

LLB matutua e amata mai i le 6 i le 9 mm (1/4 i le 3/8 o le inisi) le umi, ma e iai antennae iloga.O tagata matutua, e toʻa i le taumalulu, e amata ona fafagaina i le taimi lava e amata ai ona aliali mai lili.Latou te fa'aipoipo, tu'u fuamoa ma mate i le amataga o le vaitau, ae e le'i umi ae alia'e mai a latou togo ma fa'atupu fa'alavelave.Pe a ma le 12 mm po o le afa inisi pe a lapopo'a, e mafai ona samasama pe moli le laumei o le LLB, ae e te le iloa lava ona e fa'afefeteina o latou poop ia i latou uma e taofia ai manu fe'ai.O se ta'iala e aoga lelei i le au faifa'ato'aga, ma e fai si mea i manu felelei.I se taimi mulimuli ane i le vaitau, o le larvae pupate ma aliaʻe e pei o beetles, lea e toe mulimuli i lili leaga.Ua matua leaga lava ma ua fiu ai nisi o fai togalaau i lili.

Ae i St. Lawrence County, o nai tagata totō lili ua manumalo ma manumalo.I le 2015, Dr. Paul Siskind, o se Musika e ala i aʻoaʻoga faʻapea foʻi ma Cornell Master Naturalist, na manaʻo e suʻe se vailaʻau sili ona lelei e pulea ai lenei meaola faʻamaʻi.I lona ofo, na iloa e Siskind e itiiti ni suʻesuʻega na faia i luga o le LLB, ma e leai se mea i luga o lana autu e fiafia i ai.Na ia faia se suʻesuʻega e faʻatusatusa ai le aoga o oloa masani masani, ma faʻamaumau numera faʻatusatusa o LLB o loʻo maua i ituaiga eseese e fa o lili e iloa ai poʻo fea e sili i le LLB.

O le tala puupuu o se oloa e taʻua o le Spinosad, e faia i mea faʻapipiʻi e gaosia e nisi siama, na maua ai le pulea lelei o pusi lau lili.E ui lava e itiiti le oona nai lo le tele o isi iniseti, mulimuli i faʻatonuga o igoa.O le suau'u Neem, e maua mai i le laau o le teropika, o lo'o lisiina e aoga tele e tetee atu ai i larvae LLB, ae na maua e Dr. Siskind e na'o le neem oloa na fa'aigoaina o le "cold-pressed" e iai sona aafiaga.Na ia maitauina foi o le LLB e sili ona fiafia i lili ituaiga Asiatic e pei o le 'Orange County,' ma lili pu e pei o le 'African Queen' i le tulaga lua.O ituaiga i Sasa'e sa sili atu ona le manaia, ma o le lili laulaau na sili ona le fiafia i koluse a Oriental x Pu e pei o le 'Conca d'Or.'

O le pikiina o lima, e ui lava e le manaia, e mafai foi ona maua ai le pulea lelei o le LLB, ma o le filifiliga sili ona taugofie ma sili ona saogalemu.O Guy Drake o Heuvelton, o se tagata ua leva ona gaosia fugalaau ma vao, e talitonu e te manaʻo e sasa le LLB, e tatau lava ona e "faʻatoʻaga," i ana upu.O Guy, e mafai ona maua i le Canton Farmers' Market e faalua i le vaiaso, na taʻu mai ia te aʻu o le mūmū-mūmū beetle na faʻaleagaina lana filifiliga lili ina ua latou faʻaalia i lona nofoaga i nai tausaga ua mavae.O le tausaga na sosoo ai na amata ai ona ia su'esu'e ma le filiga mo fuamoa LLB, larvae ma tagata matutua i taeao uma.Talu mai lena taimi, ua toetoe lava a leai se pili.

O le mealilo, na ia faʻamatalaina, o le filifili lima i le vaveao.O le mafua'aga e taua ai le vave alu i fafo ona e iai se faiga fa'apitoa o le puipuiga a manu matutua.O le taimi lava e te fa'alatalata atu ai, latou te tu'u ese le la'au, tu'u fa'afeagai i lalo i le 'ele'ele, ma taooto.E ui ina mumu ile pito i luga, ae o lalo e lanu enaena, e toetoe a le mafai ona maua.Ae i le mālūlū o le vaveao, na ia fai mai latou te le minoi, ma e faigofie ona salu i le vai fasimoli pe nutimomoia.

I se taimi umi, o le pulea o meaola e mafai ona faʻaitiitia ai le faitau aofaʻi o le LLB ma le toe avea ma faʻamataʻu i lili.I le 2017, o le polokalame NYS Integrated Pest Management (NYS IPM) i le Cornell's College of Agriculture and Life Sciences, faʻatasi ma Cornell Cooperative Extension, na tuʻuina atu ai ni ituaiga se tolu o tamaʻi pipi parasitic i Putnam ma Albany Counties, faʻapea foʻi i Long Island.Fai mai tagata suʻesuʻe mai NYS IPM o le a faʻagesegese le faʻagasologa, ae latou te faʻamoemoe o le a tupu le pulea masani a le LLB i le tele o tausaga.

I le taimi nei, tatou te manaʻomia le fesoasoani i lili e taofi o latou ofu matagofie mai le faʻaumatia e le lau lili.Fa'ato'aga, tagata uma!

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Na umi se taimi na matou fa'atalitali ai mo le o'o mai o le taumafanafana i lenei tausaga, o lea e le talafeagai ai le fa'apea ua liu samasama ma lanu enaena nisi o pa'upa'u fuga ma ua toulu o latou lau.O lo'o a'afia fo'i i le ma'i lava lea e tasi.O iinei ma o iina o nai maple ma isi ituaiga o loʻo toulu faʻafuaseʻi laulaau, o le tele o vaega o loʻo lanu meamata, e masani ona iai ni paʻu uliuli pe enaena.O le tulaga mulimuli e ese le amataga, ae o loʻo aʻafia uma i le tau o le tautotogo o le 2019.

O se fa'ama'i masani e ta'ua o le pa'u apu (Venturia inaequalis) e a'afia ai la'au apu, ae e to'aitiiti lava isi tagata o le aiga rosa, e aofia ai ma pa'upa'u fuga.O le Venturia inaequalis ose fuga lea e fa'ato'a malulu i lau to'ulu o la'au na a'afia muamua;o ona spores e faʻasaʻoloto mai lau tuai e amata ai se taamilosaga fou faʻamaʻi e ala i le aʻafiaga o timuga tautotogo.E manino lava o le tele o timuga o lona uiga o le tele o spore i le ea ma sili atu le ogaoga o le faʻamaʻi.

O fa'ailoga o le pa'u apu o ni tama'i lanu enaena po'o le olive-lanu meamata i laulaau fa'apea fo'i fuala'au.I le vaitau malogo atonu e itiiti se afaina e tupu, ae i tausaga susu e masani ona iʻu ai i le tele o lau e mamate.O nisi taimi latou te faʻaalia sina moli poʻo samasama aʻo leʻi paʻu'ū, e ui o lau mate e mafai ona tumau i luga o lala mo le vaitau atoa.E seasea mate e le pa'u apu laau, ae e vaivai ai.I fa'ato'aga apu faapisinisi e mafai ona ta'i atu ai i fuala'au mata'utia e matala ma matala.

O se tasi o auala pito sili ona faigofie e fesoasoani e faʻaitiitia ai le paʻu apu o le salu i luga ma faʻaumatia lau paʻu i tautoulu taitasi.Fungicides e mafai ona faʻaitiitia faʻamaoniga pe a faʻaoga i le amataga o le tautotogo pe a faatoa matala fuga.O se tasi o oloa sili ona lelei o le potassium bicarbonate, o se faʻalapotopotoga faʻapitoa.Ae peita'i, afai e iai sau pa'u fuga fa'aletonu, o le a avea pea ma se taua maualuga, o se tasi e sili atu le leaga i le taimi.O le auala sili e foia ai lenei faʻafitauli o le sui lea i se faʻamaʻi faʻamaʻi.I aso nei e sili atu ma le 20 aulelei malulu-malosi crabapples e tete'e i le pa'u apu.E mafai ona maua se lisi atoa ile http://www.hort.cornell.edu/uhi/outreach/recurbtree/pdfs/~recurbtrees.pdf

O le Anthracnose ose ta'u masani mo se vaega o sigi e a'afia ai lau o le tele o la'au la'au ma la'au malo.O fa'ama'i fa'ama'i e fa'apitoa i le talimalo, o lona uiga o le walnut anthracnose e mafua mai i se tino ese nai lo le maple anthracnose, e ui lava e tutusa auga.Su'e ni manu'a enaena po'o le uliuli, e masani ona fa'ata'oto, ma fa'atapula'aina i laula'au.E pei o le pa'u apu, o le anthracnose e fa'alagolago tele i le tau, e sili atu le ogaoga i tausaga susu nai lo le matutu.E seasea mate foi laau, ae e faavaivaia i le aluga o taimi.O le isi mea e tutusa ai, o le faʻamaʻi e oʻo i le taumalulu i laulaau na aʻafia i le tausaga talu ai.

E sili atu ona faigata le puleaina o le anthracnose ona e mafai foi e spore ona malulu i luga o lala ma aano o lala.E ui e mafai ona fesoasoani le fa'aogaina o le fungicide, o la'au paolo e masani ona lapopoa tele mo se tagata e ona le fale e mafai ona o'o lelei i laulaau uma, ma e taugata tele le fa'asusuina o la'au tetele i se loli.O lau ua afaina e tatau ona salu i luga ma faʻaumatia.E le gata i lea, ia faia ni faiga e faʻateleina ai le faʻaogaina o le ea ma le susulu o le la i luga o laʻau ua afaina.Atonu e mana'omia le fa'ama'apeina o la'au ua totō fa'alatalata.

E ui o nei faʻafitauli uma e lua ua iai mo le tele o seneturi, o le tele o taimi o le tau i tausaga talu ai nei ua faigata ai ona pulea nai lo se isi lava taimi.E ui lava e iai fualaau faisua e tete'e i le anthracnose, i lo'u iloa e leai ni la'au e tete'e nai lo le mago ma le dogwood, o lea e mana'omia ai le mamao e totō ai ma sili atu le tumama i le taimi nei.Ae o le auala numera tasi e puipuia ai crabby crabapples o le totoina na o ituaiga e tetee i faamaʻi e fiafia e tusa lava pe leaga le tau.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O se tasi o lanu lalelei o lau pa'u e sau mai se puna maualalo.E ui ina manatu le to'atele o tagata o se vao, ma o nisi e manatu e mata'utia, o le staghorn sumac masani e fa'afeiloa'i i tatou i se lanu susulu, neon-mumu-lanu moli i lenei taimi o le tausaga.O lona taʻuleleia o se faʻalavelave e faʻavae lelei, aua e mafai ona sosolo e ala i lona aʻa i totonu o fanua ma vao, ae o le sumac e le o se lamatiaga.

A o ou laitiiti, sa faaali mai e Tama ia te au le oona oona ma lapatai mai foi e uiga i le sumac oona (mo nisi mafuaaga, sa lei tipiina ai le laau oona).E pei lava o "Marco" e masani ona alu i le "Polo," o le "poison" na sosoo ai ma le "ivy" poʻo le "sumac," i loʻu mafaufau.O le ta'ita'iina o savaliga faanatura e le mafaitaulia, ou te iloa e to'atele isi tagata na ola a'e ma fa'atusa le sumac ma le 'ona.Staghorn sumac e le gata e saogalemu e paʻi i ai, e manaia tele.

Manatua oe, o lo'o i ai le sumac oona.E na'o le to'aitiiti lava o tagata e va'aia.Afai e te faia, e pei ona ou faia, o le ae matua tapuvae (a itiiti ifo) i le vai.O le sumac oona ose la'au taufusi e mana'omia, ma e masani ona lolovaia, palapala.O le sumac oona o se mea taufusi, ma e ese mai i le mea moni o loʻo iai ona lau faʻapipiʻi ma o se vao, e itiiti sona foliga tutusa ma le sumac tatou te vaʻaia i aso uma.

O le sumac oona o lo'o i ai fuifui fuifui e liu pa'epa'e pe a matua, ma fa'amaulalo i lalo.“Lelei” sumac, i le isi itu, e fuifui fuifui fuifui mumu o loo uu ma le mitamita e pei o le sulu a Lady Liberty.O le sumac oona e iila lau, lala lamolemole lamolemole, ma ona lau e lanu samasama i le tautoulu.I se fa'atusatusaga, o le staghorn sumac ei ai lala fuzzy.O ona lau matte-uma e liu mūmū sesega i le tautoulu.

E tele ituaiga o sumac "lelei", ma e tutusa uma fua lanu mumu o loʻo uu i luga.O mea e fa'afefe ai apu o le malic acid, ma o vine sumac o lo'o fa'atumuina i lenei tofo suamalie e solu vai.Ina ia fai le “sumac-ade” pau lava le mea e te manaʻomia o se pakete palasitika e tumu i fusi sumac berry (aua le pikiina taʻitasi), ona e faatumu lea i vai malulu.Fa'avevesi fua mo ni nai minute ma fa'amama i se ie mama.O le mea lea e tu'uina atu ai ia te oe se meainu lanu piniki oona, e mafai ona e suamalie i le tofo.

Talu ai ona o le malic acid e solu i le vai, o vine sumac e leiloa nisi (ae le o mea uma) o latou tofo i le tautotogo.O le isi taimi e pu'e ai lau mata i le “fu'a” mumu mumu o le sumac, mafaufau e tu e ao mai ni vine e fai ai se vai inu.Ma o le vave ona lelei.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E tele fa'ailoilo fa'a-vaiaso ua lata mai le pa'u.O squirrels efuefu o lo'o fa'aputuina a latou mea'ai i le taumalulu, o pasi a'oga samasama ua o'o mai le moe, ma o le mea e sili ona mata'ina, o lo'o fa'ata'ita'i e lafu manu uliuli a latou ta'aloga i luga o le ea.Masalo o loʻo i ai se ituaiga o Olimipeka manu i lo latou nofoaga malulu.

E lē taumatea le faagaeetia o taʻitaʻi Sikauti, faiaʻoga, ma tagata faigaluega i le tausiga o tamaiti ona o le mafai e kusi a Kanata ona faamaopoopo ni faiga faa-V e mulimuli ai i le taʻitaʻi, e aunoa ma se teteʻe, femisaaʻi, po o pulega pule.Faatasi ai ma le faaaloalo tatau i kusi femalagaʻi (ma i latou o loʻo faʻatonuina i le faʻatulagaina o vaega o tamaiti laiti), o le lafu o le fiasefulu afe o manulele uliuli o loʻo feliuliuaʻi ma uili faatasi e sili atu ona mataʻina.E ui lava ina tu'u fa'aputu i le vaega o manumanu, o manu fe'ai ma manu fe'ai, ae o la tatou manumanu apa'au mumu (Agelaius phoeniceus) e masani ona ou va'aia i le itu i matu o le Setete o Niu Ioka.

Pe a manatu o manulele uliuli apaau mumu o le tele lea o ituaiga o manulele i Amerika i Matu, e faapefea la e masani ona tatou le iloa lo latou femalagaaʻi?A uma mea uma, e sili atu le tele o a latou lafu, pe a fua i numera, nai lo kusi.O le mea moni, ua faapea mai Richard A. Dolbeer o le USDA-APHIS Wildlife Services i Denver, o le lafu e tasi atonu e sili atu i le miliona manulele.

E faigata ona misia le malaga a kusi Kanata.E tusa lava pe le mafai e a latou lafu mamoe foliga V, o le latou leo ​​leotele o le a taʻu atu ai ia te oe le mea o loʻo tupu, pe a tautala.Ae o manulele uliuli e laiti ma feoaʻi i le po, ma e leai ni paipa a kusi, ma o latou leo ​​e le o mamao.Ma e moni lava e le tele i latou i le itu i matu o NY State e pei ona i ai i luga ole Midwest.

O manulele uliuli uma, o apaau mumu e aofia ai, o omnivores.Latou te fafaga i iniseti fa'ama'i e pei o saga earworms, fa'apea fo'i fatu vao, mea moni e tatau ona fa'apelepeleina i latou ia i tatou.Ae paga lea, o nisi taimi latou te aai ai i saito, e iai le faafeagai.Ua fa'ailoa mai e su'esu'ega e seasea ona fa'aleagaina ai fua o fa'ato'aga.

Faatasi ai ma robins, o se tasi lea o faailoga muamua o le tautotogo.E masani ona ou faalogo i ai ae ou te lei vaai ia i latou;O le valaau a alii “oak-a-chee” o se musika i o’u taliga i le tele o auala nai lo le tasi.Ma o fusi apaau mumu ma samasama, po o epaulets, o tane o se lanu fiafia i le sepia-ma-kiona e faʻaalia ai le ogatotonu o Mati.

O apaau mumu e masani ona faamoega i totonu o le vao.Ou te manatua lo'u paopao ma la'u tama teine ​​i pusi, ma autilo atu i faamoega manulele uliuli a'o faapepepee tagata matutua i luga, ma tetee leotele ma o nisi taimi e maulu e latalata i o matou ulu.O Marshes e maua ai e apaau mumu se puipuiga mai manu feʻai e pei o alope ma raccoons, ma o fafine, e lanu enaena, e faʻafefiloi lelei.O Hawks, ma lulu i se vaega itiiti, e afaina ai manulele uliuli e tusa lava po o fea latou faamoega, e ui i lea.

I le tautoulu, o manulele uliuli e lolofi faatasi aʻo leʻi malaga atu i nofoaga i le itu i saute o le US.O le taimi lea latou te fa'aalia ai a latou ta'aloga a manu.Masalo na e tietie atu i le tele o manu felelei solo ma maofa i le auala e mafai ai ona latou suia uma le ala vave.

I se tasi taeao i le tautoulu lenei, sa toulu ai se vaega tele o apaau mumu i se maple suka tele i lo'u fanua.Sa ou vaavaai atu ma le maofa a o latou tafe mai i fafo mai lena laau ma toe sasaa ifo i latou lava i lalo i se isi maple lapoa lata ane.Na latou toe faia lenei "avian hourglass" faatinoga i ni nai taimi.

Ua leva ona fenumia'i tagata su'esu'e i le fegalegaleai o lafu mamoe.I tausaga talu ai nei, ua latou alualu i luma faʻafetai i ata televave, algorithms ma faʻataʻitaʻiga komepiuta.Ua fa'aogaina e tagata fai ata tifaga ia algorithms e fa'aalia ai gaioiga o i'a ma lafu manu.

E foliga mai, e siaki e manulele taʻitasi lona ono - e le sili atu, e le itiiti ifo - tuaoi vavalalata, ma faʻamaopoopoina ana gaioiga ma i latou.E tusa lava po o le a le tele o taimi latou te liliu ai pe maulu, latou te tausisia pea le mamao tutusa i le va oi latou ma manulele e ono latalata.

Ae fa'afefea tonu ona fa'atumauina e manu felelei le mamao i totonu o le lafu, pe iloa le taimi e sui ai le ala?I upu a Claudio Carere, o se tagata suʻesuʻe i manu Italia na matuā aafia i le suʻesuʻeina o amioga a le lafu fetu i Roma, “O le auala tonu e galue ai, e leai se tasi na te iloaina.”Ou te fiafia i se tagata suʻesuʻe faamaoni.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E pei ona silafia e le to'atele o tagata fagogota, e vavalalata la'au ma i'a.E le o se tulaga faaleaiga, ioe.Ma e le pei o le auala na faaipoipo puupuu ai tamato ma iʻa i se suʻesuʻega i le 1996 i Oakland, California-based DNA Plant Technology i se taumafaiga e maua ai se tamato e faʻafefe ai le malulu (poʻo se iʻa saucy).Ana le seanoa le ufiufi o laau, semanu e le ola ituaiga i'a malulu i le tele o alia o lo'o nonofo ai nei.

O vaomatua tatou te maua ai le tele o "auaunaga faanatura."E ui e foliga mai e mafai ona e valaʻau le Ecosystem Services pe a tolauapi ma oka uaina e kiliva i lou faleʻie, o nei auaunaga, poʻo meaalofa, e amata mai le matagofie (lalelei matagofie) e oʻo i le masani (tala tau o turisi).

E aofia ai foʻi mea taua e pei o le gaosiga o le okesene, ma le aveeseina o meaʻai i luga o le ea.O le isi auaunaga o loʻo faʻaitiitia ai le aʻafiaga o faʻalavelave mataʻutia.O le ufitia o le vaomatua mafiafia e fa'afefe ai le malosi e taia ai le timu i le eleele, lea e o'o atu ai i le itiiti o le vai e tafe i luga o le eleele ma sili atu ona tafe i totonu o le eleele.E le gata i lea, o le paolo o le paolo e faʻafefeteina ai le kiona taumalulu, faʻaitiitia ai le lamatiaga o lologa i lalo.

O eleele o le vaomatua e lelei tele ile miti ma fa'amama vai timu ona o a'a o la'au o lo'o taofiofia le fa'afu.E fesoasoani fo'i a'a e fa'amautu auvai.

O le fa'atapula'aina o tafega i luga o le 'ele'ele e taofia ai le tafia ma taofia ai le palapala mai alavai, ae o fa'amanuiaga e sili atu nai lo lena.A tele timuga ma liu liusuavai e i'u atu e pei o le vai o le eleele, e ese mai le tafe atu i luga o le vai, e oo atu ai i le malulu tele o le vevela o vaitafe.E fesoasoani fo'i se fa'apaolo mafiafia e fa'amalie ai le vai i le umi o lona ala.

O le mea lea e fiafia atili ai i'a ona e faigofie ona manava.E ala i se faʻamatalaga, soʻo se tasi na te tatalaina se meainu faʻafefeteina na te iloa e mautinoa lava o le a faʻafefete le kasa i le sua.E mafai ona tatala ma le saogalemu se fagu seltzer e latalata i le aisa aua o le vai malulu e sili atu ona lelei le taofiofia o le kesi.Tuu le fagu lava lea e tasi i luga o le dashboard i le la mo se itula, ae o le a sasaa uma pe a e ta'e le pito i luga, aua o le kesi e faanatinati e alu ese mai le fofo.

O le mataupu faavae lava lea e tasi e moni mo le okesene solo i totonu o vaitafe.O tagata ma isi ituaiga o fanua o loʻo i ai le taugata o le taʻavale solo i totonu o se siosiomaga e tele le okesene: e tusa ma le 21% o le siosiomaga o le lalolagi e faia i lenei mole taua.O loʻo taʻua e le Occupational Safety & Health Administration (OSHA) e tatau i tagata laveaʻi ona ofuina ni mea e manava ai latou lava pe afai o se nofoaga e i lalo ole 19.5%.O nisi tagata e fa'afefe i le 19% O2 ma o le oti e tupu ile 6% ole okesene.

O le maualuga maualuga e mafai ona fa'aogaina o le okesene fa'afefeteina (DO) i totonu o le vai e 14.6 vaega i le miliona i le vevela o le 0.1 C po'o le 32.2 F. Ina ia tu'uina lenei mea i se vaaiga mamao, o le mea sili e mafai ona fa'amoemoe i ai se i'a o le 0.00146% o le okesene i vai leaga-malulu.I le tulaga lautele, o i'a ma isi salmonid e mana'omia le la'ititi o le DO o le 9 i le 10 ppm, ae mafai ona ola pe a ma le 7 ppm ile vai malulu nai lo le 10 C (50 F).O fuamoa i'i e sili atu ona vave, ma pe a pa'ū le DO i lalo ole 9 ppm e o'o lava ile vai malulu.

E tele mea e faia e le vaomatua nai lo le taofia o le palapala mai, ma le malulu i totonu, vaitafe ma vaitafe.Latou te foaʻi fafie, lea e sili atu ona taua i ala vai maloloina nai lo le foliga mai.O le mea moni, i nisi o eria ua faʻaleagaina pe faʻamama le vaomatua, e totogi tagata e ona fanua e faʻapipiʻi ogalaau i vaitafe e faʻaleleia ai nofoaga.O la'au e pa'u'u i lea taimi ma lea taimi e poloka ai se alavai ma suia ai lona ala, e ono fa'apopoleina ai meaola i se taimi le tumau ma fa'apitonu'u.Ae o le tele o vae ma ogalaau e iu i vaitafe e fesoasoani e maua ai le nofoaga mo iʻa, faʻapea foʻi ma mea latou te 'ai.O se pa puipui ogalaau vaega po'o le atoa e galue e pei o se vaita'ele eli, fausia ni malu malulu ma loloto.E fesoasoani i le fufuluina o le iliili, e fa'afaigofie ai le lago ma'a, lago mayfly ma le caddisfly nymphs (tama'i laiti).

So'o se tasi e iai se lua eka pe sili atu fo'i fanua fa'a togavao e mafai ona fesoasoani e fa'asao pe fa'aleleia lona soifua maloloina e ala i le faia o se fuafuaga tau pulega o vaomatua.E mafai ona faia lenei mea e ala i le faʻafaigaluegaina o se tagata togavao tumaoti, poʻo le Matagaluega o le Faʻasao Siosiomaga a Niu Ioka (NYSDEC).

O le seleselega o laupapa e mafai ona fetaui lelei ma le soifua maloloina o le vaomatua, pe afai e faia e tusa ai ma lau fuafuaga tau pulega, ma o loʻo vaʻaia e se tagata tomai faʻapitoa.O le mea moni, e le gata e sili atu ona lelei le seleseleina o laau mo i'a, ae e maua ai e le pule o le fanua le tele o tupe maua i le taimi umi.I le taimi uma lava, o na vaomatua e pulea lelei e mafai ona tausia na auaunaga taua o le faʻaogaina o meaola faʻanatura o loʻo tatou faʻalagolago i ai.To'ese le tilivaina o le uaina i itu faleie.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O se tasi o mantra mo le faʻaitiitia o otaota ma le faʻaleleia o le malosi o le faʻaupuga "Reduce, Reuse, Recycle", lea e faʻaalia ai le faʻasologa o mea e fiafia i ai mo le faʻasaoina o punaoa: E sili le faʻaaogaina o ni mea itiiti i le mea muamua, ae o le taimi lava e te maua ai e mafai. fa'apea fo'i le toe fa'aaogaina.Ae i le i'uga, e sili atu le toe fa'aaogaina nai lo le tu'u i se lapisi.

E le o oloa uma e pa'ū lelei i totonu o lenei faʻatonuga, e ui lava.O le lapotopoto, o le pa'u ta'avale e tatau ona avea ma se pepa lautele mo le manatu o mea e sau e tatau ona taamilo i le tele o taimi e mafai ai.O le tasi faʻafitauli o le sili atu ona naunau tagata faʻatau e toe faʻaaogaina le tusa ma le 300 miliona paʻu taʻavale ma loli e lafoai e tagata Amerika i tausaga taʻitasi o namu.Ma o le mea moni o le faigata ma le umi o le fausiaina o le mea lea e faʻamatalaina ai se paʻu lelei e avea ai le toe faʻaaogaina o se luʻitau faʻapitoa.

I le amataga, na iloa ai o le pa'u ua lafoai o se faatoaga namu.O aso anamua la sa masani ai le saunia o se pa'u mate ma se tuugamau papa'u ma ta'ua ua lava lelei.Ae i le averesi, o le paʻu tanumia o le 75% ea avanoa, o lea afai e le loloto tele o le a lelei mo le ulugalii talavou iole poʻo le masiofo lanu samasama e suʻe se fale manaia.

Ina ua lafo pa'u i uta, e tasi le mataupu e le mafai ona fa'apipi'i, ma maumau ai le tele o avanoa.E le gata i lea, na aliali mai na toe tutu mai i latou mai le oti, ua tumu ai le methane ma feminoi ai lo latou ala i luga.

I le 2004, na tuufaatasia ai e le New York State Department of Environmental Conservation (NYSDEC) se lisi i le setete atoa o lapisi paʻu, ma faʻaalia ai nofoaga e 95 mo se aofaʻiga tele e 29 miliona paʻu.Talu mai lena taimi, ua tele nofoaga ua maua, ae o le aofaʻi o paʻu o loʻo paʻu malie ona o se vaega o le 2003 teuteuga i le Tulafono Faʻasao Siosiomaga ua taʻua o le Waste Tire Management and Recycling Act.O le Tulafono lea e mana'omia ai faletaavale e totogi ai se totogi mo le lafoai lelei o pa'u.

A o lei oo i le 1990, na o le 25% o paʻu lafoai na toe faʻaaogaina, ae o nei aso o le numera e tusa ma le 80%, lea e i lalo ifo o le 95% o loʻo maua i Europa, ae o loʻo faʻaleleia atili.E sili atu ma le afa o tatou pa'u toe fa'aaogaina o lo'o fa'aaogaina e fai ma suau'u, ae tele lava i alamanuia e pei o sima ma u'amea.O pa'u fo'i ua ta'e pe fa'apalapala, ma fa'aopoopo i ai le pa'u-u'amea i le asphalt po'o le sima mo le fauina o auala, lea e maua ai le maufetu'i ma le fa'ate'ia.Mo mafua'aga fa'apena, e fa'afefiloi le pa'u mavaevae ma le 'ele'ele i lalo o malae ta'alo, ma fa'aaogaina i malae ta'alo i lalo o suigi ma fale ta'alo e fesoasoani ai i le pa'u.

I tausaga talu ai nei, ua maketiina le pa'u eleele e avea o se filifiliga mulch mo le au fa'afanua ma tagata e ona fale.E foliga mai o se faʻaoga lelei atoatoa mo paʻu toe faʻaaogaina, ae o nisi tagata suʻesuʻe o loʻo fesiligia le poto o le mulch paʻu.E tusa ai ma le saunoaga a Dr. Linda Chalker-Scott, o se Polofesa Lagolago i le Puyallup Research and Extension Center i le Washington State University, o le oona o le paʻu o se popolega moni, aemaise lava pe a faʻaaogaina i tafatafa o fualaau faisua.

I se tasi o ana pepa lolomi, na taʻua ai e Dr. Chalker-Scott e faapea "O se vaega o le natura oona o le lapisi paʻu e mafua ona o lona minerale: alumini, cadmium, chromium, copper, iron, magnesium, manganese, molybdenum, selenium, sulfur. , ma le zinc…o le pa'u e iai le maualuga maualuga o le zinc - e o'o atu i le 2% o le pa'u pa'u.O le tele o ituaiga o la'au...ua fa'aalia e fa'aputuina le maualuga maualuga o le zinc i nisi taimi e o'o ai i le oti.”

O lo'o ta'ua e le pepa e fa'aopoopo atu i u'amea, o vaila'au fa'alenatura e "sili ona tumau i le si'osi'omaga ma o'ona tele i meaola o le vai" e liu mai i le pa'u mavaevae.Na faaiuina e Chalker-Scott e faapea:

"E matua manino lava mai tusitusiga faasaienisi e le tatau ona faʻaaogaina le paʻu e fai ma teuteuga o laufanua poʻo se mulch.E leai se fesiligia o mea oona e liu mai le pa'u a'o fa'aleagaina, fa'aleagaina ai le palapala, fa'afanua, ma vai fa'atasi.E ui o le toe fa'aaogaina o pa'u otaota ose mataupu taua e fa'atatau i ai, e le o se fofo e na'o le fa'anofoina o le fa'afitauli i o tatou laufanua ma ogasami."

Pe a fesiligia po o le a le ituaiga mulch sili ona lelei, e masani ona ou fautuaina le "saoloto."O le mulch palasitika e mafai ona fa'aoga lelei e tape ai vao malō, ma e masani ona leai se totogi mo le ave pe afai e te iloa se faifa'ato'aga susu i lou eria.Ae o le mea e fetaui ai le paʻu ma le auala, e faʻapea, o mea masani, mea faʻavae laau e sili atu le mulch.Latou te fesoasoani i le faʻasaoina o le vai ma taofiofia vao, faʻapea foʻi ma le faʻaleleia o le fausaga o le eleele ma faʻaleleia le mycorrhizal (sagi aoga) nuu.E fai fo'i ma fa'afugala'au fa'asa'oloto.O fasi laau pala, faapalaga matua, po'o vaomago leaga e masani ona maua i se tau itiiti pe leai foi.Afai lava e te le fa'aogaina le vao i luga o lau mutia, e mafai ona fa'aoga fa'alelei le mutia (e matua maualuga lava i le nitrogen).

E lelei tele le toe fa'aaogaina, ae fa'amama pa'u mai le fa'ato'aga.E mafai ona e fesoasoani e fa'aitiitia le aofa'i o pa'u mate i le lalolagi e ala i le feliuliua'i pea o pa'u o lau ta'avale ma fa'atete lelei, ma ia fa'aoga lau ta'avale e pei ona fautuaina i le tusi a le pule.Ole NYSDEC e iai nisi fa'amatalaga e uiga i pa'u otaota ile https://www.dec.ny.gov/chemical/8792.html

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O lea la ua i'u ina mafanafana le tau, e mafai ona tatou talisapaia teisi aisa.Faatasi ai ma isi mea, o le aisa e matua faʻaleleia atili ai mea inu i le taumafanafana, ma o le meleni aisa e sili atu i lalo lima nai lo le mafanafana.Ma i lenei vaega o le lalolagi, o le aisa foʻi e maua ai e i tatou ni togavao tulaga ese.I luga o le auvai o le vaitafe i le itu i saute o Adirondacks, o loʻo fuga mai i le taimi nei fugalaau e seasea o ituaiga Arctic i vaega maʻaleʻale o mutia masani o loʻo teuteuina lelei i tausaga taʻitasi e ala i le sasaina o le aisa ma le vai liusuavai.

Ua ta'ua o vao aisa, o nei nofoaga e toalaiti ma mamao i le va o le lalolagi.E maua i latou e toetoe lava latalata ane i auvai o vaitafe e afua mai i laufanua maugā;i le Setete o Niu Ioka e aofia ai le St. Regis, Sacandaga, ma Hudson Rivers.I nei nofoaga, e fa'aputu ai le aisa i luga o auvai i le loloto o le va o le tolu i le lima mita i tau malulu.E mautinoa lava, o le tele o aisa o le a fa'apipi'i ai le vaega o la'au i luga o le matafaga.E umi fo'i se taimi e liusuavai ai le aisa, e o'o atu ai i se vaitau tipi ma eleele malulu e le masani ai mo tagata o lo'o nonofo i le vao.

Ona o nei mafuaaga, faapea foi ma le mea moni o le tafega e mate ai aʻa o le tele o ituaiga o laau i totonu o le tusa ma le sefulu aso, e le mafai ona tupu aʻe laau moni i totonu o le aisa.O i'a o lo'o i ai i le eleele o lo'o ola ma olaola e fa'afetaui i vaitau pupuu tele.E tusa ai ma le SUNY College of Environmental Sciences and Forestry's New York Natural Heritage Program, e sefulutolu laau e seasea maua i luga o laufanua aisa i Niu Ioka, e ui e le o tupu uma i nofoaga uma.

Dwarf cherry (Prunus pumila var. depressa), New England violet (Viola novae-angliae), auricled twayblade (Neottia auriculata), ma spurred gentian (Halenia deflexa) o nisi ia o laʻau e masani ona vaʻaia e se tagata asiasi.Ia te a'u lava ia, ou te fia vaai i se mea e ta'ua o le tele-headed sedge (Carex sychnocephala), ae se'i vagana ua o faatasi ma se vaega o tagata tomai faapitoa i martial arts.I le faaopoopo atu i nei laau toto, o isi fugala'au masani e pei o le tall cinquefoil (Drymocallis arguta), bastard toadflax (Comandra umbellata), ma thimbleweed (Anemone virginiana) e masani ona faaopoopo i le tele o fuga o le taumafanafana i totonu o le aisa.

E le o malamalama atoatoa i faiga e mafua ai le fausia o le aisa.Sa masani ona manatu o le aisa ma'ale'ale e ta'ua o le frazil e nafa ma le sasaina o auvai, ae o le fa'aputuina o le aisa ma'ale'ale e le o se vevesi pe fa'amalosi.E fa'atupu le frazil pe a o'o atu le vevesi i le ea malulu tele – e masani lava i lalo ifo o le 16 F (-9 C) – i totonu o le vai e toetoe lava a malulu.O le mea lea e maua ai ni tioata aisa e pei o le aisa e masani ona tu'u fa'atasi ma fa'aputu.A opeopea i luga e foliga e pei o ni fasi kiona.

O se uiga ese o le frazil pe a faatusatusa i le aisa malo e mafai ona susu i lalo o le aisa e ufitia ai le vaitafe ma "tautau" i luga o se maa, snag poʻo se isi mea.Ole mea lea e mafai ona fausia ai se “pepa tautau” i totonu o le vai i lalo ole aisa lea e mafai ona matua si'itia ai le maualuga ole vai i ni nai itula.

O le aisa Frazil e iloa e tupu mai i lea taimi ma lea taimi i le tele o vaitafe ma vaitafe tetele i NYS, ae na'o le fa'aputuina e fa'aputuina e sui ai le nofoaga o vaitafe i nai nofoaga.O foliga o le alititai, suiga o le maualuga, ma le lapopoa ma le natura o lona apovai atonu e aafia ai foi le tupuaga o laufanua aisa.

O le tagata nofomau i North Creek ma le tagata suʻesuʻe faanatura o Evelyn Greene na faʻaaluina le tele o itula i le matauina o le aisa, aemaise lava i le taumalulu.Sa ia fautua mai ia te au o le sasaina o le vai, o se malosiaga ua uma ona vaneina vanu e pei o le Grand Canyon, e masani lava ona nafa ma laufanua aisa.Fai mai a ia, o nisi taimi e tuleia le aisa i le alititai, ae e seasea tupu.Na ia faailoa mai o le i ai i lalo o le vai tafe mo le sili atu ma le masina i le tausaga e tafe mai ai toetoe lava o mea uma e maua mai i le eleele o le aisa.Talu ai ona o le fa'alapotopotoga o la'au o se tasi lea e masani ai i eleele manifinifi, e le lelei ni mea'ai, 'ele'ele oona i nofoaga maualuluga, ou te ta'ua lena mea o se fa'amaoniga.Ua matauina foi e Greene ua suia tulaga o le aisa i le tele o tausaga talu ai, faatasi ai ma le tele o liusua taua i le taumalulu ua taatele.

O se fa'ata'ita'iga lelei o le fanua aisa a Adirondack Park e mafai ona maua i le Warren County's Hudson River Recreation Area i luga o le Golf Course Road, e tusa ma le 1.4 maila (2.25 km) i matu o NYSDEC's Region 5 Warrensburg Suboffice.Mai le nofoaga e paka ai taavale e mafai ona e savalia i fafo i le vao aisa i ni nai minute.O le Polokalama o Measina Faanatura a Niu Ioka o loʻo lisiina ai le "solia e tagata asiasi" o se faʻamataʻu i laufanua aisa, faʻamolemole nofo i luga o auala faʻailoga, ma a oʻo i luga o le matafaga, aua le laa i luga o soʻo se laau.O isi laufanua aisa e mafai ona maua i le Silver Lake Wilderness ma Hudson Gorge Primitive Areas i Hamilton County.

I totonu o se itulagi e iloga i taumalulu uumi, e mafai ona faʻafouina le fiafia i mauga o le aisa, poʻo le sili atu o taunuuga, i lima pupuu.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

I le avea ai ma se talavou, sa i ai se tala a lo'u atalii, pe muamua pe nono ou te le iloa (o le upu, o lona uiga), e pei o le "O mea uma i le faʻaogaina.Aemaise lava le fa’alelei.”E foliga mai na talia e Tina Natura lena mea i lona loto, ma faʻateʻaina le timuga feololo ma liusuavai le kiona i lenei tautotogo.Afai e le o ia, atonu o le Creepy Uncle Climate Change.Po'o le a lava le tulaga, o lologa na o'o mai e matua nutimomoia i le matauina.

E ui lava ou te nofouta i le mafatia o na tagata ua afaina i le maualuga o le sami, i le avea ai o se arborist e le mafai ona ou mafaufau e uiga i laau mafatia.

Ole lologa e a'afia ai laau i le tele o auala, o se tasi o ia mea e a'afia ai, e pei ole mea o lo'o pipii ile vai tafe e olo ile ogalaau.O lena ituaiga manu'a e iloagofie, fa'apea fo'i e le masani ai ma e masani lava e le ogaoga tele.O le mea e matua afaina ai laau o le le lava o le okesene i eleele lolovaia.

O pores o le eleele e mafai ai ona o'o atu le okesene i a'a o laau.O le mafuaaga autu lea e papa'u ai a'a o laau: 90% ile pito i luga ole 25 senitimita (10 inisi) ma le 98% ile pito i luga ole 46 cm (18 in).O le mafua'aga foi lea o le fa'aopoopoina o le fa'atumu e si'itia ai le togi i luga o le sone a'a o se la'au e mafua ai le fa'alavelave, ma e masani ona ta'ita'i atu i le pa'u o le la'au amata i le 2-5 tausaga mulimuli ane.E itiiti lava ituaiga laau e fa'afetaui i tulaga ogaoga e maualalo le okesene.

O le to'atele oi tatou ua va'aia ata o le semi-tropical baldcypress o lo'o ola fiafia i taufusi.O le Baldcypress ua iai ni fausaga e ta'ua o pneumatophores e mafai ai ona latou fa'afefeina le ea i o latou a'a ina ia latou le manava.Ae o a tatou laau e leai ni fetuutuunaiga faapena, ma e le mafai ona taofi o latou manava mo se taimi umi.

Ole tele ole fa'aleagaina ole a'a e mafua ile lologa e fa'alagolago ile tele o mea, pei ole taimi ole tausaga.I le vaitau e momoe ai, e malulu palapala, ma le fua o le manava a'a e tutusa lelei.O lona uiga e mafai e a'a ona lafoa'i le okesene mo se taimi umi.O le ogaoga o le faaleagaina o lologa e faalagolago foi i le soifua maloloina o se laau a'o le'i tupu.

E iai se eseesega o ituaiga palapala.Afai o se nofoaga e oneone, o le a vave ona tafe pe a uma le vai, pe a faatusatusa i le palapala mamafa.Ole oneone fa'anatura fa'ataga ole okesene ile faigofie.O la'au i luga o le 'ele'ele po'o le palapala palapala o le a sili atu ona mamafa.

Ole umi ole taimi ole aa ile vai e taua tele foi.E lua pe tolu aso e le afaina ai, ae afai e alu i le vaiaso pe sili atu, o le tele o meaola o le a afaina tele.I se vaega, o le faapalepale lolovaia e faalagolago i genetics - o nisi ituaiga e mafai ona ola i le tafe sili atu nai lo isi.

I tulaga o le vaiaso pe sili atu foi o lologa, o laau e pei o le maple mumu (Acer rubrum) ma le maple siliva (A. saccharinum) e sili atu nai lo le suka maple (A. saccharum), mo se faataitaiga.River birch (Betula nigra) o le a itiiti ifo nai lo pepa birch (B. papyrifera).O le oak pine (Quercus palustris) e mafai ona taulimaina tulaga tumu e sili atu nai lo le oak mumu (Q. rubra).O le cottonwood i sasae (Populus deltoides) o le isi laau e mafai ona taofiofia lona vai.Tupelo uliuli, e ta'ua fo'i le pulu uliuli po'o le sour gum (Nyssa sylvatica) e lelei ma le lua vaiaso o a'a fa'asusu vai.Willows (Salix spp.), American larch (Larix laricina), balsam fir (Abies balsamea), ma catalpa i matu (Catalpa speciosa) o isi laau e mafai ona onosaia lologa.

O laʻau e mafai ona tatalia le maualuga o le vai e aofia ai le American elderberry (Sambucus canadensis), winterberry holly (Ilex verticillata), chokeberry (Aronia spp.), highbush cranberry (Vburnum trilobum), ma ituaiga o laau totō (Cornus spp.).

Ae ui i lea, o hickories (Carya spp.), sē akerise uliuli (Robinia pseudoacacia), linden (Tilia spp.), walnut uliuli (Juglans nigra), redbud i sasaʻe (Cercis canadensis), Colorado spruce (Picea pungens), faʻapea foʻi ma laau fua uma. , e sili atu ona afaina pe a siosiomia e le vai mo le vaiaso.

O auga o lologa e aofia ai le chlorotic, magumagu, la'ititi, po'o le fa'au'u o lau, o se pale fa'asolo, lanu vave o le tauto'ulu (pe a fa'atusatusa i isi ituaiga), ma le pito i tua o le lala.Faʻalagolago i mea uma o loʻo talanoaina i luga, o faʻamaoniga e ono tupu i le vaitau muamua, pe atonu e tele ni tausaga e faʻaalia.

A mae'a teisi mea, o le to'atele o tagata o lo'o a'afia i lologa o lenei tausaga o le a matua pisi lava i mea e sili atu ona mamafa.A oo mai le taimi e mafaufau ai i laau, o se tasi o auala sili ona taua e mafai ona fesoasoani ai se tasi ia i latou o le aloese lea mai le faatupuina atili o se afaina.O se manatu autu lea.Aua le paka, ave taavale, po'o ni mea i totonu ole sone a'a, lea e faaluaina le umi ole lala.A uma ona magoto, o le sone o a'a o se laau e faigofie ona afaina e oo lava i gaioiga laiti, lea i ia tulaga e mafai ona faaleagaina ai le fausaga o le palapala ma faʻalavelave faʻalavelave laʻau.

E mafai ona e fa'afaigaluegaina se ISA Certified Arborist e su'esu'e le la'au, fa'apea fo'i e ono fa'asusu le sone a'a e ala i le gau o le palapala pneumatic, mulching tu'u sa'o, po'o isi togafitiga.Mo le su'eina o se Arborist Fa'amaonia e lata ane ia te oe, asiasi https://www.treesaregood.org/findanarborist/findanarborist

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.O ia o se ISA Certified Arborist talu mai le 1996, ma o se sui o le ISA-Ontario, le Canadian Society of Environmental Biologists, le Canadian Institute of Forestry, ma le Sosaiete a Amerika Foresters.

E le masani ona faalogo se tasi i se tala lelei.Ou te fia tau atu i se puletini i luga o se la'au tupe fou o lo'o osofa'i lea ua sauni e sosolo atu i le itulagi.E moni o le a maua mai i tupe mai fafo, ae e mafai ona tatou faia le filemu ma lena tulaga, ou te manatu.

E le mafai ona osofa'ia e laau tupe, ae o nisi vaega o le a le pine ae fa'ato'ilaloina e le tele o iniseti ua fa'apolokalameina e 'ai lago uliuli, namu ma lago tia.Dragonflies ma damselflies, iniseti manu i le faasologa Odonata, e sili atu i le 300 miliona tausaga talu ai.O ituaiga iniseti uma e lua e aoga ona latou te 'ai le tele o nasties.Mai le tusa ma le 6,000 ituaiga o Odonata i le lalolagi, e tusa ma le 200 ua iloa i la tatou vaega o le kelope.Ua ta'u mai ia te a'u e manuia pe a pa atu se tasi ia te oe, ae o le laki atonu e mata'utia ai iniseti u.

I le fa'ai'uga o le tautotogo, e masani lava ona ou maua a itiiti ifo ma le tasi le telefoni e fesili ai pe o le NY State, Cornell, po'o le feterale na latou lafoa'i uma le tarako i le Atunu'u i Matu.O dragonflies ma damselflies e ese le taamilosaga o le olaga e foliga mai ai e se tasi na tatalaina i latou.

O tama'ita'i ma tarako e tu'u sa'o a latou fua i totonu o le vai po'o luga o vao e latalata i auvai, vaitafe po'o vaituloto.O tama'i laiti e ta'ua o nimphs, e pei o sau'ai e itiiti se foliga tutusa ma o latou matua.E mafai ona e maua se lagona o foliga o latou choppers pe a e matamata i le ata Alien.Pe a faʻalauteleina, e mafai ona e vaʻai i auvae muamua o tarako ma tamaʻi tamaʻitaʻi o matala e faʻaalia ai le lona lua ma i nisi o ituaiga, e oʻo lava i le tolu, seti o auvae faʻaisau pei o palp.Pau lava le auiliiliga o loʻo misi o Sigourney Weaver.

Dragonflies, lele malolosi, e mafai ona lapopoa e mafai ona foliga mai o se manulele i le tepa muamua.A malolo, e fa'aloaloa atu o latou apa'au, ma o le laina o latou apaau o lo'o fa'afefeteina i luga o se ogalaau e pei o ni va'alele o lo'o laina i luga o se auala ta'avale.O apaau pito i luma o le tarako e umi atu nai lo lona tua, o se tasi lea o auala e iloa ai i latou mai damselflies.

O Damselflies e sili atu le tino nai lo tarako, ma e pei o tamaʻitaʻi, latou te piilima muamua o latou apaʻau i luga o latou tino aʻo malolo.Ma e ui lava ina felanulanuaʻi le tele o tarako, ae e sili atu i teineiti i latou i "ofu" pupula.O Damselflies e ta'ua i nisi taimi o nila darning, ma e oo lava i tusitusiga faasaienitisi o loo lisiina ai igoa faalumaina e pei o le "siva siva" ma isi igoa fa'amatala.

O tama'ita'i ma tarako e fa'aalu i le va o le tasi ma le tolu tausaga i lalo o le vai lea latou te 'ai ai togo vaivai pei o lago tia ma lago solofanua o lo'o lalafi i le palapala.Latou te 'a'ai fo'i i 'gogo skeeter i tafatafa o le fogā'ele'ele, e fa'ateleina i tausaga ta'itasi.Fa'alagolago i le ituaiga, o le dragonfly nymph e mafai ona umi ma le lautele o lou lima.O Nymphs e le fa'aola, ae a matua o le a tolotolo mai le vai, taula o latou “matuvae” po o matiuu tasa i totonu o se ogalaau po o se taula vaa, ma tatala o latou paʻu i le ogatotonu o latou tua.

I fafo atu o soʻo se ata faʻataʻitaʻi, o se tarako faʻalelei poʻo se tamaʻitaʻi e sau mai lona paʻu sauʻai.A uma ona fa'amago ona apa'au fou i le la mo sina taimi, o nei masini fasioti tagata e felelei e 'ai fa'ama'i fa'ama'i, ma fa'atasi ai ma se fa'ata'ita'iga sa'o ma lavelave.O le mea e lelei ai, e le o lamatia le faitau aofaʻi o dragonfly ma damselfly, e ui lava tatou te fasiotia tele aʻo taʻavale i nuʻu i tua i le taumafanafana.

E mata'ina tele le su'iina e se anufe tupu talatala ga'o i totonu o se pa'u lanu auro, solo i le supo lanu meamata, ma toe alia'e mai i le lua vaiaso mulimuli ane e pei o se pepe.Ae ui i lea, o dragonflies, e suia i totonu o ni nai itula mai se meaola e nofo vai ma fulafula i se vaalele e maualuga le faatinoga o le ea.E pei o se muskellunge e tatala lona pa'u ma laa i fafo e pei o se osprey.

Talu ai e fa'aosoina e le vevela, o lenei suiga tele e tupu i ta'i ta'i ta'i ta'i po'o damselfly i le taimi e tasi.Ua tele tausaga, latou te aliaʻe mai i totonu o se aso pe lua o latou tupulaga, e foliga mai na latou tino mai i le ea manifinifi.Pe na lafoa'i o se vaega mai se vaalele.Ou te iloa mo le mea moni e leai se vaega poʻo se lala sooupu a le malo e faʻasaʻolotoina dragonflies.Ae afai e faalogo se tasi i se tala e uiga i laau tupe mai fafo ua tatalaina, faamolemole lafo mai ia te au se tusi.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O nisi o tagata malaga mai o loʻo faʻaauau pea ona sauaina, e tusa lava pe mafai ona latou maua o latou aʻa i uluai Europa na taunuu i lenei konetineta.O le dandelion e le o ni tagatanuu moni e le maua le faʻaaloalogia e tatau ai o se tagata malaga mai fafo na nofoia se fanua fou, pe o se meaʻai e tumu i vaitamini, pe o se vailaʻau faʻapitoa.

I lenei vaega mulimuli, o le dandelion e matua faʻaaloalogia ma maua ai le igoa Latina Taraxicum officinale, lea e faauigaina "le vaifofo aloaʻia mo faʻafitauli."E tele fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina o le dandelion ua lipotia mai, e aofia ai le fesoasoani i le ate ma fa'amama ai fatuga'o ma ma'a, fa'apea fo'i fafo e fai ma pa'u mo papala o le pa'u.Ou te le faafoliga ou te iloa uma le taimi ua tuanai ma le taimi nei o togafitiga faafomaʻi o le laau, ma ou te fautuaina malosi le faʻafesoʻotaʻi se fomaʻi lelei, faʻapea foʻi ma lau tausi soifua maloloina, aʻo leʻi taumafai e togafitia oe.

Na faapea mai, ua tuʻuina atu e le Iunivesite o Maryland Medical Center se itulau atoa i le dandelion, faatasi ai ma le tele o suʻesuʻega a tupulaga na taʻua.Sa ou faalogo muamua o le dandelion sa faaaoga e fai ma togafitiga faaopoopo o le ma'isuka, ma ua faamaonia e le U of M Medical Center lenei mea:

“O suʻesuʻega muamua a manu o loʻo fautua mai ai e mafai ona fesoasoani le dandelion e faʻasaʻo le maualuga o le suka toto ma faʻaititia ai le cholesterol atoa ma triglycerides aʻo faʻateleina le HDL (lelei) cholesterol i isumu suka.E tatau i tagata suʻesuʻe ona vaʻai pe aoga le dandelion i tagata.O nai suʻesuʻega a manu o loʻo fautua mai ai e mafai ona fesoasoani le dandelion e faʻafefe ai le mumū.

E le leaga mo se vao.E mafai ona e fa'atauina a'a dandelion mamago ma tipi i le tele po'o le capsule fomu i le tele o faleoloa-mea'ai fa'alesoifua maloloina, pe mafai fo'i ona e maua fua i lou tuafale, pe afai e te le fa'aaogaina vaila'au mutia.

O le igoa masani o le Dandelion e sau mai le Falani “dent de lion,” po o le nifo o leona, e faasino atu i togitogi malolosi i o latou lau.O lau e eseese tele i foliga, e ui i lea, ae ese mai lo latou lanu samasama, e le o le dandelion uma e pei o le leonid e sosoo ai.O le isi dandelion moniker o le Farani foi: "pis en lit," poʻo le "susu le moega," ona o le aʻa mago e malosi le diuretic.E sili atu i lena mea mulimuli ane.

E sili ona lelei lanu meamata o le Dandelion i le amataga o le tautotogo ae leʻi fuga.O le seleselega i le tuai o le vaitau e pei o le pikiina o le latisi ma le mea fa'apipi'i pe a uma ona pa'u—e mafai ona 'aina, ae le o le mea sili.Afai e iai ni nai dandelion e mauaa i lau togalaau i le tausaga talu ai, masalo ua sauni e lia'i ma 'ai i le taimi nei.Fa'ailoga o se mimilo fou i luga o le fuaitau "vao-ma-fafaga."

E mafai fo'i ona fa'afuifu lau laumatamata ma tu'u i salati, pe fa'avela fo'i, ae sili ona ou fiafia i ai pe a tipi ma tu'u.E lelei i omelets, falai falai, sup, casserole, poʻo soʻo se meaʻai suamalie mo lena mea.O a'a fou e mafai ona pa'u, tipi manifinifi ma tu'u.

O le mea moni o pale dandelion.O le mafuaaga latou te fuga vave ona o latou fuifui fuga fuga fuga fuifui ua tuʻu i le ogatotonu o le pale aʻa, ae o le tele o isi fugalaau e fuga mai i le tuputupu ae fou.A uma ona tipi ese laulaau, ave se naifi tipi ma aveese pale, lea e mafai ona faʻafefe ma tuʻuina atu i le pata.

O a'a dandelion tao e fai ma sui o le kofe sili ona lelei ua ou tofo i ai, ma e fai mai se tala ona ou te fiafia tele i le kofe.Fufulu a'a fou ma fofola i luga o se fata ogaumu ina ia aua ne'i pa'i le tasi i le isi.E mafai ona e faʻataʻitaʻi i tulaga maualuga, ae ou te tunu i latou i le tusa ma le 250 seia oʻo ina malulu ma enaena uliuli atoa.Fa'amaoni e le mafai ona ou ta'u atu pe o le a le umi e alu ai, i le va o le 2 ma le 3 itula.Po o le a lava le tulaga, ou te taoina pea pe a tatau ona ou i ai i totonu o le fale, ma siaki soo pe a uma le lua itula.oloina e fa'aaoga ai se mea'ai po'o le sima ma le pestle.A fa'atusatusa i le kofe, e te fa'aaogaina la'ititi le a'a o le eleele ile ipu.

E tofo le meainu, ae pei ona taʻua i luga, e sili atu le diuretic nai lo le kofe poʻo le lauti uliuli.Ou te lei iloaina lava o se faafitauli lea, ae afai o lau malaga i le taeao e masani ona aafia ai le vevesi o taavale, filifili lau meainu o le taeao e tusa ai.

Ou te leʻi faʻataʻitaʻiina le uaina dandelion, o se tu masani na amata mai i seneturi i Europa, ma o lea e leai se poto masani e lipotia, ae o scads o recipes e mafai ona maua i luga o le Initaneti.E to'atele uo ma tagata o le aiga na fa'ata'ita'iina, fa'atasi ai ma iloiloga le lelei ma lelei e vaelua lelei.Ou te le iloa pe o se mea e fiafia i ai le tagata lava ia poʻo le faʻaogaina o le uaina e matua vaeluaina.

Ona o uiga lelei uma o dandelion, e ofoofogia le tele o le taimi ma le faʻatauaina o la tatou aganuu e faʻaumatia ai.E foliga mai o lo'o taula'i atu i nisi tagata, o lo'o fa'asusu o latou mutia i vaila'au fa'ato'a filifilia.O nei mea uma e sau ma fa'alavelave fa'alesoifua maloloina, ae le ta'ua ai fa'ailoga taugata.

Mo i latou atonu e mamao tele le sootaga o leona ma e le mafai ona momoe i le po pe afai o loʻo i ai ni dandelion o loʻo lafi i luga o le fale, o le a ou faʻamatalaina se mealilo e aveese ai i latou mai le laufanua.O le setiina o le moa e tipi i le fa inisi le maualuga o le a le gata ina faʻaumatia ai le tele o vao, o le a fesoasoani e puipuia faʻamaʻi, ma o le a matua faʻaitiitia ai le manaʻomia mo le faʻamaʻi.

Ou te fai atu tatou te taofi le taumafai e fasioti le leona Amerika i Matu e le o lamatia i le faʻaumatia, ma aʻoaʻo e talisapaia ma faʻaoga atili.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E leai se isi e mana’o e ta’u atu o lo’o i ai o latou foliga tau, ae o le tele o la’au i lenei tau mafanafana, aemaise o maple, ua fai si leaga o la’ei ona o tulaga i le amataga o le vaitau.“Lau masaesae” o se faaupuga e fa'amatala ai la'au e ono masaesae ma fe'avea'i, fa'ase'e, o nisi taimi e lanu uliuli po'o sone.E faigofie ona foliga mai o se fa'ama'i po'o se fa'ama'i lilo o lo'o fa'aleagaina le la'au.

A'o matala fuga o laau ma amata ona fofola mai lau laiti, e mafai ona faaleagaina i ni tulaga eseese se lua.O se tasi o mafua'aga autu o le masaesae o laulaau o le tuai o le kiona e na'o le malulu e malolo ai pito gaugau o lau pepe, ae le o le oti atoa.A i'u ina matala uma ma malo, o lo'o i ai ni ma'a po'o ni pu i luga o laina na gaugau ai le lau.O nisi taimi e le mafai ona matala atoatoa le lau, ma e mafai ona tumau i se vaega o ipu.

O le isi tulaga o le taimi tatou te maua ai ni mea matagi malolosi a'o fa'atupu pea lau'au mu'amu'a.Fa'alagolago i le malosi o le matagi, o lenei ma'i fa'aletino e mafai ona i'u ai i laula'au e tu'i la'ititi, i lau e matua ta'i.E masani lava o lenei fa'aleagaina e le lelei pe fa'atusa pe a fa'atusatusa i le mea na mafua mai i manu'a aisa.

E leai se tasi e toe fa’amanatuina o le tausaga lenei ua fa’amauina fa’amaumauga i taimi uma mo le aofa’i o timuga fa’apea fo’i ma aso soso’o o timuga.O le iʻuga, na faʻafefeteina pito o laulaau masaesae “ua mālūlū”.E masani lava, o la'au e le fa'asusu i le vai ona o se ga'o fa'anatura i le pito i luga ma lalo o lau laulaau.Ae o pito mavaevae e leai se pa fa'apena.Na o'o i totonu le susu, mamate ai aano susu, ma na amata ona talepe i lalo e le ga'o pala.Ina ia fa'aopoopoina le fa'alumaina i manu'a, o ni iniseti laiti e ta'ua o le pea thrips atonu na latou fa'atupuina fo'i ni laulaau ua leaga (e le'o patino i pea).

O le isi mea e faʻaopoopoina i le le pulea o laʻau i lenei tausaga o le faʻateleina o fatu.I le tulaga o maples, o nei mea i le tulaga o "helikopter," fatu apaau e iloa e laau-nerds o samaras.E pei o le susu-sūsū pei o lenei vaitau, o le 2018 sa mago i le faʻafeagai mamao.La'au laau e fuafua le numera o fugalaau, ma o le mea lea o fatu, o le a faia i soo se tautotogo i le taimi o le taumafanafana talu ai.Afai e lelei mea, o le a setiina se numera tauagafau o fuga fuga mo le isi tausaga.Afai e faigata le olaga, o le a itiiti pe leai foi.

Ae peitaʻi, afai e matuā mataʻutia tulaga ma ua lamatia ai le ola o le laau, o le a ia faaaogāina le tele o le malosi o loo teuina e maua mai ai le tele o fugālaau.O lenei tali fa'afeagai e foliga mai o se faiga fa'a-evolusione e fa'asaoina ai le ituaiga e tusa lava pe fa'aumatia le matua.O le tele o fatu, o le tele o ia mea e liu enaena pe a mago ma sauni e pa'ū, e maua ai e maples se foliga sili atu "tau".

E tusa ai ma le mea ua masaesae laulaau, ua faapea mai le Cornell's Plant Disease Diagnostic Clinic: “E ui ina mataʻutia foliga vaaia, ae e lē masani ona faaleagaina ai le laau… seʻi vaganā ua toe faia i le tele o tausaga i le faasologa po o se isi itu leaga e faavaivaia ai le laau.”

E iai se mea e taʻua o le anthracnose, e le fesoʻotaʻi ma le anthrax, ma e le leaga e pei ona faʻaalia.O le anthracnose e mafua ona o le tele o faʻamaʻi faʻamaʻi eseese, e sili atu le leaga o le anthracnose i tausaga susu, ma e aʻafia ai le tele o laau toso ma vao, o le tele lava ua i ai i se tulaga vaivai.O le Anthracnose e mafua ai sone mate pe necrotic e fusifusia e veins tetele, ma e masani lava ona oʻo atu i le vave o lau lau.Naʻo le salu ma faʻaumatia lau, o le ala lea e faʻafefe ai le faʻamaʻi.

A leai, malolo pe afai e te manatu o loʻo i ai sau laau maʻi tigaina.Ua na'o le i ai o se tausaga leaga.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O pusi e lua i loʻu nofoaga na onosaʻia faʻalavelave e lamatia ai le ola e pei o le pa'ū, misa, ma le "tapuaiga" faʻamalosia a tamaiti laiti.E ofoofogia le tulaga lamatia e mafai ona latou ola.O le mea e faanoanoa ai, o loʻo faʻaauau pea ona fai mai aʻu fesoʻotaʻiga i le falemaʻi o pusi e naʻo le tasi le ola, ma o le mea atoa e iva-ola ua na o se pusi tala.

Ae ui i lea, o le tala e uiga i cattails e le itiiti ifo ma le iva ola e le o se vulu.O se la'au taufusi, o le pusi masani (Typha latifolia) e tupuga mai i Amerika fa'apea ma Europa, Aferika ma le tele o Asia-o le paneta e to'ese Ausetalia, motu uma o le Pasefika ma le tele o vaega o Polar.E mafai ona maua e ola aʻe i autafa o eleele susu ma i totonu o le vai e oʻo atu i le 30 inisi le loloto, mai le vevela o le tau i le Kanata Yukon Territory.

O lona igoa e sau mai le ulu enaena fatu fulafula e maua mai, lea e pei o se taifau sana e sili atu nai lo le siʻusiʻu o le pusi.Ae ina ia aloese mai le salalau atu o le talie faifaipea i le lalolagi atoa, lea e ono faagesegese ai le tamaoaiga o le lalolagi mo ni nai minute, na unaʻia ai e le Faletupe a le Lalolagi le au fai togalaau e faaigoa le cattail nai lo le maile sana.

Fa'aigoa lelei pe leai, o le cattail e moni lava o se mea ofoofogia o le natura.I le avea ai ma se tasi e fiafia e 'ai sili atu nai lo le tolu 'aiga i le aso, e talafeagai ona ou masani muamua i cattails e ala ia latou meaʻai.O fuga laiti, o nisi taimi e taʻua o le Cossack asparagus, e suamalie mata pe vela, ae e mautinoa e filifili e kuka pe afai e te le mautinoa i le vai mama.

O rhizomes mafiafia poʻo aʻa pei o le tuber e tusa ma le 80% carbohydrates ma le va o le 3% ma le 8% protein, o se faʻamatalaga sili atu nai lo nisi o fualaʻau totō.Rhizomes e mafai ona tao, vela, pe faʻamago ma faʻafefiloi i falaoamata.

I lana tusi Stalking the Wild Asparagus, Euell Gibbons faʻamatalaina pe faʻafefea ona faʻaogaina aʻa i le vai e aveese ai le masoa, lea e tatau ona ou fai atu e aoga lelei.O le masoa, susu pe pauta, e fa'aopoopo i le falaoamata e fa'aleleia ai le aoga o mea'ai e pei o masi ma panikeke.

O le mea e sili ona ou fiafia i ai o tui fuga, o mea e lua-vaega o loʻo i ai le tane poʻo le staminate pollen i luga, ae o le fafine mafiafia poʻo le pistillate ulu i lalo.E magumagu le fugala'au po'a pe a uma ona sasaa poleni, ae o'o le fuga fafine ua matua i ta'ifau sana - o le uiga o la'u tala o si'usi'u o pusi - tatou te iloa uma lava.E mafai ona 'aina ia tui uma, ae tatau ona aoina i le taimi lava e oso ese ai mai o latou faaofuofu.Fufulu ma 'ai ma le pata e pei ona e faia i le saga.E pei lava o moa latou tofo.Tausua.E pei o sana.

I le tautoulu e mafai ona e aoina siʻusiʻu ma susunu ese le fulufulu e selesele ai fatu e mafai ona 'aina, suauʻu.(Ta'uta'u: ona o lo'u le iloa o le Laziness Syndrome ou te le'i faataitaia lenei mea.)

Mo le tele o tausaga, sa ma sali atu ma loʻu afafine (e le o lona igoa moni) i le ogatotonu o le faaiuga o Iuni ma aoina pollen samasama samasama.Na'o le fa'ase'e o se taga palasitika i luga o le ulu fugala'au, lulu mo ni nai taimi ma ua uma.O le eka o pusi e mafai ona maua mai ai le sili atu i le tolu tone o pollen cattail, ma i le 6-7% polotini, o le tele o falaoamata lelei.Suia le pollen cattail e oo atu i le tasi vaefa o le falaoamata i soo se fua.E mafai ona e faʻaaogaina atili, ae faʻataʻitaʻi i se fua laʻititi ae e te leʻi tuʻuina atu i isi (o se faʻamatalaga mai laʻu fanau).

Ua lelei, o le a la lena, e lima ola?Na ta'ua e Euell Gibbons o cattail o le supamaketi o le taufusi, ma e le'i ula.E mafai ona e mauaina le faitau afe o tala ma pepa suʻesuʻe i le faʻaogaina o cattails.I tulaga fa'apitoa atonu e le'i o'o atu i le iva ola, o lea se'i ta'u mai nisi o igoa.

I le vaega atoa o cattail, o tagata o le atunuu mo le afe tausaga ua lalagaina lau cattail ma ogalaau fugala'au i luga o le taualuga, ietoga moe, mea fa'atau pato, pulou, pepe taalo ma isi meataalo a tamaiti, e ta'u ai nai mea aoga.O lau ma a'a fou sa tu'ia ma fa'aaoga e fai ma pou i papala.Cattail fluff sa fa'aaogaina e fai ma mea e ufiufi ai napekini, moccasin insulation ma fa'aofu manu'a.

I aso nei, o taufusi cattail e fausia e inisinia mo le togafitia o vai otaota, ma o tufuga e faia pepa mai lau cattail.E fiafia pea tamaiti e taaalo i laulaau, aemaise lava si'usi'u o pusi matutua.O le tele o olaga o le cattail.

Masalo e mafai e nisi o fa'asalalauga fa'asalalau fa'asalalau ona ta'ita'ia se fa'aupuga e fa'aigoaina lenei la'au mata'ina ole si'usi'u sana-dog.E mafai e le lalolagi ona faʻaogaina se talie talafeagai i le taimi nei.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

A e mafaufau i ai, o laau o le laufanua e iai se olaga faigata E mauaa i le tasi nofoaga i lea aso ma lea aso, i lea tausaga ma lea tausaga, latou te mafatia i - lelei, le fiafia, ou te manatu.Atonu latou te manaʻomia le tauivi ma le faʻasusuina fesoasoani a maile a le teritori, suʻega mea e faia e tamaiti malolosi, poʻo mataupu e pei o aʻa faʻatapulaʻaina, lāmala faʻalavelave, tauvaga mai mutia, faʻaalia le vevela mai luga o le fola ma fale, faʻafefe masima i le palapala - o ituaiga. o mea.

Ae ui i lea, i tausaga talu ai nei sa i ai se faʻamaʻi o faʻalavelave faʻafefe e lamatia ai le soifua manuia o a tatou laau paolo pele: maugamu.E sa'o, i le sefulu i le luasefulu tausaga ua tuana'i, sa tatou maua ai le ma'i o mulch-volcano.E foliga mai e pa i lalo o laau o le laufanua, aemaise lava laau laiti, ma e le manaia taunuuga.

Sa galulue malosi tagata su'esu'e i le eleele ma tagata su'esu'e i le fa'ato'aga i le taumafai e fa'ailoa lenei fa'alavelave.Ae seiloga e maua se vaifofō, ua unaʻia tagata lautele ina ia mataʻituina ni mauga mu leaga i lo latou vaipanoa.Fa'amolemole ia mataala mo ni pa fa'afuase'i o le tele o fa'avae o la'au.E mafai ona totogo mai mauga mu mulch i le po atoa, aemaise lava i fale faapisinisi ma fa'alapotopotoga.

E mafai ona i ai ni a'afiaga ogaoga o le soifua maloloina i le teuina o mulch i tafatafa o le ogalaau.Mo le laau, ia na o le manino.O le tasi mataupu o le iniseti faalafua o moa.E pei o le au faomea ma le Initaneti trolls, latou te fefefe e fai a latou galuega eleelea pe a latou manatu e mafai e se tasi ona vaʻaia i latou.Leai, latou te fiafia i le pogisa ma le susu, e pei lava o le siosiomaga i lalo o se faaputuga mulch, pe i le tulaga o trolls, i le fogafale i lalo o Tina.E fiafia i latou e toso fafie ma pa'u pa'u i se mauga mu mulch aua e maua fua ai le avanoa i le ogalaau o le laau.

O ai e le fiafia i se rodent aulelei?Ua lelei, atonu e leai nisi o tatou.E le fiafia foi laau i rodents.O isumu, vao vao ma paina e fiafia uma i le tofo o le pa'u o la'au.O le fa'alavelave ona o le 'aina o pa'u e umi se taimi, lea e ono a'afia ai i latou i manu fe'ai.Ae i lalo o se mauga mu mulch, o loʻo faia ai taumafataga malolo.

E manaʻomia e aʻa o laʻau le okesene.Atonu e foliga manino mai - ioe latou te faia, ma latou maua le okesene e ala io latou veins, saʻo?Ia, leai.O la'au e iai faiga fa'a'au'au ma latou faia fo'i le okesene e ala i le photosynthesis, ae leai se mea e pei o le hemoglobin e feavea'i ai le okesene i o latou vaega uma.E foliga mai e maua e a'a a latou okesene i luga o le eleele.So'o se mea e fa'alavelaveina le avanoa i luga ole a'a.Ma e le sili atu ona lelei laau i le taofi o latou manava nai lo i tatou.

O le isi faafitauli o le fetuutuunai.I se tulaga tele, o laʻau o loʻo "faʻaleleia e le tagata lava ia."O lona uiga latou te fetuutuunai ma tali atu i suiga o lo latou siosiomaga.Ae o mulch volcanoes ose fa'aoga i le masini.

A tanumia ogalaau i se mauga mu mulch, lea e faʻatapulaʻa ai le okesene i o latou aʻa masani, e amata ona faia e laau aʻa fetuutuunai (adventitious) e totogi ai.O a'a lelei o le a totogo mai le ogalaau e tali atu i le lofia e fasi laupapa.Ae ui i lea, i le aluga o taimi o le a malepe ma paʻu le mauga mu mulch, ma o se taunuuga, o na aʻa muʻamu o le a mago ma mate, lea e faʻamalosia ai le laau.

O le mea mulimuli, e i ai le mataupu o le vai.Atonu e mana'omia e la'au ua liuina se vai faaopoopo mo ni nai tausaga.Ole tulafono ole tasi le tausaga ole fa'asusu fa'aopoopo mo inisi ta'itasi ole lautele ole ogalaau.O mauga mu mulch e fai e pei o se taualuga laula'au, fa'amaligiina lelei le vai.Mo se laau matua e le o se faafitauli tele, ae o se laau talavou e mafai ona maua uma pe toetoe lava a uma ona aʻa i lalo o lena mauga o le mulch, (e le) manaia ma mago.

O le tausia o le lua i le fa inisi o le mulch faataamilo i se laau - faalua le umi o lona lala e lelei - e aoga, pe a le faʻafesoʻotaʻi e le mulch le ogalaau.Fa'amolemole fesoasoani e tape ese maugamu mulch i lou olaga atoa!E te le mu foi lou vae.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Mai lea taimi i lea taimi ou te faalogo ai i faitioga e uiga i saienitisi ia e faapea e faamaimauina tupe a tagata totogi lafoga.O fa'ata'ita'iga o su'esu'ega fa'atauva'a e aofia ai pe fa'afefea ona fai feusua'iga fulu kiona, ma le mafua'aga e faigofie ai ona pipii le maea.I Peretania, o se vaega atoa o saienitisi na taumafai e suʻesuʻe pe aisea e susu ai paʻu sana i le susu.O isi su'esu'ega fa'atupeina lelei ua fa'ailoa mai ai e gatete ipu pe a lafo i luga o le fale'aiga, ma e fiafia nisi namu i le manogi sisi Limburger.O le mea moni, o le finauga, ua lava lea e ma'i ai se tasi.

I le vaai atu i ai, o nei faaaʻoaʻoga moni o le olaga e foliga faavalevalea, ma o se mea masani la le ita o nisi tagata i na lipoti.Ae o mea e masani ona le pei ona foliga mai i le tepa muamua.A tatou va'ava'ai toto'a, e fa'amaonia e lenei ituaiga fa'asaienisi ia lava.

O fuga kiona po'o si'usi'u o ni tama'i arthropods aulelei i le fa'asologa o Collembola.Gaoioiga i le tausaga atoa, e sili ona faigofie ona iloa i luga o le kiona i se aso malulu malulu.E le'o ioe tagata su'esu'e i meaola pe fa'apefea ona fa'avasegaina fulu kiona, ae o le su'esu'eina o meaola laiti ua maua ai le auala e fa'aleleia ai le fa'atupuina o totoga.O fuga kiona e fai ai se polotini e maua ai le glycine e taofia ai le fa'atupuina o le aisa i totonu o latou sela e oo lava i le malulu tele.E mafai ona teuina totoga li'i mo se taimi umi pe afai e mafai e lenei porotini ona teuina i lalo ole vevela ole malulu e aunoa ma se faaleagaina.

O molelaula e pei o manoa e pei ole DNA e lavelave, o nisi taimi e iu ai i se sela e sese le faitau ma toe faia.E mafai ona o'o atu ai i le tele o fa'afitauli, e aofia ai ma kanesa.O nisi sela ua iai ni vailaʻau e mafai ona tatalaina ai nei “ manoa” sese.O tagata suʻesuʻe, oe na amata i le suʻesuʻeina o manoa moni ma manoa, o loʻo atinaʻe nei togafitiga faʻamaʻi e faʻavae i vailaʻau faʻamaʻi.

O se suʻesuʻega i le 2006 na faʻaalia ai o se namu malaria-vector sa i ai se fetish mo Limburger na muamua ulagia.Ae e leʻi umi, o lenei malamalama na taʻitaʻia ai le faʻaleleia o mailei namu na faʻapipiʻiina i nisi o vaega o Aferika, lea na fesoasoani i le taua faasaga i le malaria.

O le foma'i Amerika o Richard Feynman na fa'asoa i le 1965 Nobel Prize mo le fisiki ona o sosi lele.O le mea moni na ia fai mai o le matauina o ipu meaai o togiina i luga o se faleaiga a le iunivesite na ia fia iloa ai le auala na latou tetete ai.E pei ona aliali mai, o lenei mea e fesoʻotaʻi ma le vili ma le wobble o electrons, ma fesoasoani e faʻalauteleina le fanua o quantum electrodynamics, e ui lava i auala e le mafai ona ou amata malamalama.

I loʻu iloa, o saienitisi Peretania o loʻo taumafai e tatalaina mea lilo o mushy cereal e leʻi faia ni mea manaia, peitaʻi.Ae sa eseese i latou.Sa fa'atupeina fa'alilolilo e se tagata fai siti ta'uta'ua.

Ou te manatu o le manatu e leai se auala e taʻu atu ai muamua pe o se suʻesuʻega e faatauvaa pe taua.A fua i tala faasolopito, atonu e leai se mea e ta'u o se mataupu faatauvaa.

O lea la, o le isi taimi tatou te faalogo ai e uiga i suʻesuʻega i le poker teori, poʻo le auala e mafai ai e manulele ona iloa poʻo ai le tusiata lauiloa na faia se ata vali (o se mea moni, i le ala), poʻo le matematika i tua atu o se pupuni faʻafefe, e tatau ona tatou faʻafefe a tatou talie.O le olaga ua faʻaleleia pe faʻaolaina e lenei ituaiga o "faʻatauvaʻa" faasaienisi atonu o tatou lava, poʻo se tasi e pele.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E le masani ona faalogo se tasi i se tala lelei.Ou te fia faitau i se puletini i luga o se la'au tupe o lo'o sosolo i le itulagi.E moni o le a maua mai i tupe mai fafo, ae e mafai ona tatou faia le filemu ma lena tulaga, ou te manatu.

E le mafai ona osofa'ia e laau tupe, ae o nisi vaega o le a le pine ae fa'ato'ilaloina e le tele o iniseti ua fa'apolokalameina e 'ai lago uliuli, namu ma lago tia.Dragonflies ma damselflies, iniseti manu i le faasologa Odonata, e sili atu i le 300 miliona tausaga talu ai.O ituaiga iniseti uma e lua e aoga ona latou te 'ai le tele o lago uliuli, lago tia, namu ma isi mea leaga.Mai le tusa ma le 6,000 ituaiga o Odonata i le lalolagi, e tusa ma le 200 ua iloa i la tatou vaega o le kelope.Ua ta’u mai ia te a’u e manuia pe a tu’u se tasi ia te oe, ae o le laki atonu e tete’e ai iniseti u.

I le fa'ai'uga o le tautotogo, e masani lava ona ou maua a itiiti ifo ma le tasi le telefoni e fesili ai pe o le NY State, Cornell, po'o le feterale na latou lafoa'i uma le tarako i le Atunu'u i Matu.O dragonflies ma damselflies e ese le taamilosaga o le olaga e foliga mai ai e se tasi na tatalaina i latou.

O tama'ita'i ma tarako e tu'u sa'o a latou fua i totonu o le vai po'o luga o vao e latalata i auvai, vaitafe po'o vaituloto.O tama'i laiti e ta'ua o nimphs, e pei o sau'ai e itiiti se foliga tutusa ma o latou matua.E mafai ona e maua se lagona o foliga o latou choppers pe a e matamata i le ata Alien.Pe a faʻalauteleina, e mafai ona e vaʻai i auvae muamua o tarako ma tamaʻi tamaʻitaʻi o matala e faʻaalia ai le lona lua ma i nisi o ituaiga, e oʻo lava i le tolu, seti o auvae faʻaisau pei o palp.Pau lava le auiliiliga o loʻo misi o Sigourney Weaver.

Dragonflies, lele malolosi, e mafai ona lapopoa e mafai ona foliga mai o se manulele i le tepa muamua.A malolo, e fa'aloaloa atu o latou apa'au, ma o le laina o latou apaau o lo'o fa'afefeteina i luga o se ogalaau e pei o ni va'alele o lo'o laina i luga o se auala ta'avale.O apaau pito i luma o le tarako e umi atu nai lo lona tua, o se tasi lea o auala e iloa ai i latou mai damselflies.

O Damselflies e sili atu le tino nai lo tarako, ma e pei o tamaʻitaʻi, latou te piilima muamua o latou apaʻau i luga o latou tino aʻo malolo.Ma e ui lava ina felanulanuaʻi le tele o tarako, ae e sili atu i teineiti i latou i "ofu" pupula.O Damselflies e ta'ua i nisi taimi o nila darning, ma e oo lava i tusitusiga faasaienitisi o loo lisiina ai igoa faalumaina e pei o le "siva siva" ma isi igoa fa'amatala.

O tama'ita'i ma tarako e fa'aalu i le va o le tasi ma le tolu tausaga i lalo o le vai lea latou te 'ai ai togo vaivai pei o lago tia ma lago solofanua o lo'o lalafi i le palapala.Latou te 'a'ai fo'i i 'gogo skeeter i tafatafa o le fogā'ele'ele, e fa'ateleina i tausaga ta'itasi.Fa'alagolago i le ituaiga, o le dragonfly nymph e mafai ona umi ma le lautele o lou lima.O Nymphs e le fa'aola, ae a matua o le a tolotolo mai le vai, taula o latou “matuvae” po o matiuu tasa i totonu o se ogalaau po o se taula vaa, ma tatala o latou paʻu i le ogatotonu o latou tua.

I fafo atu o soʻo se ata faʻataʻitaʻi, o se tarako faʻalelei poʻo se tamaʻitaʻi e sau mai lona paʻu sauʻai.A uma ona fa'amago ona apa'au fou i le la mo sina taimi, o nei masini fasioti tagata e felelei e 'ai fa'ama'i fa'ama'i, ma fa'atasi ai ma se fa'ata'ita'iga sa'o ma lavelave.O le mea e lelei ai, e le o lamatia le faitau aofaʻi o dragonfly ma damselfly, e ui lava tatou te fasiotia tele aʻo taʻavale i nuʻu i tua i le taumafanafana.

E mata'ina tele le su'iina e se anufe tupu talatala ga'o i totonu o se pa'u lanu auro, solo i le supo lanu meamata, ma toe alia'e mai i le lua vaiaso mulimuli ane e pei o se pepe.Ae ui i lea, o dragonflies, e suia i totonu o ni nai itula mai se meaola e nofo vai ma fulafula i se vaalele e maualuga le faatinoga o le ea.E pei o se muskellunge e tatala lona pa'u ma laa i fafo e pei o se osprey.

Talu ai e fa'aosoina e le vevela, o lenei suiga tele e tupu i ta'i ta'i ta'i ta'i po'o damselfly i le taimi e tasi.Ua tele tausaga, latou te aliaʻe mai i totonu o se aso pe lua o latou tupulaga, e foliga mai na latou tino mai i le ea manifinifi.Pe na lafoa'i o se vaega mai se vaalele.Ou te iloa mo le mea moni e leai se vaega poʻo se lala sooupu a le malo e faʻasaʻolotoina dragonflies.Ae afai e faalogo se tasi i se tala e uiga i laau tupe mai fafo ua tatalaina, faamolemole lafo mai ia te au se tusi.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Ina ua mavae se taumalulu umi, tatou te faafetai uma ona ua iu lava ina totogo, e ui lava o le tau o le tau mafanafana e foliga mai o le oo mai o iniseti u.E mafai e le tele o namu ona faʻaumatia le fiafia mai se afiafi i luga o le nofoa, ae o le tasi o le vae uliuli poʻo le tia (Ixodes scapularis) e mafai ona aveʻesea le susulu i le taumafanafana atoa pe a aʻafia oe i le maʻi Lyme ma / poʻo se isi maʻi tuga.

Talu ai nei i le sefulu tausaga talu ai i le itu i matu o NY State, sa le masani ai le mauaina o se aila e tasi i luga o oe lava pe a uma se aso umi i fafo.O le taimi nei na pau lava le mea e tatau ona e faia o le tuʻu vae i le pulumu e aoina se seti atoa i luga o vae o lou ofuvae.Ua maua i su'esu'ega e le'i iai lava i'inei i'a i le tala faasolopito, e tusa lava pe maualalo le aofa'i, ae na si'i a'e mai setete o Mid-Atelani i nai tausaga ua tuana'i.E le taumateina o latou o se ituaiga faʻalavelave i matu o NYS.

O le siaki fou i luga o le poloka, peitaʻi, e aunoa ma se fesiligia o se ituaiga faʻalavelave.E tupuga mai i Korea, Iapani, sasa'e o Saina, ma le tele o atumotu o le Pasefika, e ta'ua o le vao Asia po o povi tick (Haemaphysalis longicornis).E ta'ua foi o le Asia longhorned tick, lea e fenumiai ona ua uma ona i ai a tatou pusi Asia longhorned beetle.E le gata i lea, o le vao vao e leai ni mea fa'apipi'i umi o so'o se ituaiga.

O le mea moni e puupuu i luga o soʻo se mea faʻapitoa.E pei ona tusia e Jody Gangloff-Kaufman o le NY's IPM Programme, "E faigata ona iloa faʻailoga uumi, aemaise lava i laʻasaga laiti.O tagata matutua e lanu enaena ae e foliga e pei o kuki enaena a taifau.”O loʻo taʻua foʻi e le NYSPIM e mafai ona maua auaunaga faʻailoga-ID i: http://www.neregionalvectorcenter.com/ticks

E vavalalata i la tatou tiki pele pele, na maua ai le vao Asia mo le taimi muamua i le vao i Amerika i Matu i le 2017 i New Jersey, lea na lipotia mai ai le sili atu i le afe o mamoe na afaina ai se mamoe fagafao.Talu mai lena taimi ua salalau atu i isi setete e valu, e aofia ai NY.O lo latou malosi fa'atupuina o se tasi lea o uiga fa'apopoleina o le ituaiga.O i latou uma o tama'ita'i parthenogenic (asexual), o lona uiga e 1,000 - 2,000 fuamoa ta'itasi e fa'atosina e aunoa ma le fa'alavelave i le fa'afeso'ota'i i le pa'aga.

Na lipotia mai e Columbia News se faʻataʻitaʻiga lelei o le faʻaleleia o le tiki fou ia Tesema talu ai: Ina ua faʻamaonia le togavao Asia i luga o Staten Island i le 2017, na maua i suʻesuʻega o latou maualuga i paka a le malo e 85 i le sikuea mita.I le 2018, o paka lava ia e 1,529 i le sikuea mita.

O le isi atugaluga pe o se fa'ama'i o tagata ma manu.I totonu o lona fale, o le togavao e lauiloa e feaveaʻi le tele o faʻamaʻi e aofia ai Lyme, fiva vaʻaia, Erlichiosis, Anaplasmosis, siama o le Powassan, siama o le encephalitis faʻamaʻi, ma le fiva ogaoga ma le thrombocytopenia syndrome, e tutusa ma le Ebola.E ui lava ina mata'utia lenei mea, e le'i maua lava e tagata su'esu'e ni o'i pipisi i Amerika i Matu.

E le ioe tagata popoto e uiga i le ono mafai e le togavao ona sosolo ma'i.O Dr. John Aucott, o le na te taitaia le Lyme Disease Research Center i le Johns Hopkins University Medical Center, na fai mai e le tatau ona tatou faʻapea, talu ai ona o le togavao e maua ai faʻamaʻi tuga i lona nofoaga, o tagata iinei e lamatia i ia lava faʻamaʻi.Ae ui i lea, o le sui faatonu o le Centers for Disease Control and Prevention (CDC)'s Division of Vector-Borne Diseases, Dr. Ben Beard, o loʻo taʻua i luga o le upega tafaʻilagi a le CDC e faapea: "O le aʻafiaga atoa o le soifua maloloina lautele o lenei siaki e le o iloa. .I isi vaega o le lalolagi, e mafai e le Asian longhorned tick ona feaveaʻi le tele o ituaiga o pathogens masani i le Iunaite Setete.Matou te popole ona o lenei faʻamaʻi, lea e mafai ona mafua ai le tele o faʻamaʻi i manu, i luga o tagata, ma le siʻosiʻomaga, ua sosolo i le Iunaite Setete."

O le taimi nei o le togavao e faʻatapulaʻa i Downstate NY, ae e manatu e malulu-malosi ma o le a agai i luma.E ui ina na'o ni nai mita e savalia ai le ta'i i le olaga atoa, ae latou te feosofi i luga o manu felelei.O se suʻesuʻega e uiga i le faʻalauteleina o laina o tia taʻitaʻia e Katie M. Clow o le Iunivesite o Guelph i Ontario na faʻamaonia ai o loʻo latou agaʻi atu i matu i le averesi o le 46 kilomita (28.5 maila) i le tausaga, fesoasoani i manulele.

E le faapea e tatau ona tatou popolevale, e ui lava ia lagona le saoloto e fai pe a e fiafia i ai.O le aloese mai lenei siaki e faia i le auala lava e tasi tatou te aloese ai mai tia.Talu ai ona o le togi "saili" i le pito o le mutia uumi po o le pulumu, o loʻo faʻatali e faʻafefe i le isi mea e sosoʻo atu i tua, e tatau i tagata sopo ona pipii i ala faʻailoga, ma aua lava neʻi mulimuli i ala o aila.Fa'aaogā oloa e iai le 20-30% DEET ile pa'u fa'aalia.O lavalava, seevae ma mea e pei o fale'ie e mafai ona togafitia i le 0.5% permethrin.Togafiti fagafao i taimi uma i se mea fa'apipi'i fa'ama'i ma/po'o le kola fa'ama'i ina ia aua ne'i o'o mai ai 'aila i totonu o le fale.Talanoa i lau foma'i manu e uiga i le tu'iina o au fagafao ia Lyme (fa'anoanoa e leai se tui mo tagata i le taimi nei).

Siaki pe o maua ni tiki i afiafi taitasi pe a uma ona taele.O togi e pei o nofoaga e faigata ona va'aia e pei o tapuvae, ga'o, ulu, totini, ma tua o tulivae, o lea ia va'ai toto'a i vaega nei.Afai e te maua se siaki ua pipii ia te oe, e taua tele le aveese vave.E fautuaina e le CDC ia e tago i ai e latalata i le pa'u pe a mafai ma ni tweezers ma toso sa'o i luga se'ia o'o ina fa'amalolo.Atonu e tatau ona e toso malosi pe afai ua fai sina taimi o fafaga.O gutu gutu e masani ona tumau i totonu o le pa'u pe a uma ona aveese fa'ama'i;e le o se faafitauli lea.Aua ne'i fa'aogaina vaifofo ile fale e fa'asa'o ai se siaki, aua e fa'aoso ai e toe fa'afo'i mai ia te oe, e matua fa'ateleina ai le avanoa e te ma'i ai.

E mafai e tagata e ona fale ona fesoasoani ia i latou lava.Fai mai le upega tafaʻilagi a le CDC: “O le faatumauina o le 9-futu le mamao i le va o le mutia ma le nofoaga e toʻaga e mafai ona faʻaitiitia ai le lamatiaga o le faʻafesoʻotaʻi o siaki.O lavalava e togafitia i le Permethrin ma le DEET, picaridin, poʻo le IR3535 e mafai ona faʻaaogaina e fai ma mea e faʻafefe ai le tagata lava ia.Mulimuli i fa'atonuga uma o igoa.Fa'afeso'ota'i lau foma'i manu mo fautuaga fa'apitoa i lou tulaga ma manu."

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Talu ai ona o le Atunuu i Matu o loʻo paʻepaʻe pe enaena mai le ogatotonu o Novema e oʻo atu i le vaiaso muamua ia Aperila, o se mea masani lo tatou fiaaai e vaʻai i sina lanu meamata e aliali mai i le laufanua.E matua le talafeagai la le tele o le paolo o lanu meamata o nisi vaega.Emerald ia sa'o.

Ina ua mavae ni nai tausaga o le a pa'u le lagi, ua iu lava ina faamaonia a'u.O se tasi lenei o mataupu ou te le fiafia e sa'o, peita'i.O le fa'ata'ita'iga o le lagi o le emerald ash borer (EAB), o se tama'i pulufana fa'a-Asia o lo'o ta'alo i se galuega vali lanu meamata u'amea ma fa'ailoga 'apamemea, ua taunu'u tele.

I totonu o le lua masina talu ai, na maua ai e tagata volenitia le tele o faʻamaʻi fou EAB i luga o le Seaway mai le itu i saute o St. Lawrence County e lata ane i le tuaoi o Jefferson County i sasaʻe o Franklin County.O le eria o Massena e sili ona mamafa ma fa'asalalauina le faitau aofa'i o le EAB.I le taimi nei, o le emerald efuefu na o ni nai maila na maua mai le Seaway.

Na maua muamua i tafatafa o Detroit i le 2002, na vave ona salalau atu le EAB i le itu i Upper Midwest ma Great Lakes i le US, ma i saute o Ontario i Kanata.E foliga mai na latou sau fua i pusa o mea taugofie a Saina, e pei o se taui Crackerjack e le manaʻomia.E itiiti ni mea leaga e faia e pusi matutua, ae fafaga a latou pepe (larvae) i le cambium, o le aano ola i le va o le pa'u i totonu ma le fafie, o le efuefu laau, fusi ma fasiotia ai i latou.Talu ai o le EAB e fa'aumatia na'o le pefu moni, e saogalemu le pefu mauga.

Atonu e le pa'u moni le lagi, ae e le o toe mamao, o le a to'ulu ifo le tele o lefulefu i le lalolagi.O se tasi o faʻafitauli tele i le faʻamaʻi o le a faʻaumatia e le EAB se lefulefu, o le fafie e sili atu le vave ona mou atu le malosi nai lo le oti o le laau i se isi mafuaaga.I totonu o le 12 i le 18 masina, o le EAB-mateina o le laau e faʻalima faʻaitiitia le malosi o le sele.O ia la'au o le a malepe e aunoa ma se matagi po'o se isi lava fa'aoso, e sili atu ona lamatia nai lo le masani ai.

O ituaiga uma e tolu o le efuefu masani - paʻepaʻe, lanu meamata ma le uliuli - e tutusa lava le afaina i le EAB.O le mea e faanoanoa ai, o le a leiloa uma a tatou laau lefulefu.O se pasene la'ititi o le pefu e foliga mai e iai se tikeri o le tetee i le EAB, e umi se taimi e mate ai, ae leai se tasi e puipuia.O nei "lefulefu tumau" e fiafia i tagata suʻesuʻe mo suʻesuʻega faʻavae.A leai, na o le pau lava le lefulefu o le a ola o le efuefu e puipuia i iniseti.

Mo tagata nonofo i totonu o le 15 maila mai le Seaway o loʻo mananaʻo e puipui le pefu o le laufanua, o le taimi e fai ai le taimi nei.A'o le'i filifili e togafitia au la'au, e taua le i ai o se Arborist Fa'amaonia e iloilo i latou.O nisi o laau o le ai ai ni faafitauli natia e mafai ona faʻatapulaʻaina lo latou ola, ma e tatau ona aveese.Na'o le pefu lelei ma le soifua maloloina e tatau ona togafitia, ma o le auala sili e iloa ai o se asiasiga a le Arborist Faamaonia.Su'e se tasi e latalata ia te oe ile isa-arbor.com

O vaila'au sili ona aoga e fa'agata i tagata fa'ameamea fa'amasani fa'alafua.O nisi oloa e lelei mo ni nai tausaga;e tui i totonu o le ogalaau poʻo le sasaina i luga o le ogalaau pito i lalo.Na o le pau lava le vailaau faʻasaina o loʻo avanoa mo tagata e ona le fale o se faʻamaʻi eleele imidacloprid, lea e tatau ona faʻaoga i le tautotogo.Afai o le laau e latalata i se vai, e ui i lea, pe afai o le fale o loʻo i luga o se vaieli, e tatau ona aloese mai lenei auala.E mafai ona e su'e se tagata talosaga laisene mai le itumalo ile dec.ny.gov/nyspad/find?

Fa'atūina i le 2016, o le St. Lawrence County EAB Task Force o se vaega volenitia e aofia ai le au togavao, arborists, ofisa i le Itumalo, taulaga ma Nu'u tulaga, faiaoga, tagata faigaluega aoga, ma tagatanuu popole.Afai e te manaʻo i se sui mai le EAB Task Force e tautala i lau vaega, kalapu poʻo le asosi, faʻamolemole faʻafesoʻotaʻi John Tenbusch i le [imeli puipuia]

Mo nisi fa'amatalaga i le emerald ash borer, va'ai i le emeraldashborer.info pe fa'afeso'ota'i lou ofisa o le Cornell Cooperative Extension.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E tusa ma le fasefululua pasene le porotini, e sili ona lelei, ma i le tele o vaega o le lalolagi ua manatu o se meaʻai.I le matou itulagi e lima tofo eseese o vao mutia, o le mea moni o pepe pipi.O la'au pa'epa'e fa'a-C e mafai ona avea ma tama'i pele a le pi a Iapani, fa'apapa Europa, fa'a rosa, pusi i Sasa'e, po'o le piliki togalaau Asia.Ou te le'i 'ai lava ni kulumu, ae ua ta'u mai e sili pe a kuka, e fesoasoani le sosi vevela, ae taua le taimi.

Afai o le fasioti tagata, nai lo le 'ai, o lau fa'anatinati o lau sini, o le taimi o mea uma lava.Filifiliga e masani lava o se mea lelei, ae o ituaiga taʻitasi o le grub killer i luga o le fata e iai se mea aoga e ese ai.O nisi e manaʻomia ona faʻaofuina aʻo leʻi oʻo i le ogatotonu o Me, aʻo isi naʻo galue pe a faʻasalalau ia Iuni ma Iulai.O le fa'aogaina o se oloa e pulea le grub i le taimi sese o se fa'amaumau atoa o tupe ma taumafaiga, ma fa'alagolago i vaila'au fa'aaogaina, e ono lamatia ai tamaiti, fagafao ma meaola.

A'o le'i tatalaina lenei fa'afitauli, ou te fia ta'u atu ni nai mea e uiga i lau o le mutia (le ituaiga e le o Whitman), o mea ia e fai ai mea'ai mai le la.E manaia pe a mafaufau i ai i lena auala.Afai e la'ititi le la'au o le la ona o lo'o tatou seleina pea lava, o le a matelaina le la'au atoa ma e le mafai ona tupu se a'a malosi, tetee atu i fa'ama'i, pe tauva ma vao.Ole mutia papa'u, a'a vaivai e matua a'afia lava ile fa'aleagaina.

Ou te mafaufau pe o le tatou vaisu o le tapunia o le moa e mafua mai i le matamata i lau tapolo lanumeamata.E tusa ai ma le golfcourseindustry.com, i le 2015 e $4.25–$6.00 i le sikuea futu e ausia ai tulaga faatonuina a le USGA mo tulaga eleele e fausia ai se lanu meamata.O pinati lena - o tau o le tausiga faaletausaga e alu ile sefulu afe ile lanumeamata.O malae tapolo e mafai ona pupuu ona o le mutia o lo'o i ai se mea'ai tumau o tinoitupe.

O matou mutia e le mafai ona foliga pei o latou, ae afai tatou te faatagaina le mutia ia lava le lapopoa “panelia o le la,” o le a sili atu ona foliga lelei, e itiiti ni faamai, e manaʻomia le itiiti ifo o le fetilaisa, taugofie, ma e matua puipuia lava.Ou te iloa o le tele o lenei mea e folafola atu, ae seti lau moa i le fa inisi le maualuga, ma tuu atu i le tausaga.O isi faiga e pei o lau moa maai ma le tu'u o tipi i luga o le mutia o le a fesoasoani foi.Oi, ma faigofie i le lime.O le tele o mutia e fefiloi ma le maualuga o le pH o le eleele ona o le fa'aaogaina pea o le lime.

Toe fo'i i la tatou autu manaia.E sili ona aoga le pulea o ga'o pe a laiti, i le ogatotonu o le faaiuga o Aukuso.E feoa'i a'e lapo'a lapopo'a i luga o le fogafale i le tautotogo e fafaga teisi, ona fa'aola.O togafitiga "24-itula" e faʻaaogaina i le tautotogo e mai le 20% i le 55% aoga i luga o nei laʻau matutua, e tusa ai ma le Michigan State Extension.O mea ia e ta'ua o le "24-itula" e matua'i oona, ma e tatau ona fa'aeteete ina ia taofia fagafao ma tamaiti mai nofoaga e togafitia.

"O mea tau puipuiga o loʻo i ai imidacloprid, thiamethoxam poʻo clothianidin o le a faʻaitiitia pea le 75-100 pasene o grubs pe a faʻaaogaina ia Iuni poʻo Iulai ma faʻafefe i totonu i le 0.5-1 inisi o le faʻasusu i le taimi lava e uma ai le faʻaoga," e sii mai ai le upega tafaʻilagi a Michigan State.O nei neonicotinoids e itiiti le oona i mamame, ae e mafai ona afaina ai pollinators, o lea aua le togafitia nofoaga e sosoo ma laau toto.O le faamalama o talosaga mo i latou o Iuni ia Iulai.

E ui i lona igoa umi, o le chlorantraniliprole e manatu e le afaina i manu ma pi.O le puʻeina e umi se taimi e galue ai, o lea la o oloa o loʻo i ai lenei vailaʻau malosi e tatau ona faʻaaogaina i le vave e mafai ai, ma ia le sili atu i le faaiuga o Iuni.

Milky-spore o se faʻamaʻi mataʻina, seʻi vagana o oe o se grub.Ae paga lea, e talitonu tagata suʻesuʻe e le lava le mafanafana o eleele i le itu i matu o NYS mo se taimi umi e galue ai lenei biocontrol nontoxic.Ae ui i lea, o nematodes aoga, o meaola ninii eleele e osofaʻia le tele o meaola, e matua aoga lava.E le gata i lea e saogalemu ma e le taula'i i isi meaola.O nematodes aoga e maaleale, ma e tatau ona faʻaoga i le taimi lava e taunuu ai.E mafai ona oka i luga ole laiga, pe fesili ile nofoaga tutotonu ole togalaau.

Se'i vagana ai oloa e fa'atatau i le chlorantraniliprole, o le fa'aaogaina o vaila'au oona i le tautotogo o se fa'aoga leaga o tupe.O le mea sili e fai, o le toe totoina lea o nofoaga gaogao i le taimi nei, ma moa maualuga ina ia malosi ai le mutia a'a.Pe mafai fo'i ona e fa'afefiloi sina pa'u, fa'amumu le falai loloto ma sau se 'aiga o le afiafi mai le mutia.Aua nei galo le sosi vevela.

FA'A'OA'OGA FA'AVAE: Ua uma ona faia taumafaiga uma e tu'uina atu ai fautuaga sa'o, atoatoa ma fa'aonaponei.Ae ui i lea, o suiga i tulafono faatonutonu e tineia ai manu faalafua e masani ona tupu ma e mafai lava ona sese tagata.O nei fautuaga e le o se mea e suitulaga i le faailogaina o vailaau e tineia ai manu faalafua.Fa'amolemole faitau le fa'ailoga a'o le'i fa'aogaina so'o se vaila'au ma mulimuli tonu i fa'atonuga.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Toeitiiti lava o tusitala talafaasolopito uma e ioe Marie Antoinette atonu e leʻi fatuina lava le fuaitau "Tuu latou te 'ai keke," o se muagagana ua leva ona lauiloa a o leʻi oʻo i lona taimi.O le tala na fai mai ia te ia e le au tetee e faʻamalosia ai lona taʻuleleia o se tagata faʻatauvaʻa ma faʻamaualuga.Semanu e foliga mai e sili atu lona agalelei pe ana fai mai "Tuu ia latou 'ai ogalaau."

Mai nu'u mamao e o'o atu i fale'aiga tau-lima-fetu i le taulaga, e 'aina e tagata i le salafa o le lalolagi ituaiga uma o mea'ai suamalie e fa'aalia ai fafie.E ui lava e le masani ona faʻaalia i luga o le lisi.O pulou e pei ole inky cap, faisua ma le shiitake e iai le mana'o tele i fafie, ose mea e tau leai ni meaola e 'ai ona e faigata tele ona eli.So'o se tasi na taumafai e 'ai i laupapa e mafai ona fa'amaonia lena mea.

O fafie e fa'atatau i le cellulose fa'atasi ai ma le tele o le lignin.O le vaega mulimuli lenei o le cellulose e pei o le uamea e fa'amalosia ai le sima.E matua itiiti lava ae e maua ai le tele o le malosi ma le maufetuuna'i.E o'o lava i siama fa'apolofesa e 'ai fafie i totonu o le manava o se ana'i e le mafai ona fa'aliloina le lignin.E na'o se vaega fa'apitoa o sigi o lo'o iai lena mana sili.

E tolu vaega autu o sigi pala fafie: pala-palapala, pala-enaena ma pala-pa'epa'e.I upu fa'asaienisi e le'o va'ava'ai ia vaega e ui lava e tutusa o latou igoa fa'ai'u.E foliga mai mo sigi, "pala" e pei o la tatou "Samita" i lena tulaga.

E masani tele le pala pala vaivai, e mafua ai le pala o togala'au i to'oto'o ma pou pa.La'au laupapa, a itiiti mai.E le taatele le pala enaena.E i ai se taimi po'o se isi atonu na e va'ai i ana galuega.O lenei ga'o e maua ai se mamanu poloka, liliu fafie i ni piliki laiti enaena enaena.E ui ina mana'omia e le pala enaena le susu e fai ai ana galuega eleelea, ae o nisi taimi e ta'ua o le pala mago ona e vave mago ma e masani ona iloa i lea tulaga.O sigi pala ma pala enaena e na'o le cellulose e 'ai, e 'ai faataamilo i le lignin e pei o se tamaititi e aloese mai pi Lima o lo'o lafi i totonu o mea'ai suamalie i luga o la latou ipu.

O sigi pala pa'epa'e, i le isi itu, e i totonu o le kalapu mama-papa, e fa'amama uma vaega o fafie.O lenei vaega o sigi e mafai ona mafua ai le pala tele i laau malo, e ui lava o nai ituaiga e osofaʻia conifers.E 'ino'ino i ai le au togavao, ae fiafia i ai le au fai mea'ai.O le vaega lea e tu'uina mai ia i matou le Armillaria mellea, o se fa'ama'i leaga ma fa'aleagaina lea e maua mai ai pulou suamalie suamalie.

Shiitake ma pulou faisua o sigi pala pa'epa'e, e ui lava o saprophytes, e pei o ni fa'a'a'ai pei o manu pipi, ae le o ni manu fa'ama'i.E le tatau la ona tatou lagona le tausalaina i le aai.Fa'aitulagi, o fa'ato'aga shiitake, um, ua fa'asolo i le sefulu tausaga talu ai.O se alagatupe faaopoopo mo le aufaifaatoaga ma o se puna o le fiafia ma le lelei o taumafa mo soo se tasi e fia taumafai.

Shiitake e sili ona fiafia i le oak, beech, maple ma ironwood, sili atu pe itiiti i lena faasologa.Mo le totoina o le shiitake, e manaʻomia ni faʻamau (ogalaau) e faia i se tasi o nei laau malosi.O fa'amau e masani lava e tusa ma le fa futu le umi ma e amata mai i le tolu i le valu inisi le lautele.O ia ogalaau e maua ai pulou mo le tusa ma le tasi le tausaga i le lautele inisi.O se faasologa o pu e viliina i totonu o ogalaau, ma o nei mea e tumu i mushroom "fatu" e taʻua o spawn.

E oʻo mai ia Setema 2015, ua faʻaalia e le Setete o NY "ogalaau faʻatoʻaga togavao" o se faʻatoʻaga talafeagai-ma taua.O lea e mafai ai e le au faifaatoʻaga ona filifili fanua latou te faʻaaogaina mo le totoina o pulou e fai ma faʻatoʻaga, ma mafai ai ona latou agavaʻa mo malologa o lafoga.Faafetai i le Senator Patty Ritchie mo le fesoasoani i lenei mea.Ae ui i lea, o le tulafono 2015 e le oʻo atu i pulou e seleseleina vao.

O le Iunivesite o Cornell ua fa'agasolo i le fa'alauiloaina o fa'ato'aga mushroom e avea ma alagatupe mo tagata i tua.I se suʻesuʻega 3-tausaga na faʻamaeʻaina i le 2012, Cornell ma ana paaga suʻesuʻe faʻalapotopotoga na faʻamoemoe e mafai e faifaatoʻaga ona suʻe se tupe mama i le na o le 2 tausaga.Na latou iloa o se faatoaga shiitake e 500-log e mafai ona maua ai le $9,000 i le tausaga.

Ua fa’ailoa e Steve Gabriel, le ali’i poto fa’ato’aga a Cornell e fa’apea, o le fa’aputuina o pulou e ola i ogala’au e gafataulimaina ma fa’alelei le si’osi’omaga, fa’aopoopo i ai o se alagatupe aoga.E mafai ona e mauaina le tele o fa'amatalaga i luga o le upega tafa'ilagi o lo'o fa'afoeina e Polofesa Gabriel: www.cornellmushrooms.org

O le mea e lelei ai, o le Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County o loʻo toe faʻafeiloaʻi se aʻoaʻoga faʻaitulagi faʻapitoa i le shiitake i lenei tausaga i le Extension Learning Farm i Canton.E mafai e tagata auai ona filifili mai se tasi o aso e lua: Aso Toonai Aperila 6, po o le Aso Toonai Aperila 13, 2019 mai le 9:00 i le taeao i le 1:00 i le aoauli.

E ave e sui ta'ito'atasi a latou lava siitake mushroom log pe a uma ona saunia ma tui.O le ogalaau o le a faʻaauau pea ona maua ni pulou mo le 3 i le 4 tausaga.Le resitalaina o lo'o i luga ole laiga ile upega tafa'ilagi a le CCE: www.st.lawrence.cornell.edu.E mafai foi ona e vili le ofisa ile (315) 379-9192.E fa'atapula'a le aofa'i o vasega, ia tusi vave.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

A'o fa'aumi aso ma a'e le vevela, e masani lava ona maua ni nai iniseti o fememea'i i totonu o le fale, e su'e se auala i fafo.O pusi fusu mumu-ma-uliuli, lanu moli Asia lady-beetles, ma le efuefu, fa'agesegese le gaioiina o fatu fatu konifera i sisifo o ni nai manu e ono sailia se malutaga puipuia, e leai se totogi i le tautoulu ona galo ai lea o le mea e ulufafo ai. ua oo mai le tautotogo.O le mea e lelei ai, o nei mea e le afaina faʻapea foʻi ma le leai o se malamalama, ma e le faʻatupuina i totonu o le fale pe faʻaleagaina ai le soifua maloloina.

O le mafanafana o le tau e mafai foi ona aumaia ai loi kamuta mai le fafie.O se fa'ailoga ia e mana'omia e se tasi se kamuta, po'o se tufuga fo'i, aua e mana'omia e loi kamuta ni fafie susu ma fa'aleagaina e amata ai ona fai se ofaga.E ui lava latou te le afaina i fausaga e pei ona faia e nai, e leai se tasi e manaʻo ia latou lalo o vae.O le mea e leaga ai, o nisi o fa'ama'i fa'ama'i e le fa'afeiloa'i o lo'o ola i tausaga ta'itasi, fa'ata'ita'iga o mogamoga ma momi.Po'o le a lava lo latou fa'asinomaga, e mafai e fa'ama'i fa'ama'i fale ona tolotolo i puipui i se fa'asologa puupuu.

Ae ui i lea, e taua tele le faʻateleina o le faʻafitauli aʻo leʻi tali atu.O se mea masani le manaʻo i faʻaiʻuga vave, ae o le toilalo leaga o le mea ua taʻua o le "taua i fualaau faasaina" e tatau ona lapataia ai i tatou o le na o le sasaina o faailoga e tuua ai i tatou i le vaivai ma gau, ma tuua ai le faafitauli e tutusa pe sili atu ona leaga nai lo le taimi muamua.O togafiti "te'i ma le maofa" o le a le mafai lava ona le aoga seivagana ua tatou suia le siosiomaga na mafua ai le tulaga.O nisi o mea e sili ona ta'uta'ua e puipuia ai manu fa'ama'i, mo se fa'ata'ita'iga o foggers fale atoa-fa'asa'oloto (TRFs) po'o "bug bombs," ua fa'amaonia le leai o se aoga, a'o auala fa'atauva'a e pei o maunu fa'atatau e matua aoga lava.

Ole fa'atonuga muamua ole pisinisi ole fa'ailoa ole fa'ama'i.Centipedes, millipedes, fuifui lago, ma tama-longlegs e tutusa lava le le taliaina o uo i le fale, ae e manaʻomia ni faʻatonuga eseʻese.E mafai e lou ofisa Fa'aopoopo Cornell Cooperative Extension ona fesoasoani ia te oe e iloa ai se fa'ama'i pe a e imeli i ai ni nai ata manino.O le isi laasaga o le fesili i le tagata faʻalavelave po o le a le mea o loʻo ia faia i totonu o lou fale.O se vaega o le faiga ID o le aʻoaʻoina lea o mea e fai e lenei mea mo se ola, aisea ua i ai i lou avanoa, ma pe faʻapefea ona oʻo i ai.

Mo se fa'ata'ita'iga, o pusi Boxelder e ola i luga o le maple sua, ma e o'o i le tau malulu e pei o tagata matutua i lalo o pa'u o la'au po'o le mea e leaga ai, vinyl po'o fafie.I le tautotogo e leai se isi mea latou te manana'o i ai nai lo le tu'ua o lou fale ina ia mafai ai ona latou su'e se faifusu po'o isi ituaiga o maple e fa'aipoipo ma tu'u fuamoa.E leai se tele o iniseti ile fale e mafai ona fa'atonutonu ai nei mea a'o fe'a'ai ese mai o latou nofoaga lafi i le gasologa o nai vaiaso.Insecticides o neura oona, ma e oo lava i nai vaega laiti ua aafia i le faateleina o le ADHD, atuatuvale, ma isi faaletonu o lagona.O nei oloa e tatau ona faʻaaogaina pe a talafeagai le faia.

Ole vaifofō ile fa'ama'i fusuaga, lady-beetles Asia, fuifui lago ma isi lago-sa'ili malu e le fe'ilafi pe o'ona, ma o le mafua'aga lea e masani ona fa'ate'aina.Teufaafaigaluega i se tulaga o le pa'u lelei, ni nai apa o le fa'alumaina, ma atonu o se laupepa fou e mafai ona fofoina le tele o ia faʻamaʻi mo le tele o tausaga i le taimi.E le gata i lea, o le tele o aiga o le a toe maua mai le tau o le taumalulu muamua i le faʻasaoina o suauu.

Milipedes, loi kamuta ma fuga pua'a e ulu atu i fale pe a mae'a le susū.O le a toe foi mai pea lava pea sei vagana ua foia faafitauli o le suavai.O le togafitia o loi kamuta i se vaila'au iniseti lautele e mafai ona maua ai le faamalieina i le va'ai i le tele o loi mate i le aso e soso'o ai, ae o le fale gaosi loi (ie le masiofo) o le a fa'aosoina pepe mo le vaitau atoa, e mana'omia ai le tele o talosaga.O se maunu e le oona ma le palapala-lelei e faia mai i le pauta o le boric acid ma le suka-vai o le a soloiesea ai le masiofo, ae e lua vaiaso e alu ai.E tatau ona tatou filifili i le va o le te'i-ma-maofa le aoga, ma le aoga filemu.

I se tusiga na lomia ia Ianuari 28, 2019 i le tusi talaaga BMC Public Health, North Carolina State University tagata suʻesuʻe na maua e leʻi suia le faitau aofaʻi o momi Siamani i totonu o fale e 30 ina ua maeʻa le masina o le "pomu" faifaipea ma foggers faʻamalolo atoa.Ae o le maualuga o toega o vailaau oona i totonu o na fale na siitia i le averesi o le 603 taimi o le laina faavae.I totonu o fale na faʻaogaina ai maunu gel, e ui i lea, o le faitau aofaʻi o mogamoga na paʻu i le 90%, ma faʻaitiitia ai vailaau faʻasaina i totonu o le avanoa.Na taʻua e le tusitala taʻitaʻi o Zachary C. DeVries “O le maualuga o lamatiaga o le aafia i vailaau e tineia ai manu faalafua e fesootaʻi atu i TRF faatasi ai ma lo latou lē aogā i le puleaina o siama mogalaau Siamani e fesiligia ai lo latou aogā i le maketi.”

O le fa'afu po'o le pomuina o iniseti uma tatou te va'aia i totonu o le fale e ono i ai se fa'alavelave mata'utia, ae ose fa'amalositino mata'utia ma taugata e le mafai ai ona fa'aleleia mea o lo'o fa'alavelaveina ai i tatou.Mo nisi fa'amatalaga e uiga i fa'ama'i fa'ama'i e talafeagai, asiasi i le NYS Integrated Pest Management website i le https://nysipm.cornell.edu/whats-bugging-you/ pe fa'afeso'ota'i lou ofisa o le Cornell Cooperative Extension.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O fagafao lapo'a-pint sa fa'atino, i se taimi muamua.O se tuli manu e fa'aogaina se luko e fa'aoso ai le ta'aloga e fa'aitiitiina le pua'a nai lo le tagata na fa'aaogaina se terrier mo auaunaga tau sailiga.E foliga mai, o tama'i ta'ifau tulimanu o lo'o fai fa'atasi ma pefu-mops na mafua ai Shih Tzus ma isi tama'i ta'ifau valea, lea e fa'anoanoa ai ua le o toe mana'omia i le taimi nei e mafai e Roombas ona faia lea lava galuega mo le taugofie.I ni nai tausaga ua mavae, sa i ai se "teacup mini-pig", ae na matou lafoaiina ina ua foliga mai o ni puaa masani ia e le o toe umi ae tupu tele ipu lauti, pakete, ma tapu.Ole taimi nei e foliga mai o loʻo faʻaumatia le sapalai o le imogee mata i luga o taifau ipu lauti, e leai se mea e manaʻomia naʻo le puipui o le taga e fai ma fale, ni nai kalama o meaʻai i le tausaga, faʻapea foʻi ma le mokesi lona lua e totogi ai le tau o fomaʻi.

E ui lava i le fa'asalaina o le lalolagi, o ali'i fa'afoliga-mau'oa ma isi e pupuu i le fa'amoemoe o le olaga, o lo'o fa'aosoina pea le mana'oga mo tama'i ta'ifau e fai ma mea fa'alelei.E pei ona taʻua e Wendy Higgins, EU Communications Director i Humane Society International, “E le masani ai le laiti o taifau, o lea e masani ona mafatia i ponaivi maʻaleʻale ma e oʻo lava i le faaletonu o totoga.Afai e te popole tele i taifau, o le mea sili ona leaga e mafai ona e faia o le faʻatau lea o se tamai maile lauti.Ae afai e faʻaauau pea le fiafia i fagafao laiti, ou te iloa se tasi e mafai ona setiina le faʻaitiitiga faʻagata.Si'i i luga, fagafao ipu lauti - vai-bears, e ta'ua fo'i o puaa moss, e pei o fagafao sipuniti.

O manu laiti nei, e fua na'o le 0.3 i le 0.9 mm (po'o le le metric terms, amioleaga-laiti i le valea laiti) umi, e masani ona taʻua i lo latou igoa Phylum Tardigrade, o lona uiga o le stepper lemu.E le faapea ona la'ititi la latou amio ma le lalelei.O latou foliga fa'afefeteina fa'aalia, tino pupuni, tino felanulanua'i ma amioga lavelave ua foliga mai ai o urosa vai e pei o se mea fou fou o le 1960s psychedelic counterculture (o tusitusiga ua fautua mai o le a latou i ai i le fale i Alice in Wonderland) nai lo se vaega eseese, i le lalolagi atoa o manu e le mafai ona faʻaumatia. .

O urosa vai e fa ona vae pupuu, e fa'ai'u i le 4 i le 8 matiuuu.O latou tino e mafai ona manino, paʻepaʻe, mumu, moli, samasama, lanumeamata, lanu viole, poʻo le uliuli.E aofia ai le sili atu i le 1,100 ituaiga, Tardigrades 'ai moss, lichen, algae, ma o nisi taimi, tasi le isi.O le tele o taimi, pe a taʻua se meaola e tufatufaina atu "i le lalolagi atoa," o lona uiga faapuupuu mo le "lautele."E le faapena i nei manu.I le faaopoopo atu i le avea ma "isi polar bear," e maua i latou i le loloto o le vasa, o mauga mu palapala sili ona vevela, toafa sili ona matutu ma i luga o le aisa ma le aisa.

Moss piglets/water bears e faigata tele, atonu e sili atu nai lo se isi lava ituaiga ola.Ua ta'ua e le tele o tagata su'esu'e i meaola e mafai ona sao mai le Tardigrades i se isi fa'aumatiaga tele e pei o tala fa'asolopito e mafua mai i a'afiaga tetele o le meteor.Ae ina ia avea ma tagata e sili ona malosi, e tatau ona sili atu le lelei o le tino i tulaga faigata nai lo tulaga masani.E ui lava e mafai e urosa vai ona ola toetoe lava o soo se mea, latou te fiafia tele i ituaiga mea e tasi e fai e le tele o tagata: lava le ea, vai, meaʻai, ma tulaga faʻafefe.

“A oo ina faigata le tulaga, e alu foi le faigata,” lea ou te manatu i taimi uma o lona uiga o se nofoaga filemu.A o'o ina lu'i le olaga mo se urosa vai, e fausia ai se tulaga o le cryptobiotic e ta'ua o le tun, e toeitiiti uma le vai i fafo o ona sela ma suia ai nisi i le suka e ta'ua o le trehalose.E maua ai foʻi se polotini faʻapitoa e taofia ai le faaleagaina e puipuia ai mai le faaleagaina o DNA.O le a le sili atu ona faigata o puaa moss i lenei setete?Tuns.

E ui e tusa ma le 500 rads o X-ray o le a fasiotia ai se tagata, 570,000 rads e foliga mai e le mafua ai le oti po o le DNA foi o mea nei.Tardigrades ua faʻaalia e ola mo le 20-30 tausaga i la latou ituaiga cryptobiotic, ae ina ua mavae ni nai minute o le faʻamamaina, faʻaauau pea ona galue masani.O le a ou fai atu e oo lava i nisi e pikiina le filo o la latou talanoaga mulimuli.

E tusa ai ma se lipoti i Smithsonian, latou te onosaia le malulu i lalo e tusa ma le -200C (-328F), latalata i le zero atoatoa.Ma ou te le o mautinoa pe faapefea e se tasi ona kuka vai urosa, aua latou te ola foi i le 149C (300F), o se ogaumu vevela.Tardigrades e mafai ona tatalia le sili atu i le 1,200 taimi o le mamafa o le ea, faʻapea foʻi ma le gaogao atoa o le vanimonimo - i le 2007, o nisi na ave i lalo o le lalolagi i luga o le vaalele Foton-M3 mo le 10 aso.

O le cryptobiotic fuafuaga o urosa vai ua mafai ai e fomaʻi ona atiaʻe tui faʻamago e faʻavae i luga o le trehalose nai lo le vai.O nei mea e le mafai ona faʻaleagaina, o se faʻamanuiaga i tagata i itulagi e faʻatapulaʻa ai le pusaaisa.

I le faaopoopo atu i le manu-faʻasaua angle, o le isi toe faʻafoʻi i le teacup dog ownership e tatau ona avea ma tofo o lauti, ou te mateina.O le mea e lelei ai, o tardigrades e fananau mai e aʻoaʻoina pepa.O taimi uma e tuputupu aʻe teisi ai se urosa vai, e tatau ona maligi lona paʻu po o le limu, o se faiga e mafai ona toe faia i le 12 pe sili atu foʻi pe a matua.Matai lelei, latou te fa'atali se'ia mana'omia le limu a'o le'i fe'ai, ma tu'u ai laina o tama'i pellet e laina i totonu o le pa'u tuai.O le a faigofie ai mo latou e ona e piki pe a ave a latou tau i le paka vai-bear, pe a oo mai se mea faapena.O le umi o le olaga e eseese i ituaiga mai nai masina i ni nai tausaga, ae le o le faitauina o le taimi e faʻaalu i le faʻanofo le tumau.

O urosa vai e mafai ona aoina mai toetoe lava o so'o se mea'ai, ae maise o susu susu e pei o le moss, i so'o se taimi o le tausaga, ma va'ai i se tioata-lima po'o le maualalo le malosi o le va'aiga.Talu ai e la'ititi tele urosa vai e galue e pei o ni fa'amau, e ono le fa'amalieina e nei manu laiti fa'alenatura i latou o lo'o su'e mea fa'aola.Fa'amolemole fesoasoani e fa'alauiloa le pulea lelei o fagafao-aloese mai fagafao ipu lauti, ma fa'aaoga se tardigrade!

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O galu sau'ai faase'e tino i Ausetalia;kiona i luga o taualuga i Alaska e fa'aaoga ai laupapa fa'alelei;o le ta'avale i faupu'ega ma'oti i le pito i lalo o a'ega tifato—o le tele o ta'aloga e le'i va'aia e mafai ona o'o iai tamaiti laiti e matua fa'anoanoa.E le o ta'ua ai le ta'amilosaga mata'utia ma le ta'avale solofanua, fa'apea fo'i ma ta'aloga mataga e pei o le feanu i le vaita'ele.O le mea moni, o manu faapena.

Ua leva ona mafaufau tagata suʻesuʻe i meaola pe aisea na tutupu ai le tele o ituaiga o manu e taaalo, i nisi taimi e lamatia ai.Ma i se tulaga, o loʻo latou mafaufau pea.O ta'aloga a tamaiti i primates e pei o tagata ma apes e lelei ona fa'amaumauina, ma o isi mamame e pei o maile ma pusi o lo'o manino lava le ta'alo, ae e foliga mai e ofo le tele o manu o lo'o auai i ta'aloga fa'atauva'a.

Tusitala mo sciencenews.org ia Fepuari 2015, na ta'ua ai e Sarah Zielinski su'esu'ega malie mai le Iunivesite o Tennessee i Knoxville na lomia i lena lava masina.Fa'amatala e le au su'esu'e Vladimir Dinets ma Gordon Burghardt le ta'alo manu o so'o se gaioiga fa'afuase'i e fa'atele (masani ona fai) fa'agaoioiga, fa'amataina e manu ola maloloina i se si'osi'omaga e leai se popole.Latou te faamatalaina se laumei laumei vaivai o le Naila o le a "ta'i" se pasiketipolo i tua ma luma i luga o le vaitaele i totonu o lona pa.

E foliga mai na matauina e le au suʻesuʻe ia korokotaila vao o loʻo feosofi i lalo i lalo, ma maitauina o loʻo naunau tagata faʻatagataotauaina e faʻavalea i meataalo palasitika i luga o le eleele ma vai.O le mea lea ua masani ai ona saunia e pa manu ia latou 'gators ma crocs ni mea eseese e faafiafia ai i latou lava.So'o se mea lava e ave'esea ai le mafaufau o le korokotaila mai le fa'a'ai'au o tagata asiasi atonu o se manatu lelei lava.Na taʻua foi e Zielinski se tagata suʻesuʻe i meaola mai le Iunivesite o Lethbridge, Alberta, o ia na matauina feʻe o feanu i vai mo le tele o itula i le pito i mea opeopea e feʻaveaʻi ai i totonu o la latou pusa tioata.

Ma e toe faaupuina le BBC's Jason Goldman i lana lipoti ia Ianuari 2013 BBC, "Na o le fia fiafia o gulls."Na ia taʻua se suʻesuʻega na faia e ala i le Kolisi o Viliamu ma Mary i Williamsburg, VA lea na faʻamauina ai tamaʻi gogolo o loʻo taʻalo "drop-catch" ma mea eseese, aemaise lava i aso matagi e sili atu ona faigata sea taʻaloga.

O oreva o se taaloga mo se taimi lelei foi.O loo faamatilatila e Goldman galuega na faia e tagata suʻesuʻe i meaola o le Iunivesite o Vermont, o ē fai mai o se “mea masani” le vaai atu i oreva i Alaska ma Kanata i Matusisifo o le Teritori o loo see atu pea i luga o taualuga, ma uu lala i o latou faufau e pei o laupapa kiona.Ina ia sii maia le au suʻesuʻe, "Matou te leʻi vaʻai i se galuega faʻaoga manino mo [raven] amio faʻafefe."

Ae o le taʻaloga e tatau ona i ai se faʻamoemoega faʻafouina, pe o le a le faia e manu.E foliga mai o le tulaga lena, ae le o le auala na tatou manatu ai muamua.O lo'o i ai fa'amaumauga fa'alenatura e le gata i luga ole laiga o lo'o fa'aalia ai manu fe'ai e ta'a- tuliga, lea e fa'apea e sili atu ai i latou o tuli manu, po'o le ta'aloga, lea na matou manatu na fa'aleleia atili ai o latou tomai mo le tau.O tama'i 'oti ma sevi na feosofi solo e fa'aleleia atili lo latou avanoa, na matou fai atu ai.Mo nisi mafuaaga o nei mea uma na matua manino lava e leai se tasi na faʻalavelave i suʻesuʻega moni mo le tele o tausaga.

I lana tusiga lelei ma malie ia Me 2011 i Scientific American, na tusia ai e le tagata suʻesuʻe o meaola o Lynda Sharpe e uiga i elefane na puʻeina faʻaseʻe, faʻasolosolo, i lalo o se mauga mutia i a latou tupulaga i le pito i lalo, ma fesili: o fea oi ai le faʻamatalaga evolusione mo lena mea?Na ia faʻaaluina le lima tausaga e suʻesuʻe ai meerkats, o se manu manu e nofo i toafa, i le Kalahari.O lana galuega na maua ai o nai polo fusu laiti ia e tele naua ta'aloga e le'i maua ai ni tagata fusu lelei, pe fa'atosina vave atu ana paaga.E fa'apea fo'i, o le ta'aloga felagolagoma'i o le meerkat e le'i fa'aitiitia ai le fa'aoso po'o le fa'aleleia atili o so'otaga fa'aagafesootai.“O lea la ua e i ai.Lima tausaga ae leai se tali.E le mafai ona ou taʻuina atu ia te oe pe aisea e taaalo ai meerkats, "na ia tusia ai.

Na ia fa'ailoa mai fo'i, o su'esu'ega ua leva ona fa'ata'ita'i ua fa'amaonia ai le tulituliloaina o le coyote e le taumateina le manuia o le tuliga, ma e fa'apea fo'i mo pusi aiga.Ae, na ia faaiuina, "Taalo DOES fesoasoani!"O tagata fa'afiafia e avea ma matua lelei, fa'afailele le tele o tama i le lapisi.Ma o le taʻalo e manaʻomia mo le aʻoaʻoina.Iole, lea e lipotia mai o se tasi o ituaiga e sili ona taʻalo, e vave ona aʻoaʻo pe a faʻatagaina e fegalegaleai ma taʻalo masani.Pe a tuu atu i se iole se nofoaga eseese ma ituaiga uma o le faaosofia o le mafaufau, ae le mafai ona taaalo ma se isi ituaiga, o lona faiʻai e le mafai ona tupu.

Fai mai le tagata suʻesuʻe Max Kerney, na tusia i le Newsweek ia Iuni 2017, "O suʻesuʻega o squirrels, solofanua vao ma urosa enaena ua faʻamaonia ai o le tele o le taimi e faʻaalu e manu e taʻalo ai aʻo laiti e foliga mai e iai sona aafiaga taua i lo latou ola umi ma le manuia o le fanau mai. .E le o iloa tonu le auala e ausia ai e le taʻaloga lenei aafiaga.”Ae o le taʻaloga e sili atu nai lo lena.O le tele o ta'aloga o lona uiga lapopoa fai'ai.

Na maua e le 'au a Kerney "se sootaga vavalalata i le va o le tele o mea e taʻalo ai manu ma le tele o latou cortico-cerebellar system," lea e aofia ai i le aʻoaʻoina.Na ia taʻua foi suʻesuʻega muamua na "maua sootaga i le va o [primate] taʻaloga ma le tele o ... le neocortex, cerebellum, amygdala, hypothalamus ma striatum."Voilà: o galuega uma ae leai se ta'aloga e fa'avalevalea ai Siaki.

O le a le uiga o nei mea uma mo a tatou fanau, o na tamai primates tatou te pele?E i ai se upusii ou te fiafia i ai, e ui e le mafai ona ou mauaina lona tusitala, e faapea (sili atu pe itiiti ifo) “O le malamalama i le faasaienisi roketi e pei lava o taaloga a tamaiti pe a faatusatusa i le malamalama i taaloga a tamaiti.”O le taʻaloga a le tamaititi e matua taua tele mo le atinaʻeina lelei o le UN Convention on the Rights of the Child e faitau (i le Mataupu 31) "E i ai i tamaiti le aia tatau e malolo ai ma taʻalo, ma auai i le tele o aganuu, faatufugaga ma isi faʻafiafiaga. ”O le mea e malie ai, o malo uma o le lalolagi sei vagana ai Somalia ma le Iunaite Setete ua faʻamaonia lenei feagaiga.

I le Psychology Today blog post dated July 07, 2011, Marc Bekoff, professor emeritus of evolutionary biology i le Iunivesite o Colorado, fai mai “E tele mafuaaga e tatau ai ona taaalo tamaiti.E tatau ona fa'ataga tamaiti e palapalā ma a'oa'o e fa'alavelave... E pei ona finau mai le ali'i foma'i o William Crain, e tatau ona tatou fa'ataga tamaiti e toe fa'afo'i lo latou olaga laiti.”

Ou te ioe ma le loto.E tatau ona tatou faʻatagaina tamaiti e taʻalo saoloto atili i le lalolagi moni, i le natura.Masalo e le o le faase'e tino ma korokotaila po o le kiona ma oreva i luga o taualuga, ae o se mea i na laina.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

I se tulaga lautele, ou te fiafia i laau, e oo lava i laau e tatau ona ou faamemelo i ai mai se mea mamao, e pei o le alofa-laau, aka o le koko, Theobroma cacao, lea e maua mai ai sukalati.E le gata o le sukalati e fesoʻotaʻi ma le alofa, aemaise lava i le Aso Valentine, e mafai ona fesoasoani ia i tatou ia lagona atili le alofa faʻafetai i nisi o vailaʻau e gaosia e le laau.

E tupuga mai i Amerika Tutotonu, o le cacao e tupu toetoe lava i totonu o le tusa ma le luasefulu tikeri latitu i itu uma o le ekueta—i se isi faaupuga, o le toatele o i tatou e moomoo maimau pe ana tatou i ai i le ogatotonu o Fepuari.O fatu o le koko ua uma ona oloina ma fai ma meainu ua lauiloa i lona igoa Native American (atonu o le Nahuatl), o sukalati, pe tusa ma le 4,000 tausaga.

O le koko o se tamaʻi laʻau, e tusa ma le 15-20 futu le maualuga, o loʻo i ai fatu fatu e fua ile 6 ma le 12 inisi le umi.O lo'o fa'aputuina pe tusa ma le 30 i le 40 fatu koko i totonu o pa'u ta'itasi o se pulu suamalie suamalie, lea na fa'atauina i tala fa'asolopito.A mae'a le seleselega, e alu le koko koko i se faiga fa'afefete a'o le'i fa'amago ma fa'apala i le pauta.

A'o le'i fa'afeso'ota'i papalagi, o le sukalati o se vai sua, oona e masani ona fa'afefiloi ma chili ma sana.E masani lava ona inu e Mayans ma Aztecs ona o ana vailaau faafomaʻi—sili atu i lena mea mulimuli ane.I le taufaaiʻuiʻuga o le 1500, na taʻua ai e se Jesuit Sepania o lē na alu i Mekisiko e faapea o se sukalati “E ʻinoʻino i ē e lē masani i ai, e iai le pala po o le fue e matuā lē manaia [i le] tofo.”E malamalama la, sa tuai ona alu ese i Europa.

O le sukalati na lauiloa tele, e ui i lea, ina ua maeʻa ni suiga fou e pei o le faʻaopopoina o le suka ma le faʻaaogaina o saga.O le isi mafua'aga o lona fa'atuputeleina o le mana'oga ona o le matauina e tagata o lo'o i ai ni aafiaga lelei.O se tasi o nei mea e tutusa ma le lauti poʻo le kofe.E le tele le caffeine i totonu o sukalati, ae e toeitiiti atoa le 400 o mea o lo'o i ai, ma o le tele o nei mea o lo'o i luga.

O le sili ia i latou o le theobromine, lea e leai se bromine-go faʻatusa.O se uso o le caffeine, ma o lona igoa e manatu e sau mai le Eleni mo "meaʻai a atua."E tusa lava pe iloa e tagata e sili atu lona faauigaina i le "sua o atua," e foliga mai e le afaina ai le faatauina atu o sukalati.

O nei aso, o sukalati ua lauiloa o se antioxidant malosi, ae i le gasologa o tausaga sa i ai se talaaga o se aphrodisiac.Ou te manatu o lenei mea o loʻo faʻamatalaina ai le tu masani o le tuʻuina atu o sukalati i se tasi e pele i le Aso Valentine, aso faamanatu, ma isi mea na tutupu.O le sukalati atonu e le o taimi uma e ola ai e tusa ai ma ona tala, ae o le isi mea faaosofia o loʻo i ai, phenylethylamine (PEA), e ono faʻamaonia mo lona taʻutaʻua.

E fesoʻotaʻi vavalalata ma amphetamine, e faʻafaigofie e le PEA le tuʻuina atu o le dopamine, le vailaʻau "lagona-lelei" i le nofoaga autu o taui o le faiʻai.E foliga mai pe a e alofa, o lou faiʻai e masani lava ona tafe le dopamine.E le gata i lea, a itiiti ifo ma le tolu mea faʻafefiloi i sukalati e faʻatusalia aʻafiaga o mariuana.Latou te fusifusia i le tali tutusa i totonu o tatou faiʻai e pei o le tetrahydrocannabanol poʻo le THC, o le mea aoga i totonu o le ulo, faʻasaʻolotoina le tele o le dopamine ma le serotonin, o se isi vailaʻau faiʻai e fesoʻotaʻi ma le fiafia.

Aua e te popole i lenei tala—o nei a'afiaga e fa'aleleia ai le dopamine e la'ititi lava pe a fa'atusatusa i mea e mafai e vaila'au fa'afoma'i ona fai, ma e lelei atoatoa le alu i tua o le uili pe a uma le ipu koko vevela.O le inuina o sukalati e leʻi faʻaleagaina ai loʻu mafai ona faʻaogaina masini mamafa, ae le o le auala e le lava aʻu aʻoaʻoga ma le poto masani.

O le tele o tagata e ioe o sukalati e le suitulaga i le alofa, ae o latou aafiaga faanatura atonu e mafua ai ona soofaatasi le alofa ma le sukalati.Ia, o lena ma le maketi, ou te manatu.

E le mafai e maile ona fa'aogaina lelei le theobromine, ma e o'o lava i sina sukalati itiiti, aemaise lava le pogisa, e mafai ona o'ona ia i latou.O se tasi lea o mafuaaga e le tatau ai ona e ave i lau taifau se pusa sukalati i le Aso Valentine, tusa lava po o le a le tele o lou alofa ia i latou.Ma fa'apea ua fa'amama pe fa'amama, e le mafai ona fa'amanuiaina lau pusi mai so'o se isi a'afiaga o le sukalati.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Afai na e fiafia i le The Godfather: Part II, poʻo Rocky II, poʻo le ata lona lua a Lord of the Rings, e te le fiafia i le Carrington Event: Part II.O le mea moni, e tusa lava po o le a le ata e sili ona e fiafia i ai, e te inoino i le vaega lona lua o le Carrington Event, aua a faʻaalia le faʻasologa, e leai se tasi e mafai ona matamata i ata mo ni nai masina, ma atonu o tausaga.

E le pei o le Poseidon Adventure, Jurassic Park, ma isi ata tifaga mala, The Carrington Event, lea e lauiloa foi o le Solar Flare o le 1859, sa moni, ma e toe faia soo, talu ai nei lava i le 2012. radiation, ae o nisi taimi e na o ni nai itula.E le maalofia o le a oʻo i le tatou paneta se isi 1859-scale solar matagi i le tele o tausaga o lumanaʻi, o lea e aoga ai le vaʻai i le uluaʻi fanua.

E amata mai iā Aokuso 28, 1859, na mātauina ai e tagata suʻesuʻe i fetu le fuifui o le la, ma o le aso na sosoo ai na vaaia ai moli i mātū ma saute (aurora borealis ma aurora australis) i latitu e lata ane i le Ekueta.Ona oo lea ia Setema 1, na tusia ai e le tagata suʻesuʻe fetu o Peretania o Richard C. Carrington se “mumū paʻepaʻe” i le aoauli o lenā aso.I le na'o le 17 itula mulimuli ane, na taia ai e le solar coronal mass ejection po'o le CME le magnetosphere o le lalolagi ma taitai atu ai i se afa mata'utia geomagnetic i le lalolagi atoa lea na tumau i le lua o Setema.

Na lipotia mai, o telefoni feaveaʻi i Amerika i Mātū ma Europa na faʻauluina le eletise, ma mafua ai ona mu pou telekalafi ma nofoaga faʻafeiloaʻi.O nisi o le aufaipisinisi na mafatia foi i le te'i mai meafaigaluega.E talitonu saienitisi o le afā o le la i aso nei o le a faaleagaina ai laina eletise o le lalolagi i se tulaga e mafai ai ona toe faaleleia le tele o masina, ma atonu o ni tausaga.O le 2012 afā o le la e tutusa lona malosi na misia le lalolagi i le na o le 9 aso.I le 2013, na fuafuaina e Lloyd's o Lonetona pe ana le 2012 "sequel" na taia ai i matou, semanu e mafua ai le 2.6 miliona tala i le faaleagaina i le US lava ia.

E faigatā ona mafaufau i le ola faafuaseʻi e aunoa ma se telefoni feʻaveaʻi, Initaneti, ma le eletise.E le taʻua le mea moni o Bitcoin o le a faʻaumatia.I le maeʻa ai o le 2012 lata mai, na tuʻuina atu e le NASA se faʻamatalaga e faʻapea o loʻo i ai se 12% avanoa o le a tatou vaʻaia ai se isi afā i le 2022.

E masani ona sau mai le la o vaega ua molia—x-ray, gamma ave, UV molī, malamalama vaaia, ma isi ituaiga o radiation—i le saoasaoa mai le 300 i le 800 km/s.Talu ai ona o le La e miliona tikeri Celsius i luga, o le a manatu se tasi o nei vaega e tuliesea e le vevela.O le mea moni, o le malosi muamua o se taunuuga o maneta.O lenei femalagaiga o vaega e ta'ua o le matagi o le la.O itulagi eseese i luga o le la e fa'ate'a ese mai ai vaega eseese o le saosaoa ma le tu'ufa'atasiga, ma i taimi eseese, o lea e fesuisuia'i ai le matagi.Toetoe lava a savili i taimi uma, ma soo se taimi e agi mai ai se afa.E leai se tasi na te iloa po o le a le mea e mafua ai afā o le la, ae e mafai e tagata suʻesuʻe vateatea ona "vaaia" pe a faʻafefe.

O fetu uma lava e fa'atupu sone o lo'o malosi fa'amaneta i taimi masani.E le o iloa pe fa'atupu moni le mu ma CMEs, ae e masani lava ona alia'e mai le la a'o le'i tupu ia mea.Flares ma CMEs o "savili" o le savili o le la lea e aliaʻe mai nofoaga e latalata i le la, ma o le radiation latou te lafoina i le vanimonimo e taʻua o le plasma.Afai e va'aia e tagata su'esu'e i le vateatea ni lapopo'a lapo'a, latou te va'ava'ai atu mo se gaioiga e soso'o mai.Pe a pa se CME malosi, o lona plasma malosi maualuga e masani lava ona oʻo mai ia i tatou i totonu o le 24-48 itula, lea e tali atu ai ma le siosiomaga i fafo o le lalolagi (magnetosphere) e maua ai se afa faʻa-geomagnetic.

E mafai ona tupu fa'amumu a le la i aso ta'itasi i le taimi e sili atu le malosi o le ta'amilosaga 11-tausaga o gaioiga a le la.I taimi e le toaga ai, e ui i lea, e na o ni nai vaiaso e tupu ai mumu.E le o mumu uma e fa'ailoa mai ai se fa'ate'a o le coronal mass ejection, ae e matua fa'atasi.Afai ou te malamalama lelei i le la, atonu o le a ou maua se galuega mataʻina i le astrophysics poʻo se mea.Ina ua uma ona faʻaaluina le vaega sili atu o le aso e savali ai i se lipoti e tumu i faʻamatalaga faalilolilo e faʻamatalaina ai mumu ma CMEs, na ou tau atu i le laina lenei mai lona tusitala: "...o auala e aofia ai e le o malamalama lelei."Ana faapea na ia amata i lena, semanu ou te le taumafai malosi.

E mafai ona tatou faafetai atu ia tatou fetu laki ua tatou maua se uʻamea uʻamea uʻamea.Po o le mea sili e faia e lo tatou paneta.O lenei autu e faʻaosoina ai se maneta faʻataʻamilo i le lalolagi, ma faʻafefe ai faʻamalama mataʻutia ma faʻaolaina ai i tatou mai le avea ma meaʻai o le taulaga.A o pi'o faataamilo le tafega o le radiation i le lalolagi e pei o le vai faataamilo i se maa, o vaega o lo'o molia e "la'i" agai i le itu i matu ma le itu i saute, ma i'u ai i aurora.

E le na'o le tu'uina o fa'aaliga fa'ale-mafaufau ole afā fa'a-geomagnetic.E pei ona taʻua, e mafai ona latou faʻamalo le eletise, ma e mafai ona faʻaleagaina pe faʻaumatia satelite.I le tele o tulaga, o satelite e mafai ona aveese mai i se tulaga lamatia i le taimi.I le masina o Mati 1989, na tapunia ai e se afa geomagnetic fa'atusa la'ititi le laina eletise fa'aonaponei a Hydro-Québec i totonu o sekone na taia ai le Lalolagi, ma fa'atupu ai se fa'amaumau fa'amaumau lea na tuua ai le 6 miliona tagata fa'atau i le pogisa.Na motusia foi le leitio ma le telefoni feaveai, ma sa vaaia le aurora borealis i saute i Texas.

O le mea e lelei ai, e mafai ona e alu i le noaa.gov e siaki ai le vaʻaiga o le tau, ma sainia mo faʻamatalaga pe a e manaʻo ai.Ole va'aiga ole tau ole vanimonimo a le NOAA e mafai ona tu'uina atu na'o lapata'iga e uiga i le taimi e taia ai le lalolagi ole plasma ole la ile aso po'o le lua i luma atu.E ui lava e le mafai ona valoia le mu, e mafai e le NOAA ona ta'u atu ia te oe pe a matauina le la, mumu, ma CME.E mafai fo'i ona fa'ailoa atu e lipoti o le vateatea pe a fa'amoemoe se aurora (ma fa'apea e te mana'omia se fa'avevela avanoa) i se po fa'apitoa.

I tua atu o lena, atonu e te mafaufau e teu tupe i totonu o se masini lomitusi, se abacus, se milo lelei, ma ni nai apa apa.Ma ou te fautua atu i tagata uma e amata ona nana a latou tupe numera i lalo o latou matai.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

I le vasega lona iva sa ou i ai i le tali mo ni nai masina seia oo ina ofo mai e le faiaoga ia te au se “A” mo le tausaga atoa pe a ou lafoaia lana vasega.Tala moni.E te manatu o se tama e fiafia i musika ae le mafai ona pese e fiafia e hamu, ae e faalagolago lava.O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le hamu e mafai ona mafua ai le popole, atuatuvale, le mautonu, ma i nisi tulaga, aitu.E moni foi-e ui o le mea moni na ou tuua ni nai auiliiliga iina.

O le hamu i se pese ona e te le iloa (pe le mafai ona usu) o upu e le afaina, sei vagana ua faifai pea ma tupu ai le ita i au uo faigaluega.Ae o le tele o galuega tau alamanuia e pei o ogaumu, olo malulu, ma compressors lapopoa ma pamu mama e mafai ona tuʻuina atu le maualalo o le eletise poʻo le infrasound hums e mafai ona faimalaga i le sefulu maila.Talu ai o le hamu e mafua mai i tagata e ese le uumi o galu—i nisi tulaga e sili atu i le maila—e mafai ona fealuaʻi faigofie le hamu i luga o mauga ma fale.

E mafai e le natura ona gaosia nei ituaiga galu leo ​​i taimi o mea tutupu e pei o avalants, mafuie, ma mauga mu.Savili ose saosaoa faapitoa ma le itu e agi i totonu o se vanu e mafai ona maua ai le infrasound.Ma o nisi o manu, aemaise lava tafola ma elefane, e fesootai mamao i lenei auala.O le mea e lelei ai, o hums faanatura e sili atu ona le tumau ma fa'aitiitia ai le fa'alavelave ia i tatou nai lo mea fa'ainisinia.

Infrasound e leo e aofia ai galu e itiiti ifo i le 20 taamilosaga i le sekone poʻo Hertz (Hz), atonu foi o le iunite masani o totogi mo lisi o taavale, ou te manatu.E fa'atatau e na'o le 2% i le 3% o le faitau aofa'i e mafai ona fa'alogoina le leo i lea tulaga.Ole tele o tagata e mafai ona fa'alogo ile va ole 20 i le 20,000 Hz.I luga o lena o le ultrasound, e pei o ituaiga galu o loʻo faʻaaogaina i suʻesuʻega faafomaʻi.

E ese mai i le mea moni e mafai e infrasound ona osofaʻia o tatou fale i luga o le 24-7 faʻavae, o se tasi o faʻafitauli tele o le tatou masani ona lagona nai lo le faʻalogo i ai.I le faauigaga, o le leo o se faasologa o galu mamafa e faia suiga maaleale i le mamafa o le ea i o tatou taliga taliga.E tetete le taliga taliga e tali atu i suiga o le mamafa, lea e faauigaina e le faiʻai o le leo.O le mea la, o galu e suia ai le mamafa o le ea o le a tetete ai o tatou taliga taliga e tusa lava pe telegese le gaioiga e iloa ai o se leo.O le mea lea e mafua ai le infrasound e mafua ai le niniva, vertigo, faufau, ma le faʻalavelave moe.

Ae e le na'o le tatou taliga taliga le vaega o tatou e tetete i galu leo ​​maualalo.O totoga uma o le tagata e iai le mea ua taʻua o le “mechanical resonant frequency,” o le umi lea o le galu o le a mafua ai ona tetete teisi aano.O suʻesuʻega a tagata na maua ai aʻafiaga o le fatu e tupu ile 17 Hz;na lipotia mai e i latou ia lagona o le fefe, malaia o le a oo mai, ma le popole.Ma i se suʻesuʻega i le 1976, na faʻamaonia ai e le NASA o le mata o le tagata e faʻaalia i le galu o le 18 Hertz.

O fea e sau ai aitu. Po o se talanoaga e uiga i ai.I le 1998, na lomia ai e se tagata suʻesuʻe Peretania e igoa ia Vic Tandy se pepa e taʻua o "Ghosts in the Machine" i le Journal of the Society for Psychical Research.I se taimi na amata ai ona ia lagona se lagona o le fefe, ona ia vaaia ai lea i nisi taimi o foliga efuefu, pei o le pa'u, a'o galue na o ia i totonu o lana falema'i-meafaigaluega.I se tasi aso na ia pipii ai se pepa iila i totonu o se vise i le fale suesue e galue ai, ma sa amata ona tetete le iila.Na ia maua o se ili faʻaulu faʻapipiʻi talu ai nei o loʻo tete i le 18.98 Hz.Ina ua tapeina, na le toe tetete le iila, ma sa ia lagona le lelei ma le toe vaai i mea faitino i lana vaaiga mamao.Talu mai lena taimi, o faʻataʻitaʻiga faifaipea na maua ai faʻalavelave vaʻaia tutusa.

O se tasi o mataupu sili ona lauiloa o infrasound i le siosiomaga o le mea ua taʻua o le "Windsor Hum" i le Windsor, Ontario itulagi, lea na sailia e le malo o Kanata i se fale US Steel i luga o se motu i le Vaitafe o Detroit.O lenei hamu maualalo, 35-Hertz hum ua fai mai e sili atu le leotele nai lo se isi lava taimi talu mai le toe amataina i le faaiuga o le 2017 ina ua maeʻa se malologa puupuu.Talu ona amata le hamu i le 2011, o loʻo i ai lipoti o nisi o tagata o loʻo nonofo ese e sosola ese mai ona aafiaga faʻavaivai, e aofia ai le le mautonu ma le faʻalogo.I le 2012, e sili atu i le 20,000 tagata o le taulaga na auai i se telefoni feaveaʻi e faitio ai i le tulaga.O le mea e faanoanoa ai, ua teena e le US Steel taumafaiga uma a le pulega a Kanata e feiloai ma i latou e taumafai e foia le faafitauli.

O le faapogaia ma le iloa lelei o se aofaiga tele o tagata ia mafatia i lena umi mo le mauaina o tupe a le tagata lava ia, o se solitulafono e sili ona mataʻutia.E le pei o le mataupu i solitulafono tau ma fasioti tagata, o le manatu o Crimes Against Humanity e le tatau ona fesoʻotaʻi ma feteʻenaʻiga faʻaauupegaina, e ui o lona faʻamatalaga e eseese i le atunuʻu.Na amata e le UN le faʻagasologa o le faʻatulagaina i le 2014. O se tasi o tulafono o loʻo i ai nei o loʻo faʻamatalaina e pei o soʻo se "... gaioiga faʻaleagaina ma le loto i ai e mafua ai le tele o mafatiaga, poʻo se manuʻa tuga i le tino poʻo le soifua maloloina o le mafaufau poʻo le tino."E leai se tagata po'o se fa'apotopotoga e tatau ona fa'atagaina e taofia le soifua manuia o tagata.

I le itu i mātū o NY State, ua ou vaaia se hamu faapena i le 15 pe sili atu tausaga ua tuanaʻi.E ui ina eseese lona malosi, ae ua ou faalogoina le leotele mai Gouverneur i Canton i Massena.O la'u auala e leai se eletise, o lea e leai ni a'u meaafale e ono mafua ai.E sili atu ona iloa i le po, e tapuni i nisi taimi.I le faaiuga o Novema 2018 na toe amata ina ua maeʻa se malologa, ma e sili ona malosi i le taimi nei.

Lagona le saoloto e faasoa atu lou poto masani ile infrasound hum ile [imeli puipuia].Afai e te lagona o se mea faapena o loʻo i ai se aafiaga le lelei i lou soifua maloloina, ou te faʻamalosia oe e faʻafesoʻotaʻi au ofisa filifilia.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O le tausaga na te’a nei, na fautua mai ai lo’u tuaoi, o le na te totoina ma faatau atu pulouaitu—faaletulafono—mo se olaga, ou te faia se tala e uiga i se sigi o le Kerisimasi e mafai ona faamatalaina ai nisi o uiga faataulaitu o lena tu masani o aso malolo.I le taimi muamua na ou lafoaia ai lona manatu, ma le manatu atonu na ia taumafaina se mea leaga i lena aso, ae talu mai lena taimi ua ou tau atu i ni molimau talafeagai e lagolagoina ai lona manatu.

Fa'asoa atu i Amerika i Matu, Europa, ma Asia mai sone malulu i le itu i matu mamao, Amanita muscaria ose mushroom e ola i totonu o pine, birch ma oak.O le mea moni o se faailoga o aʻa o na laau, e faʻaaoga ai sina suka mai o latou aʻa ae faʻateleina le malosi o laau e mitiia ai meaʻai ma vai.E le mafai ona ola i fafo atu o se vaomatua.

O nisi taimi e taʻua o le fly agaric po o le fly amanita ona sa faʻaaogaina e tape ai lago, A. muscaria o se mushroom lapoʻa, matagofie lanu mumu (o nisi taimi samasama).O lona pulou faʻapipiʻi, e faʻamafola pe a matua, e togitogiina i lanu paʻepaʻe lapopoa, ma avea ai ma se tasi o mea e sili ona iloagofie poʻo mushrooms e tu fua i le lalolagi.O le mushroom lapo'a togitogia o Alice in Wonderland, tusi valivali, ma fa'atagata fa'ato'aga.E oo lava i pulou o gnomes e masani ona valiina e pei o le lele agaric mushroom.

Amanita muscaria e iai foʻi mea faʻapitoa faʻapitoa, ma ua faʻaumatia mo le faitau afe o tausaga e Laplanders vaivai i le taumalulu e fai ma piki-me-up;e le shaman Siberia ma isi foma'i i sauniga fa'amalolo;ma e ala i aisia ​​vao aua—ua tatou le mautinoa.Masalo e lele, ae sili atu i lena mea mulimuli ane.E mautinoa lava e tele tala e uiga i le 'onā' a le tia ina ua uma ona su'esu'eina lena 'fale.

Afai e tatagi le logo o le igoa Amanita, atonu e mafua ona o le mea e taʻua o le pulou oti, atonu o le mushroom sili ona oona i le lalolagi, o se aiga vavalalata, Amanita phalloides.O le pulou oti e tupuga mai i Europa ma Asia, ae na faʻafuaseʻi ona faʻafeiloaʻi ma laʻau mai fafo i nai nofoaga i Amerika i Matu.E le pei o le mataupu i le tele o sigi, o lona toxin e le faʻaleagaina e le vevela, ma o le afa o le pulou e lava e faʻaumatia ai le ate ma fatugaʻo o se tagata matua, ma naʻo le "antidote" o se totoga totoga.

I le faaopoopo atu i le psychoactive, o le tatou lele lele agaric e oona foi, e ui ina itiiti.Ma e foliga mai e mafai ona faʻaliliuina "sili atu le saogalemu" (taʻu mai lipoti e ono mafua ai pea le puaʻi) e ala i le vevela malie poʻo le faʻamalo.E foliga mai, o le tele o le vevela e aveesea uma ai le fiafia mai le fly agaric, aua sa faʻaaogaina e fai ma mushroom kuka pe a uma ona faʻapuna ae lafoai le vai muamua.Na lipotia mai, i Siberia ma isi itulagi, sa tuu A. muscaria i totini ma tautau i tafatafa o le afi.O le auala lea o le vevela lelei o le a mafai ai (mushroom, ae le o totini) saogalemu e faʻaaoga i sauniga poʻo se isi mea.

Totini e tumu i pulou mumu-ma-pa'epa'e o tautau i tafatafa o le alaasu ma le faaeteete e foliga mai e le masani ai.Ma ioe, e mafai e Tama Kerisimasi ona ofuina se ofu mumu ma paʻepaʻe ma atonu pe le mafai foi ona siosiomia o ia i ni elves pupuu, squat, mushroom-esque, ae sa ou masalosalo e uiga i soʻo se fesoʻotaʻiga malie ma tu ma aga o aso malolo taumalulu.Peitaʻi, o se suʻesuʻega faigofie i luga o le upega tafaʻilagi mo le “Kerisimasi teuteuga o mushroom” na maua ai se bazillion (lelei, 30,800,000) ata o teuteuga laau Amanita muscaria ma avea ai aʻu ma tagata talitonu.

I le tala malie a Cheech Marin ma Tommy Chong i le 1971 “Santa and His Old Lady,” o le tala lea a Cheech ia Santa Claus, “le tama e iai ona auvae fulufulu,” i lana uo.O le faasee lele a Santa, e tusa ai ma le tala a Cheech, e faaosofia e le "pefu faʻataulāitu," faatasi ai ma "si mea itiiti mo le tia, sina mea itiiti mo Santa, sili atu mo Santa, sili atu mo Santa ..." Atonu e faaopoopo atu i mea latou te fiafia i ai. e ulaula, sa latou iloa foi e uiga i lele agaric.

I le fiafia i le soifua maloloina lautele, ou te manaʻo e faʻaeteete mai le faʻataʻitaʻiina o lenei sigi.O se tasi o mea, o faʻamatalaga o loʻo faʻaalia ai lele agaric mushroom e pikiina i le tautotogo ma le taumafanafana e mafai ona 10 taimi sili atu le malosi nai lo na mea e aoina i le tautoulu.Ma o le sese o le fuafuaina e mafai ona e maʻi mo se vaiaso pe sili atu.Ma e leai, ou te leʻi faʻataʻitaʻiina A. muscaria ma e leai se fuafuaga e faia.

E le o aʻu o se tagata atamai, ae ou te fiafia i le tele o mea faʻalelalolagi o la tatou Kerisimasi faʻaonaponei e iai se fesoʻotaʻiga i tu ma aga masani o le taumalulu i Siberia.E mafai e Amanita muscaria ona fesoasoani e faʻamatala le fiafia e le masani ai Santa, o lana lele faʻataulāitu, ae le o le taʻua o le filifiliga o lanu mo lona suti, ma le faitau miliona o mea teuteu mushroom o le Kerisimasi e fesoʻotaʻi faʻatasi.

O la'u fautuaga o le aloese lea mai sigi oona faapea foi ma le faatau atu o mea oona, ma ia tulimata'i mo se fiafia tuai e le o faaosofia e mea o se tasi ituaiga po o isi.O le aitia, ioe, o le a faia a latou lava filifiliga.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Se'i vagana ua matua le mafaia le fa'atonuga o kene, o le a tumau pea le sa'o o le tala tuai e uiga i tupe e le ola i luga o la'au.Ou te manatu afai o le a avea le fefaʻatauaʻiga o se mea masani, peitaʻi, o le a lofia le au fai fualaau 'aina ma nati i tupe faʻaola laau.O le fa'atusaina o fua faatatau e mafai ona matua tiga le ulu, ou te manatu.O la tatou paina papa'e i sasa'e, o Pinus strobus, e le'o ta'ua o se la'au fua ma e foliga mai e le totōina se tinoitupe, a itiiti mai i lenei vaega, ae ua fua mai ai fua tautele mo tagata soifua.

O laau sili ona maualuga i lenei itu o le Rockies, paina papae e oo atu i le 230 futu na faamaumauina e le au fai laau.O le siamupini Amerika o loʻo i ai nei e tu i le 188 futu, ma i Adirondacks o loʻo i ai le tele o paina paʻepaʻe tuai e sili atu i le 150 futu.I le tulaga o le fa'ailoaina, o paina pa'epa'e e fa'afaigofie, ona na'o le pau lea o le paina fa'ale-aganu'u i Sasa'e e iai ni nila i fusi ta'i lima, tasi mo mata'itusi ta'itasi ile PAE.Ina ia manino, o mataitusi e le o tusia moni i luga o nila, na o le fai atu.

E ui ina maualuga ma mata'ina, i nai tausaga ua tuana'i, o lo'o mama'i le paina pa'epa'e ma pa'u'u e fa'ama'i mama'i.Ua ta'ua o le Canavirgella needlecast ma le Mycosphaerella brown spot, o nei sigi e lua ua leva ona iai, ae e le'i avea muamua ma faafitauli.O fa'ailoga o fa'ama'i o nila e liu samasama atoa ma toulu i le gasologa o le tasi pe sili atu tausaga.E talitonu le to'atele o tagata su'esu'e i meaola, o a tatou suiga o le tau i le itu i Matu i Sasa'e, ae maise o taimi umi e le'i motusia o le tau susū, e tu'ua'ia ai lenei suiga i amioga.I le va o tausaga susu, o le lamala o le 2012, 2016, 2018 na mafua ai le maualalo o le susu o le eleele, faʻavaivaia ai laau ina ia sili atu ona aʻafia i faʻamaʻi ma iniseti.

Paina pa'epa'e e maua mai ai ni cones aulelei, e ono i le iva inisi le umi, e iai una fa'ama'i, e fetaui lelei mo le fa'amu afi ma fa'aopoopo i pale ma isi teuteuga o aso malolo (atonu e mana'o e taofia na mea mai le mumū).O le ituaiga e lauiloa i lona lautele ma manino, lanu malamalama laupapa e faʻaaogaina mo fola, faʻapipiʻi ma faʻapipiʻi faʻapea foʻi ma mea faʻavae.O Egelani fou na fausia i luga o paina pa'epa'e, ma i nisi o fale tuai, o lo'o maua pea laupapa fola paina e matua ese le lautele.E ui lava ina matagofie ona laupapa, ae o le meaalofa sili ona taua a le pine pa'epa'e e le o vaaia.Ma talosia e le mavaevae.

I le va o le afe ma le sefululua-selau tausaga talu ai iinei i le itu i matu sasaʻe, e lima malo-setete na filifili na latou faʻaaluina le tele o le malosi e finau ai tuaoi ma punaoa.Faatasi ai ma le fesoasoani a se taʻitaʻi vaʻaia, na latou faia ai se faiga feterale o pulega e foia ai faʻafitauli i le va o le setete, ma tuʻu ai malo taʻitasi-setete e tutoʻatasi.

Paina paʻepaʻe, faatasi ai ma ona nila e lima na soʻo i le pito, na fesoasoani e faʻaosofia le fausaga fou a le feterale.O loʻo tumau pea se faʻailoga talafeagai mo lenei Confederacy, le Iroquois, poʻo Haudenosaune e pei ona latou taʻua ai i latou lava.O le laau, ma o loʻo faʻaalia i se aeto tula, e lima aū o loʻo uu i ona fau e faʻatusalia ai le malosi i le lotogatasi, o loʻo i luga o lona pito.

O le Confederacy e aofia ai le limasefulu matai filifilia o loʻo nofo i totonu o faʻalapotopotoga faʻaletulafono e lua, ma e toʻatasi le ulu o le setete.I tala fa'asolopito, na'o tama'ita'i e mafai ona palota.Sa i ai fo'i i fafine le pule e tasi e fa'asala ai ta'ita'i e le o faia i le manuia o tagata lautele, ma e mafai fo'i ona fa'aleaogaina so'o se tulafono latou te manatu fa'atauva'a pe fa'atauva'a.O alii uma lava na faʻamoemoe e mafai ona taulotoina le tulafono a Iroquois mai le manatuaina, o se faʻataʻitaʻiga o loʻo faia pea i aso nei i nisi faʻaagaaga, ma e iva aso atoa e faʻamaeʻa ai.

Na tusia e Benjamin Franklin ma James Monroe le tele o mea e uiga i le Iroquois confederacy, ma Franklin faapitoa na unaʻia le sefulutolu kolone e faʻaaogaina se faʻapotopotoga tutusa.Ina ua fono le Continental Congress e tusia le Faavae, na auai taitai o Iroquois, e ala i le valaaulia, mo le umi o ni faufautua.

Faatasi ai ma uluai fuʻa Revolutionary o se faasologa o Pine Tree Flags, ma o le paina paʻepaʻe o loʻo tumau pea i luga o le fuʻa a Vermont.O le aeto, e ui ina aveese mai lana pine pine, ae sa nofo i taimi uma i luga o tupe a le US, o se fusi o aū sefulutolu i ona fusi.Ou te manatu i se uiga faafaatusa, sa ola a matou tupe i luga o se laau.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E oo lava ia Santa Claus lava ia e le mafai ona tuuina atu se moomooga mo se Kerisimasi paʻepaʻe-o se tupe siliva e togi pe o le aso malolo o le a ufitia le kiona pe lanu meamata i lenei tausaga.O se laufanua lanumeamata e le o se mea e sili ona lelei mo le Kerisimasi, ae e mafai ona tatou teuina le tele o lanu meamata i le Atunuʻu i Matu, ma tausia a tatou laau Kerisimasi ma isi faʻailoga fou ma lanu meamata mo se taimi umi, pe a tatou faʻatau laau ma pale.

E le gata o laau Kerisimasi o se punaoa faʻafouina, e faʻaleleia ai le tamaoaiga o le lotoifale.E tusa lava pe leai sou taimi e tipi ai oe lava i se faʻatoʻaga laau, ia e fiafia i lenei tausaga ma faʻatau se laʻau masani mai se tagata faʻatau i le lotoifale.E mafai e ia poʻo ia ona fesoasoani ia te oe e filifili le ituaiga sili ona lelei mo lou manaʻo, ma faʻailoa atu ia te oe le fou o latou.O nisi o laau i faleoloa tetele e tipi i vaiaso, pe a le o ni masina, aʻo leʻi faʻaalia i faleoloa.

O loʻo i ai se mafuaʻaga faaopoopo e faʻatau ai i le lotoifale i le 2018: Ua faʻasalalau e le NYS Department of Agriculture and Markets se karantina i luga o laʻau Kerisimasi i fafo atu o le setete e puipuia ai le sosolo o se faʻamaʻi faʻamaʻi iniseti fou.O le lago lele (SLF) o se fa'ama'i tele o le tele o ituaiga o la'au, fa'apea fo'i vine ma isi fa'ato'aga eseese, ae e sili ona fiafia i maple suka.Na maua muamua i Penisilevania i le 2014, talu mai lena taimi ua salalau atu lenei pusa Asia e fasioti laau i New Jersey, Delaware, ma Virginia.O tamaʻitaʻi SLF e tuʻuina a latou fuamoa faʻapipiʻi i luga o soʻo se mea, ma i le 2017, na maua ai fuamoa fuamoa i luga o laau Kerisimasi na ola i New Jersey, na mafua ai ona taofia.

Mai mea manogi uma e manatua pea o le vaitau o aso malolo, e leai se mea e fa'aosofia ai lona agaga e pei o le manogi o se paina fou tipi, spruce po'o le fir tree, wreath po'o se pale.E ui lava o le tele o aiga Amerika e faamanatu ai le Kerisimasi ua suia i laau faafoliga, e tusa ma le sefulu miliona aiga o loo aumaia pea i le fale se laau moni.

O ituaiga uma o conifer e iai lana lava fa'afefiloi o terpenols manogi suamalie ma esters e fa'atatau mo a latou "fa'ato'aga piney" manogi.O nisi tagata e fiafia i le manogi o se ituaiga laau faapitoa, atonu o se tasi sa latou maua a o laiti.O se laau Kerisimasi masani, faatasi ai ma isi mea, o se potpourri aso malolo tele.E leai se fale su'esu'e kemisi e mafai ona manogi se laau palasitika e pei o le paina fou, fir poo le spruce.

O le amataga o le laau Kerisimasi e le o manino, ae o laau lanulauava, pale, ma lala sa faaaoga e le tele o tagata anamua, e aofia ai ma Aikupito, e faatusa i le ola e faavavau.I Siamani i le senituri lona sefuluono, e foliga mai na fesoasoani Matini Luteru e faamumu (e pei ona taʻua) le masani o le laau Kerisimasi i totonu e ala i le aumaia o se laau lanumeamata i totonu o lona fale ma teuteuina i moligao.Mo le tele o seneturi mulimuli ane, sa masani ona aumaia laau Kerisimasi i fale i le aso 24 o Tesema, ma e leʻi aveesea seia maeʻa le tausamiga Kerisiano o Epiphany i le aso 6 o Ianuari.

E tusa ai ma mea e fiafia i ai tagata, o firs-Douglas, balsam, ma Fraser-e sili ona lauiloa, e sili ona manogi manogi.E manaia tele foi le manogi o le fir grand ma concolor.A teu i totonu o le vai, e lelei uma lava le taofi o nila.E tausia lelei foi e pine a latou nila.E ui e sili atu le manogi o la tatou paina sinasina nai lo le paina Scots (e le o le Scotch; o le paina lena mo Santa), e sili atu le faʻatau atu o le paina muamua, atonu ona e mafai e le Scots malosi ona amoina le tele o mea teuteu e aunoa ma le faʻavaivaia o ona lala.E le gata o le spruces ei ai lala tetele, latou te foliga mai e malosi foliga pyramidal.Spruces atonu e le manogi lelei e pei o firs poʻo pine, ae o ni filifiliga sili mo i latou e fiafia i laʻau puʻupuʻu.

O le malaga faʻaletausaga e filifili faʻatasi se laau moni mo le tele o aiga, o aʻu e aofia ai, o se tu masani o aso malolo faapelepele, o se taimi e fusia ai.E te iloa, o le vevela masani o sukalati vevela;o le masani a tamaiti ua leiloa a itiiti ifo ma le tasi le miteni, ma le tauaimisa ua leva ona fai—o le uiga o la’u tala—o le fea laau e tipi.manogi lelei, ma manatua lelei.

Mo le manogi sili ma le taofi o nila, tipi se "kuki" e tasi i le 2-inisi mai le pito i lalo ae leʻi tuʻuina lau laau i luga o le tulaga, ma faʻatumu le faatanoa i aso uma e lua.O su'esu'ega ua fa'ailoa mai ai o oloa e fa'apea e fa'aumi le ola o le nila e le aoga tele, ia fa'asaoina lau tupe.O moli LED e le fa'amago nila e pei o le sitaili tuai, ma e faigofie fo'i i lau pili eletise.

Asiasi www.christmastreesny.org/SearchFarm.php e su'e ai se fa'ato'aga la'au lata ane, ma e mafai ona maua fa'amatalaga o karantina i le www.agriculture.ny.gov/AD/release.asp?ReleaseID=3821 O fa'amatalaga e uiga i le lanternfly o lo'o lafoina ile https ://www.dec.ny.gov/animals/113303.html

Po'o a lava au tu ma aga, talosia ia fa'asusu uma lou aiga, uo, ma laumeamata uma, manogi suamalie ma fa'apogai o manatuaga umi i lenei vaitau o aso malolo.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Watertown ua sauni e avea ma Emerald City, ae e le o se tala lelei.E le o toe umi ae avea Jefferson ma Lewis ma Itumalo o Emerald, ma na amata ai e le Itumalo o St. Lawrence le faagasologa o suiga i le lua tausaga talu ai.Ae paga lea, o lenei ituaiga o suiga e le aofia ai ni iuga fiafia.

Pe a fasi e le emerald ash borer (EAB) se lefulefu, e tupu se mea e lei vaaia muamua-o le laau e vave ona pala ma matautia, i tua atu o se mea i lo tatou aafiaga i Amerika i Matu a o lei oo i lenei mea.O ta'ita'i o le taulaga, ofisa o le DOT, tagata e ona fanua, tagata ta'u laau, faifa'ato'aga ma isi pule o fanua e tatau ona fa'amanino lelei ina ia saogalemu ma 'alofia ai noataga.

Fa'aigoa o se fa'ama'i po'o se fa'ama'i, ae e le o toe umi ae o'o lava i le auala e sili ona manaia i la'au ma le fa'atonutonu lelei o fafie, o le a foliga mai o se mea mai le Togavao Fa'amata'u a Tolkein i lona Lord of the Rings trilogy.O le a le tauimasui a tatou laau pefu, ae o le a matautia mo isi mafuaaga.

I le masina o Aokuso 2017, na maua ai e le au sitiseni volenitia na aʻoaʻoina e le New York State Department of Environmental Conservation (NYSDEC) le emerald ash borer i se mailei EAB i le taulaga o St. Lawrence County o Hammond, ma mulimuli ane i le tausaga lava lea, na maua ai se faʻamaʻi tele i tafatafa o Massena. .O le au vaomatua mai le St. Regis Mohawk Tribal Environment Division na faʻamaonia foi le tele o EAB i Franklin County i le 2017.

I le amataga o lenei taumafanafana, na maua ai e volenitia le EAB i isi nofoaga i matu o NY, e aofia ai le tuaoi i saute o Jefferson County.O le NYSDEC e leʻi tuʻuina atu faʻamaumauga mulimuli mai le polokalame mailei a le 2018, ae matou te faʻamoemoeina faʻamaoniga i le tele o vaega.O le mea moni, atonu tatou te fiu e faalogo atu i lenei manu feʻai fafie ma le auala o le a tafiesea ai le lefulefu.E le gata i lea, o chestnuts ma elms na mate ma e leʻi muta le lalolagi.O le ese'esega o lo'o i le maualuga o le lamatiaga o lo'o tupu.

E masani lava pe a mate se laau maloloina e se faʻamaʻi, faʻamaʻi poʻo se lolo, e tu ai iina 5, 10 pe sili atu tausaga.Afai e te le fa'aalia i totonu o le 15 tausaga, e fa'amimigi, muimui se mea e uiga i lou leai o se amio galue, ma soloia.Mafaufau i laau mate uma i vaituloto pipi e tutu mo le sefulu tausaga pe sili atu foi e pei o se ofaga o selu i o latou pale ua pisia.Ina ua uma ona tafiesea e le chestnut blight lena ituaiga, sa i ai lipoti o mailei mate na tumau pea i luga mo le 30 pe sili atu tausaga.

Ae o le emerald efuefu e iai sona aafiaga uiga ese i laau o lefulefu na te fasiotia.O le pefu e lolo atu i le EAB e avea ma mea matautia i le itiiti ifo i le tasi le tausaga, ma ina ua mavae na o le lua tausaga, ona amata lea ona oso i luga o taavale, loli ma pasi o tamaiti aoga.E fai si mamao tele lena, ae ua to'atele tagata ua manunu'a, ma tele fale ma ta'avale ua fa'aleagaina ona o fa'ama'i EAB.I Ohaio, na lavea ai se pasi aoga i se laau efuefu tele na fasiotia e le EAB, ma manunua ai tamaiti aoga e 5 ma le avetaavale, ma na matua lelei lava le aofaʻi o le pasi.

E leai se tasi e foliga mai o loʻo i ai se faʻamatalaga talafeagai mo lenei vave ma le loloto o le gau o le malosi fafie, ae o le a ou faʻamatalaina mea ua tatou iloa.E tusa ai ma le Davey Resource Group, o le lala faufautua ma suʻesuʻega a Davey Tree, o le malosi o le fafie e faʻaitiitia ai le lima faʻaitiitia pe a uma ona afaina le laau e le EAB.O la'au e vave ona mata'utia o le a le fa'atagaina e Davey Tree ana tagata fe'a'ei i so'o se lefulefu e fa'aalia ai le pa'u 20% pe sili atu.

I upu a Mike Chenail, o se International Society of Arboriculture Certified Arborist mai Penisilevania, "E lua mea moni e mafua ai le afaina o se laau efuefu e le EAB.E tipi ese e le EAB le tafe o le vai ma meaʻai e ala i le laau.E le gata i lea, o le fa'ama'i oti e faia ai le faitau afe o manu'a i fafo.Ua taupulepule uma i laʻua e faʻamago le laau ma faʻapalapala."

O se tasi o fa'afitauli o le sapwood, le pito pito i fafo o fafie, e vave tele ona mago.Talu ai e na'o ni nai inisi le mafiafia o le sapwood, pe a fa'afuase'i ona mago e foliga mai e le tele.O Jerry Bond, o se Faufautua i le Urban Forester ma sa avea muamua ma Cornell Extension Educator, na faamatala mai ia te aʻu i le auala lenei: “Ivasefulu pasene o le malosi faufale o se laau e nofo i le pito i fafo o le sefulu pasene o le ogalaau.”I se isi faaupuga, a vaivai le sapwood, e le tele se malosi o totoe i le laau.

Atonu e iai se isi itu o le ata.O tala fa'asolopito mai le au fa'ato'aga ma isi tagata faigaluega o la'au o lo'o fa'ailoa mai ai le fa'ate'ia tele o le pala i nisi o fafie e na'o le tasi le vaitau na afaina ai.O le a le lautele poʻo le taua o lenei mea e le o iloa.

Ae leai se tasi o na mea e matua taua lava.O le manatu o i latou e faigaluega pe faʻaalu le tele o taimi i le togavao, ma soʻo se tasi e nafa ma le saogalemu o isi e tatau ona nofouta pe a faʻaumatia e le EAB laau lefulefu, e ese a latou amio.

Woodlot owners, Town and Village Supervisors, Town Board members, NNY County Legislators, arborists, faifaatoaga ma isi o loʻo fia aʻoaʻo pe faʻapefea ona saunia mo le EAB ua faʻamalosia e auai i se faʻamatalaga faʻamatalaga a le EAB i le Adams Municipal Building, 3 South Main Street, Adams, NY i le Aso Lulu, Novema 14, 2018 mai le 8:30 AM i le 12:00 PM.O faʻasalalauga e aofia ai sui mai NYSDEC, National Grid ma isi.E leai se totogi o le sauniga, ae faamolemole RSVP ia Mike Giocondo i le NYSDEC Lowville sub-office i le (315) 376-3521 poʻo [imeli puipuia]

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Ana iloa e le au Pilgrims le tele o le Aso Faafetai o le a i ai i Amerika semanu latou te pueina ni ata.E oo lava i le lisi ua leiloa ia i matou, e ui lava o Wampanoag tala faʻasolopito, faʻatasi ai ma nai lisiti Pilgrim faleoloa na maua e tagata suʻesuʻe o mea anamua, o loʻo fautua mai o loʻo i ai sana, pi ma maukeni faʻapea foʻi moa ma manu.I tua atu o lena atonu sa i ai chestnuts, sun chokes (“Ierusalem” artichokes), cranberries ma le tele o meaʻai o le sami.

E talitonu le toʻatele o tusitala o talafaasolopito o le au Pilgrims e fano uma i le taumalulu o le 1620 pe ana le seanoa meaʻai na saunia e Wampanoags, o latou fanua na latou faʻatatauina.I le tautotogo o le 1621, na tuʻuina atu ai e Wampanoags fatu faʻatoʻaga Pilgrims, faʻapea foʻi ma se aʻoaʻoga (atonu o se App; e le mafai ona tatou mautinoa) i le gaosiga, teuina ma le faʻasaoina o meaʻai e aofia ai sana, pi, ma maukeni.

O lena pa'ū - matou te le o mautinoa pe o Oketopa poʻo Novema - na avatu e Pilgrims le faʻafetai mo faʻatoʻaga a Amerika Amerika, ma taumamafa i lona tamaoaiga mo aso e tolu saʻo.Masalo na faafetaia e le au Wampanoags ona ua le toe i ai ni vaa ua tumu i Pilgrims i le tafailagi i lena lava taimi.

O karite e na o le pau lea o le faatoʻaga na maua e le ʻau Pilgrims i le 1621. Ae paga lea, e foliga mai e latou te leʻi iloa e mafai ona ʻaina.Ae o le itu pito i luga, o le tele o pia i le taumafataga o le Aso Faafetai.

A o saga, pi ma maukeni, “The Three Sisters,” sa, ma o loo totoina e le tele o tagatanuu moni i Amerika, o isi fua o faatoaga a le atunuu o le a matagofie laulau o Aso Faafetai a Amerika i lenei tausaga.Masalo o le a fai sau mea'ai fa'amasani e te fa'atasi a'o le'i 'ai.Nati fefiloi, so'o se tasi?O pinati ose fa'ato'aga tele a Native American.Pecans ma fatu sunflower, foi.Ma e fiafia tagata uma i siki sana ma fufui, sa'o?O na pepa vevela (ma suamalie) ma tamato i le salsa o mea'ai a Amerika.E te mana'o e fufui i le avoka?Ioe, o se isi meaai masani.Ma e tutusa lava mo popcorn.

Turkeys, lea na tausia e tagata moni aʻo leʻi leva ona fesoʻotaʻi Europa, o le mea moni o ni tagatanuu i le Lalolagi Fou.O ituaiga pipi i aso nei ua filifilia mo tino mamafa, ae o latou ituaiga tutusa ma le matou pipi vao, o lona laina e alu atu mai le itu i saute o Mekisiko i matu i saute o Kanata.

Ae o le tele o "fixing" o loʻo faʻaaogaina i aso nei o le Aso Faʻafetai e sau foi mai le Lalolagi Fou.O se fa'ata'ita'iga lelei o le sosi Cranberry (o se ituaiga Vaccinium e feso'ota'i e tupu i Europa i matu, ae o ona vine e la'ititi tele nai lo ituaiga o vine o lo'o maua iinei, lea ua fa'atauina i le lalolagi atoa).

Ma e le o se Aso Fa'afetai pe a leai ni pateta palu e fa'asusu ai le kaleve.Pateta paepae (“Irish”) o se faatoaga a le Lalolagi Fou, e pei o le pateta suamalie.E mafai ona matou faʻafetaia tagata suʻesuʻe agronomist Amerika mo pi lanumeamata ma pi Lima.Aua ne'i galo le maukeni—na atiina a'e e tagata o le atunuu le tele o ituaiga, e aofia ai le Hubbard ma le maukeni, ma maukeni, ia e masani lava o se maukeni i le taumalulu.

Lea e aumaia ai i tatou i le pai maukeni Fa'afetai—ou te manatu e toetoe lava o tagata uma e fa'afetai mo lena mea.E leai se mea e alu i pai e pei o aisakulimi, e le mai le Lalolagi Fou, ae o nisi mea manogi lelei.Maple-walnut o se tasi o ituaiga muamua aisa kulimi i Niu Egelani, lua tofo faʻaleaganuʻu e alu faʻatasi taʻutaʻua.E ui e le mai le itu i matu sasaʻe, ae o le vanilla e sau mai Amerika, faʻapea foʻi ma sukalati.Afai e te fa'aopoopoina ni mea'ai e pei o le strawberries po'o le blueberry (e o'o lava i le pineapple) sosi, o le a tele au mea'ai Amerika Amerika mo le suamalie.

Talosia ia te outou uma se Aso Faafetai fiafia ma le soifua maloloina, tumu i aiga ma le agaga faafetai.Faatasi ai ma isi mea, e mafai ona tatou faafetai i tagata o le atunuu ma a latou faatoaga.Ae fa'amolemole, 'aua ne'i tu'ua'ia le au faifa'ato'aga a le First-Nations pe afai e te mana'omia le tatalaina o lou fusipa'u se tasi pe lua mulimuli ane.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Ina ua faatoa faaali mai o ia i le valusefulu tausaga talu ai, na taʻua ai le Superman e "saosaoa nai lo se pulu saosaoa."O le mea moni o nisi pulu e lele vave atu nai lo isi, ae i le 1938, masani averesi saosaoa amata mai i le tusa ma le 400 mph mo se .38 faapitoa e tusa ma le 580 mph mo le .45 otometi.I le tulaga lamatia o le oo atu i le itu leaga o Superman, ou te fesiligia pe mafai ona ia sili atu i le AR-15 .223 taamilosaga i aso nei i le 2,045 maila i le itula.E le gata i lea ua matua tele o ia i le taimi nei.O le mea moni, ou te mafaufau pe ua lava lona fiafia e pu'e ai se laau saosaoa.

O le va'ava'ai vave i fafo e fa'amautinoa mai ai o la'au e foliga mai e le feavea'i, pe afai fo'i, e fa'agesegese tele e fua ai lo latou alualu i luma.O le mea e lelei ai, pe a mafaufau i le auala tatou te liaʻiina ai vao, tipi le mutia, ma tipiina lala mai laau.Ana mafai e laau ona fa'afefete e uiga i le tauimasui, e leai se tasi e moe lelei i le po.O le mea moni, o la'au e masani ona tu'u.Soo se fai togalaau e mafai ona ta'u atu ia te oe e oo lava i slugs e mafai ona pu'e laau.O lea e foliga mai e matua faigata lava ona fai mai o le Man of Steel e telegese atu nai lo lena.

E iai se eseesega i le va o le gaoioi vave ma le fealuaʻi solo.E mafai ona maua'a laau, ae le o nofo filemu uma.O le tele o tamaiti e fa'afiafia malie pe a latou feiloa'i i le mimosa, po'o le la'au ma'ale'ale.Pe a tago i ai, e gaugau i luga lona lau i totonu o sekone i se faiga faatulagaina, pe a le faanatinatia.O la'au o le Mimosa e a'oa'o mai le poto masani, peita'i, afai e te tu'i fa'afia lau lau, e iu lava ina malolo mai le tali atu mo ni nai itula.

E masani ona fiafia tagata o vaitausaga uma i le Venus flytrap, o se la'au 'ai e tapuni i iniseti, ona fai lea o se taga e malu ai le ea ma fa'amuta ai i latou i totonu o le manava o fafo e tumu i le acid.E ui lava i lona igoa, ae tele lava ina 'ai le mailei i loi ma apogaleveleve, nisi pi ma sē, ae itiiti lava lago.Faatasi ai ma faʻataʻitaʻiga vave nai lo le mimosa, e mafai ona tapuni lana mailei ile 100 milliseconds.

E mafai foi ona faitau.Pe a paʻi i se tasi o ona lauulu faʻaoso, e matala pea le mailei, ae a faʻaosofia se lauulu lona lua i totonu ole 20 sekone, e tapunia le mailei.E le'i faamalieina i lea fa'atinoga, o lo'o soso'o atu i le lima le fa'ato'aga e 'ai aano o manu.O lona uiga, e mana'omia nisi fa'aoso-ulu e lima mai se apogaleveleve fe'avea'i a'o le'i fa'amauina le ea ma pamu i totonu o le vaila'au oona.Afai e saisaitia oe i auvae o se la'au tele e 'ai aano, ia manatua le lesona lenei: Aua e te tauivi.Taofi pea mo le 12 itula, ma o le a toe matala auvae.Fa'afetai fo'i.

Venus flytraps e maua i eleele malulu i lo matou itu i saute, ae o loʻo i ai le matou laʻau e sili atu le lele nai lo le mailei.Dwarf dogwood po'o le bunchberry ose fugala'au masani masani lea e fiafia i eleele malulu susu.O nisi taimi e maua i vaega pei o ietoga, e iai fuifui o vine mumu pupula, ma fuga e fa'alumaina ai le NASA.E matala le fugala'au fuga i le 0.5 milliseconds, ua lipotia mai e fa'ate'a ese lana poleni i le 2,000 i le 3,000 taimi o le malosi o le kalave (G), lea e fa'amae'aina ai se tagata va'alele, e masani ona lagona e le sili atu nai lo le 3G i le taimi o le fa'alauiloa.E leai se tasi na te iloa pe aisea e fai ai lenei mea, sei vagana ai le fa'aalia, talu ai e fa'afefeteina e le tele o ituaiga pi.

Ae o le vaega vave o le malo o laau toto o le mulberry paʻepaʻe.E tupuga mai i Saina, ua salalau solo i le tele o le lalolagi ona e mana'omia mo le tausiaina o anufe silika, lea ua 4,000 tausaga talu ai na gaosia ai le silika o le lalolagi (e le o ni anufe silika tutusa; e le ola umi).Pe a lelei ma sauni pusa mulberry (tama), e matala i le 25 microseconds po o le 0.025 milliseconds, fa'aoso a latou poleni i le tusa ma le 350 mph, na'o le afa o le saoasaoa o le leo.E le pei o fuifui, o mulberries e fa'afefeteina e le matagi, ma e mafai ona manuia mai lana fuafuaga pomu-pomu.

E ui lava ina mata'ina nei mata'utia, e leai se tasi e malamalama lelei i faiga sa'o o lo'o fa'agaoioia ai la'au fa'atopetope e le mafai ai e le pu'eata sili ona maualuga le saoasaoa e le mafai ona pu'eina lelei mea na tutupu.O le mea matou te manaʻomia o se tasi e sili atu le saoasaoa nai lo se fale faʻavavevave e suʻesuʻe atili lenei mea.Ou te mafaufau pe faamata e mafai ona faaosoosoina se tagata matua matua i se taumafaiga faapena.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

Tusa lava pe o lona faauigaga sa'o e le'o i le pito o lou laulaufaiva, o le to'atele o tagata uma e maua le fe'avea'i lautele o le uiga o le upu biogas—e iai le biology o lo'o aofia ai, ma o le taunuuga o le kesi.Atonu e mate mai se tasi o le mea malie i luga o le ea i luga o le pasi o loʻo ave le 'au 'ai sauerkraut i le fale pe a maeʻa le tauvaga o le faaiuga o le vaiaso.O isi e fai mai o le biogas o le pulu povi, po'o le manogi leaga o le fuamoa pala e fa'afefete i luga pe a goto lou vae i le taufusi.

O fa'ata'ita'iga uma na o le biogas, lea e fa'atatau i le methane, CH4, i fa'atonuga mai le 50% i le 60%.Methane e sili ona mu, ma e mafai ona faʻaaogaina e sui ai le kesi masani mo le vevela poʻo le faʻaogaina o afi afi i totonu mo le gaosiga o le eletise ma isi mea faʻaoga.E fa'atupuina e ni meaola ninii i lalo o tulaga fa'aanaerobic, ose kasa kati e luasefulu-valu taimi e sili atu le malosi nai lo le kaponi dioxide i le pu'eina o le vevela i le ea o le Lalolagi.O le mea moni e mafai ona aoga pe a faʻapipiʻi ae mataʻutia pe a faʻasaʻo, o le mafuaaga lea e tatau ai ona tatou maileia le biogas e tuʻuina atu e otaota, lua lapisi, ma i se aso, atonu e oʻo lava i povi.

Na o ia lava, o le methane e leai se lanu ma e leai se manogi, ae e masani ona tafafao ma uo le lelei e pei o le hydrogen sulfide, H2S, lea e nafa ma le manogi pala-fuamoa tatou te faʻafesoʻotaʻi ma ū ma taufusi.E le tutusa uma biogas—o mea e tu'uina atu e lapisi o lo'o pisia i le siloxane mai lubricants ma vailaau fa'amama, ma kasa e maua mai i otaota e ono iai le nitrous oxide, N2O.Siloxane, nitrous oxide, ma kasa hydrogen sulfide e oona i maualuga maualuga, ma e matua pala.E masani ona mu e le afaina pe a faʻaaogaina mo le vevela, ae tatau ona aveese pe a faʻaaogaina biogas e faʻamumuina ai se afi.

E pei ona taʻua, e tupu le methane pe a pala mea faʻalenatura i tulaga e le maua ai le okesene.O le mea lea na mafua ai le tele o le paina o le biogas i lapisi i totonu o le US ma Europa, tele lava i le 1960s ma le 1970s, e ui o se faasologa o ia mea na tutupu i Egelani i le 1980s na faʻamalosia ai tulafono faʻatonutonu i lena atunuu i le aoina mai o le biogas.O le tele o fa'alavelave fa'afuase'i i fale lafoa'i ua matua fa'aitiitia i taimi talu ai nei, ae o lo'o tupu pea.O se lapisi i le Walt Disney World i Orlando na mu i le 1998. I le 2006, o le US Army (lea e tuusaunoaina mai le tele o tulafono tau le siosiomaga) na aveese mai ai aiga e sefululua e lata ane i se tasi o ana lapisi tuai i Fort Meade, Maryland ona o le maualuga o le methane.

E ui lava ina maua ai fa'amanuiaga e pei o le fa'atupuina o le eletise, e mana'omia le su'eina o le biogas e fa'aeleelea mo le soifua maloloina ma le saogalemu.Ae o le biogas e gaosia ma le loto i ai i se mea e taʻua o le methane digester, lea na ou manatu o se isi upu mo le povi.E ui lava i le igoa, o nei mea e le faʻafefeteina methane.Nai lo o lea, latou te faʻaaogaina otaota manu, otaota a le taulaga, lapisi fale, ma isi mea oona e gaosia ai le methane, o le tele o na mea semanu e alu atu i le ea.

Ole faiga fa'avae lea: ole fa'a'a'a'a malulu e tumu i otaota manu po'o so'o se mea e te fiafia i ai e fa'atumu, ma a mae'a le 4-vaega fa'ama'i ma sina taimi e te fa'ai'u i se slurry "digested" lea e mafai ona fa'aoga mo le fa'alapalapala, ma biogas.E mafai ona galue le tekonolosi o le Digester mai le tele o fale gaosi oloa e o'o atu i se vaega la'ititi pito i tua o lo'o alu i otaota o fale.

I le tusa ma le 60% methane, o le ga'o kasa o lo'o digester e sili atu le suau'u nai lo kasa lapisi, lea e foliga mai e tusa ma le 50% CH4.E mafai ona fa'aoga sa'o le kesi mai le fa'ameamea mo le kuka po'o le fa'avevela, ae tatau ona fa'agasolo a'o le'i tu'uina i isi fa'aoga.E le gata i le fa'aaogaina e fa'aosoina ai afi fa'aoso i totonu, ae mafai ona tui i totonu o le kasa masani, pe fa'amau ma fa'atau atu i maketi mamao.

O nei aso, ua faʻamalosia le au faifaʻatoʻaga lafumanu e faʻapipiʻi mea e faʻafefe ai le methane e fai ma faʻaopoopoga o tupe maua pe faʻaalu ai tau faʻamafanafana.E fa'aitiitia ai le kasa oona ma otaota e gaosia i totonu o se fa'ameamea e sili atu le nitrogen nai lo otaota o lo'o teuina i aloalo.E le o se taotoga o le fai'ai, ae o loʻo i ai le aʻoaʻoga, faʻapea foʻi ma mea faigaluega.O le manatu o loʻo faʻalauiloaina nei, ae e le o se mea fou.

O tagata Saina na aafia i le methane digestion talu mai le 1960, ma i le 1970s na faʻasalalau atu se mea e pei o le ono miliona fale faʻatau fale i faifaatoaga.I le taimi nei, o loʻo faʻasalalau fale e taatele i Initia, Pakisitana, Nepal, ma vaega o Aferika.I luga o le fua tele, o Siamani o le sili lea i Europa e gaosia biogas, faatasi ai ma le 6,000 biogas eletise gaosi eletise.E iai foʻi faʻamalosi ma fesoasoani a Siamani mo faifaʻatoʻaga ma isi e faʻaaogaina tekinolosi faʻamaʻi.

Cryo Pur, o se kamupani Farani e faʻavae i Palaiseau, i fafo atu o Pale, talu ai nei na fausia ai se auala e tasi-laasaga e aveese ai le CO2 ma isi mea leaga mai le biogas e faʻaaoga ai le cryogenics.Ona o le maualalo o le vevela, o le biogas e faʻafefe i le faʻagasologa, lea e mafai ai ona lafo atu ma le saogalemu.

O le Cornell Cooperative Extension o le a talimalo i se a'oa'oga fa'aa'oa'oga fa'ato'aga fa'ato'aga fa'ato'aga i lenei taumalulu.O le a toe faia le vasega i aso eseese e tolu i le Cornell Cooperative Extension Learning Farm, 2043 State Highway 68, Canton.A'o fa'atatau i fa'ato'aga susu, lafumanu & fa'ato'aga, ma i latou e fiafia i isi gaosiga o le malosi e talia.E mafai e tagata auai ona filifili se tasi o nei aso e tolu: Aso Lulu, Tesema 5, 2018 10:00 AM - 2:00 PM, Aso Tofi, Fepuari 7, 2019 , 10:00 AM - 2:00 PM, poʻo Aso Lulu, Mati 6, 2019, 6:00 PM – 9:00 PM.

O vasega e leai se totogi ma e aofia ai sina totogi fa'atasi ma se taumafataga.E mana'omia le lesitala.Ina ia lesitala pe mo nisi faʻamatalaga, valaʻau Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County ile (315) 379-9192.

E mafai ona e aʻoaʻoina mea uma e uiga i mea laiti methane digester, ae i loʻu iloa e leai se mea mo le faʻaaogaina patino.Afai ua tele naua lou 'ai o le sauerkraut e tatau lava ona e fa'agasolo le fa'aiina.Ia mamao ese mai isi, faamolemole.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

E masani ona fa'afiafia lo'u to'alua fa'ataufoni pe a ou amata i le gagana, e pei o le taimi na ou fai atu ai connard ae o le uiga o la'u tala.Mo le gagana Peretania e tasi i fafo, o lona uiga o le canard o le pato, ae o le upu tutusa o le connard o se upu e tutusa ma le “spithead,” ma e te le manao e fai mai lau fanau.Ae o le mea e popole ai mallards ma isi puddle-ducks, e fesootai ia lua.O le drake (tane) e mafai ona avea ma connard atoatoa i nisi taimi.

O le mataupu faavae a Darwin "ola o le tagata sili ona malosi" e le o taimi uma e uiga i le tagata e manumalo i le fusuaga a le antler po o le tauvaga lima-lima.O le malosi o lona uiga o le fetaui lelei ma le si'osi'omaga o se tasi ina ia lava le umi e ola ai e fanafanau ma fa'apea ona pasi atu ai le DNA a le tagata.Ae sili atu i isi mea uma, o lona uiga o le fetuutuunai.

O le mallard, masalo o le pato e sili ona iloagofie i Amerika i Matu ma le drake e iai lona ulu lanu meamata iila, pili moli moli ma le kola paepae, atonu o le ituaiga sili lea ona talafeagai.O le mea moni, na taʻua i latou e le tagata suʻesuʻe o meaola o le Iunivesite o Alberta o Lee Foote "o le Chevy Impala o pato."Mo i latou i lalo ifo o le 30, o le Impala sa i ai i soo se taimi o se faʻamoemoega uma, toetoe lava a faʻamaonia pulu.

O le mallard (Anas platyrhynchos) e tupuga mai i Amerika i Matu ma Tutotonu, Eurasia ma Aferika i Matu, ua faʻafeiloaʻi i Amerika i Saute, Ausetalia, Niu Sila, ma Aferika i Saute.Atonu e sili atu ona aoga nai lo le Impala.O le International Union for Conservation of Nature, o se vaega e tuuto atu i le faatumauina o punaoa faalenatura, o loo lisiina (le pato, ae le o le taavale) o se "ituaiga e sili ona popole i ai."O lenei igoa e foliga le fiafia, ae o loʻo i ai le popolega i nofoaga e pei o Aferika i Saute ma Niu Sila, lea ua faʻafefe ai mallards.

E le pei o ta'avale, lea e lelei tele ae e seasea maua fua, o mallard hybrids e taatele ma o isi pato e vave ona mou atu o ni ituaiga eseese.E masani lava, o se uiga iloga o se ituaiga o le mea moni e le mafai ona laasia ma isi ituaiga e maua ai ni fanau, po'o le itiiti ifo i le le lafulemu.Mallards, e foliga mai, e leʻi faitau i tusitusiga.Ou te inoino pe a faia e le natura lena mea.

Mallard hyper-hybridization e mafua ona o le mea moni na latou tutupu i le tuai o Pleistocene, talu ai nei i le evolusione.Mallards ma o latou aiga "naʻo" e toe foʻi mai i ni nai selau afe tausaga.O manu na afua mai i le faitau miliona o tausaga talu ai ua maua le taimi e faʻasalalau ai ma atiina ae ni fetuutuunaiga tulaga ese, e masani ona aofia ai suiga faaletino ma amioga e le fetaui ma meaola faʻatasi.

E masani ona fai paaga Mallards ma pato uliuli Amerika, ae fa'atupuina ma le itiiti ifo ma le sefululua isi ituaiga, i nisi tulaga e mafua ai le leiloa po'o le lata i le faʻaumatia o ituaiga.E tusa ai ma le Global Invasive Species Database (GISD), "Ona o se taunuuga [o le mallard interbreeding], ua le toe taʻua le pato Mekisiko o se ituaiga ma e itiiti ifo i le 5% o pato efuefu a Niu Sila e leʻi faʻafefiloi.

Mallards o se ituaiga o puddle poʻo se pato pipi, faʻafefe o latou ulu i lalo o le vai e fafaga ai mollusks, iniseti togo ma anufe, e ese mai le maulu pe a uma meaʻai.Latou te 'ai foi fatu, mutia ma laau vai.E fetuutuuna'i lelei i tagata, e foliga mai e tutusa lava lo latou fiafia e pu'e falaoa i aso uma i paka o le taulaga.

O la latou fuafuaga fa'aipoipo, e ui e le nafa ma lo latou manuia, atonu o se fa'ailoga.I le tusa ma le 97% o ituaiga o manulele o le paneta, o le faʻaipoipo o se mea puupuu, faʻafuaseʻi i fafo lea e pasi atu ai mea a le tane i le fafine e ala i le paʻi faʻatasi o latou tua i le mea e taʻua (e tagata a itiiti ifo) o le "kisi cloacal. ”O le cloaca o se avanoa e fa'aoga uma ai le manu e fa'aoga ai fuamoa, fei ma so'o se mea, pe a mana'omia.O lenei fa'atinoga PG-13 e foliga mai e leai se fa'afiafiaga.

O nisi pato na o atu i le isi tulaga, e tofo i le X-rated, feusuaiga sauā.O tama tane puddle-duck e mafai ona umi atu o latou tino nai lo o latou tino, lea e mautinoa lava e tuʻuina ai mea i se vaaiga mo i tatou tama.E le gata i lea, o le tele o mallard drake e fa'atasi ma moa ta'itasi, o nisi taimi i le taimi e tasi, o nisi taimi e i'u ai i manu'a po'o (seasea) oti se fafine.

E foliga mai o se auala leaga lea e taufetuli ai se ituaiga, ma drakes e fasi moa.Ae o loo i ai se uiga o lena mea.Ua matauina ni tama'ita'i o lo'o fa'apotopotoina pato tama e foliga mai e leai se mea lelei e fai.O le mafua'aga e mafai ai e se matuamoa mallard ona fa'afefe i nofoaga e ta'u mai ai i latou e mulimuli ia te ia e fa'atatau i le umi o le olaga.E ese mai i le kusi Kanata, e iloa e ola i le 10 i le 25 tausaga i le natura, o le vao vao e iai le averesi o le ola o le 3-5 tausaga.O lona uiga o se pasene maualuga o tama'ita'i, lea e amata fa'ato'aga i le 2 tausaga, e na'o le fa'atasi i le olaga.O le tele o feusua'iga e mautinoa ai le lelei o fuamoa a le matuamoa.

Ma e iai se fuafuaga faalilolilo a pato teine—o le taimi lava e maua ai e le matuamoa le manatu o tama, e mafai ona ia pikiina le tama pato.Afai e le fetaui se tama ia te ia, o le a ia ta'ita'ia le penis a le loser-drake i totonu o se mea e mate ai se'ia uma, o se fa'afoliga faafoliga.O le a fa'atagaina le drake laki e alu atoa i le iva iata.O lea la e tautala ai—ou te masalo o le umi lena.

E manino lava, e le manaʻomia e mallard la matou fesoasoani i le suʻeina o meaʻai.I le tele o tulaga e le o se manatu lelei (ma e mafai e tulafono a le lotoifale ona faʻasaina) le fafagaina o moa vai, lea e mafai ona faʻateleina ai le filogia o le vai ma faʻamaʻi, e oʻo lava i nisi e mafai ona afaina ai tagata.O le mea lea e taʻua o le “swimmers’ itch,” o se palaseta pato e mafai ona afaina ai tagata asiasi i le matafaga, o le mea aupito itiiti lea o i latou.Fai mai le GISD “… o mallards o le manua tele o le H5N1 [fulu manu] talu ai e sili atu le maualuga o le siama nai lo isi pato ae foliga mai e puipuia mai ona aafiaga… o latou lautele lautele, toatele o tagata, ma le faapalepale i tagata. e maua ai se fesoʻotaʻiga i manufeʻai vao, manu faʻatamaʻi, ma tagata e faʻaalia ai le faʻamaʻi atoatoa o le siama mataʻutia.

O le pu'upu'u o le ola o mallards na fa'aosoina ai le ituaiga e fausia ni ta'iala e aofia ai amioga saua.E leai se ‘alofaga faapena o tatou tagata.O se mea leaga pe a mafai ona tatou malilie e aua lava neʻi faia e pei o se connard, ae e le o se mea moni i se lalolagi faigata.Masalo e mafai ona tatou taumafai e avea ma gagana e lua.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

A o'o mai le autu o le poto o manu, atonu tatou te finau pe sili atu le popoto o le u'u po'o le seka, pe sili atu fo'i le poto o dolphins nai lo manatees.E seasea tatou ta'ua le atamai i mea ola e pei o iniseti, la'au po'o sigi.Ma e seasea lava tatou fesiligia lo tatou atamai i manu.E moni e leai se isi meaola e mafai ona faasino atu i mea mataʻina e pei o le Colosseum, timu oona, kasa neura ma pomu atomika.Ae e le faapea o isi ituaiga o manu e fai i faiʻai.Fa'a fa'atusa.

E fetaui lelei o elefane ma tafola o ni tamaiti saito, pe a fua i le tetele o latou ulu.Fa'alagolago i ituaiga, fai'ai tafola e mamafa i le va o le 12 ma le 18 pauna (5.4-8 kilokalama.), ma o le cranium a Dumbo o le a pa'u le fua i le tusa ma le 11 lbs.(5.1 kilokalama).Pe a faatusatusa ia i latou, o tatou faiʻai 3-pauna (1.3 kilokalama) o tamaʻi pateta.O le mea e ese ai le faiʻai mamame mai isi vasega o manu o le neocortex, o le pito pito i fafo o le faiʻai e nafa ma galuega maualuluga e pei o le gagana ma mafaufauga faʻapitoa.

Ae le na'o le lapopo'a e taulia.O a tatou neocortices, e le pei o le tele o manu, e sili ona faʻalavelave, o lona uiga tatou te faia mea uma e sili atu ona faigata nai lo le mea e tatau ai.O le mea moni, o le faʻalavelave e maua ai e o tatou faiʻai le tele o fanua faʻatau i le voluma-e pei o Texas o se fala ma na faʻafefeteina e oʻo atu i le tele o Vermont.O le tele o eka e ofi i totonu o se tamai avanoa pe ana leai se mea ae o vanu ma mauga.O lenei vaega tele i luga e tutusa ma le malosi e fa'agaoio ai nai lo le fai'ai e gaugau tele e pei o le tafola.

O le gafatia e fai ma fa'aoga meafaigaluega, ma ave mo le fa'aoga i le lumana'i, o se tasi lea o fa'ailoga ua talia lautele o le atamai.I aso ua tuanaʻi, sa manatu e na o tagata ma o tatou aiga vavalalata e faʻaaogaina meafaigaluega.O nisi gorila i Borneo e fa'aaoga laau e tao ai i'a, ae o korila i le itu i sisifo o eleele maualalalo na matauina e fa'aaoga se laau e fua ai le loloto o le vai.I se tulaga e tasi, sa faaaoga e se korila se ogalaau e fai ai se alalaupapa e sopoia ai se vaitafe.Ou te manatu afai e amata ona latou totogia se totogi, o le a sili atu ona tatou faʻaaloalo ia i latou.

Fa'ato'a fa'ato'a fa'amauina ai le atamai o cephalopods e pei o cuttlefish, squid ma fe'e.Ua maitauina le su'eina o figota mo atigi popo ua lafoa'i ma fa'aaoga e fau ai ni fale o le sami e lalafi ai.Afai e alualu i luma lo latou tomai i meafaigaluega, ou te mate e mafai ona latou lalagaina se ofu mafanafana mataʻutia i se taimi vave.

E fa'aaoga fo'i e manu felelei mea faigaluega—o manu, mo se fa'ata'ita'iga, o le a fa'aogaina se la'au e tu'i ai pesi e le mafai ona o'o i ai.A utia e le iniseti le la'au, e toso mai e le matuu le la'au ma 'ai le pusi.E manatu tagata i taimi uma e le popoto tele manu felelei ona o le mamafa o latou fai'ai e na o ni nai kalama, ma e amata mai i le lapopoa o le pi i le lapo'a o le walnut.Ia, ua tatau ona tatou aai i le matuu, aua e sili mamao atu le mafiafia o le fai'ai o manulele nai lo le fai'ai mamame.E pei lava na tatou fa'atusaina le fai'ai microchip o manufelelei i le fai'ai o le tagata ma fa'atauemu, ae o le mea moni e tele manu felelei e su'e tutusa ma primates mo le atamai.

Matou te iloa o loʻo faʻaaogaina e lagomeli se ituaiga o siva lagomeli faʻaliliu e fesoʻotaʻi ai le tasi ma le isi i le nofoaga o fugalaau ma tagata pikiniki.E foliga mai o lo'o iai a tatou pi'opi'o.I le 2016, na iloa ai e tagata suʻesuʻe i le Queen Mary University o Lonetona na aʻoaʻoina e bumblebees i totonu o minute le auala e taʻavale ai se tamai polo i totonu o se pu itiiti e maua ai se taui suka-vai.Ou te manatu o loʻo pisi nei le au suʻesuʻe i taʻaloga tapolo bumblebee.

E oo lava i fualaau faisua e mafai ona aʻoaʻoina ni togafiti fou.O faʻataʻitaʻiga na faʻaalia ai tali a Pavlovian pe a faʻaalia faʻatasi le malamalama ma isi faʻamalosi mai itu eseese.E moni lava o le a ola laau i le itu o le malamalama.Ae ina ua tapē le moli, na lilifa atu laau i isi mea faaosofia, e pei lava o le auala e faua ai maile a Pavlov pe a latou faalogoina logo.Ou te manatu o le vaitau o aso malolo o le taumalulu sa le fiafia mo na drool-pooches.

O tagata, manuki, squid, manulele, bug, ma laau—e leai se mea e alu i ai sei vagana ai lalo.Ulufale i totonu o le plasmodial slime mold, o se meaola sela e tasi e alu lemu e mafai ona vaʻavaʻai le laufanua, suʻe meaʻai sili ona lelei, ma lofia ai, faʻateleina le tele.O lo'o lata mai ile fale fa'afiafia lata ane ia oe.E foliga mai o se ata tifaga, ma o se fugala'au lanu piniki, samasama po'o le pa'epa'e, atonu o se sikuea sikuea i le eria, e foliga mai o se tagata ese.E masani ona latou nonofo i totonu o vaomatua paolo, ae e mafai ona faʻaalia i luga o lou moega fugalaau, ma na lafoina e se uo se ata o se limu slime lea na lofia ai lana apa pia avanoa na tuʻu i le po.

Na iloa e le au su'esu'e o le plasmodial slime mold e fa'aaogaina algorithms lavelave e fai ai fa'ai'uga—o mea sa'o, e i'u mai-e tusa ai ma le itu e aga'i i ai pe a fa'asolo i luga o le laufanua.O se tasi o taʻitaʻi suʻesuʻe i le suʻesuʻega 2015 o Simon Garnier, o se Polofesa Fesoasoani o Biology i le New Jersey Institute of Technology.Fai mai a ia, “[suʻesuʻeina o le slime molds] e luʻitauina ai o tatou manatu muaʻi mafaufauina o le laʻititi o meafaigaluega faʻaola e manaʻomia mo amioga faʻapitoa."

Atonu ua oo i le taimi tatou te gauai atili atu ai i o tatou aiga e le o ni tagata.Ou te mate e tele mea latou te aoao mai ia i tatou.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O le gasetoto atoa o le masina e foliga mai e sili atu ona taatele nai lo le vave aveese o se tala fou o loʻo afaina ai laau, ae o tamatamailima na faʻafefe na tupu se mea faapena i St. Lawrence County i lenei taumafanafana.O le tapeina o la’au, o le uiga o la’u tala—ua tatou iloa uma lava le mea e tupu i le lagi i le masina o Iulai talu ai, o le gasetoto muamua o le masina tutotonu talu mai Iuni 2011. Fa’afetai i mata ma’ai o Dr. Tony Beane, o se Polofesa o Veterinary Science i SUNY Canton o ia foi o se avid naturalist, o se vine mai fafo e mafai ona faʻaumatia fanua ma vaomatua ua faʻaumatia i totonu o vaiaso talu ona faʻamaonia i le eria o Ogdensburg.

E masani ona taʻua o le porcelain berry (Ampelopsis brevipedunculata), e leai se mea "brev" e uiga i le igoa Latina, poʻo le masaniga o le tuputupu aʻe, o lenei vine fafie faʻamalosi lea e mafai ona vave faʻafefeteina laau i luga o vaitafe ma pito o le vaomatua, faʻaumatia laau faʻapitoa ma taofia le toe faʻafouina.E fa'asaina i le tele o setete, ma o lo'o lisiina o se "Tulaga Fa'asaina" e le New York State Department of Environmental Conservation (NYSDEC), o lona uiga "e le mafai ona umia ma le iloa ma le faʻamoemoe e faʻatau atu, faʻaulufale mai, faʻatau, felauaiga pe faʻafeiloaʻi. ”O le mea e faanoanoa ai, o suʻesuʻega i luga o le upega tafaʻilagi o loʻo faʻaalia pea le tele o faʻasalalauga e faʻatau ai lenei vine, tusa lava pe faʻaopoopoina le "faʻalavelave" i le suʻesuʻega.

O le mauaina o le porcelain berry i le itu i matu o NY na tuʻuina atu i le St. Lawrence-Eastern Lake Ontario Partnership for Regional Invasive Species Management (SLELO PRISM), o se vaega o vaega faʻasao, fanua faʻalagolago, ma ofisa o le malo i tulaga eseese o latou sini o le faʻatapulaʻaina. o le fa'aleagaina o le tamaoaiga ma le si'osi'omaga e mafua mai i la'au fa'alavelave, iniseti, ma meaola o le vai.I luga o mulivae o dr.O le lipoti a Beane, na faia ai e le SLELO PRISM’s Early Detection Team se asiasiga i nofoaga, ma o lea ua faaleagaina ai laau.O lo'o fuafua le 'au e faia ni asiasiga tulitatao i isi vaitau o lumana'i e va'ai ai mo le toe fa'atupulaia.

Na tupu mai Iapani ma vaega o le itu i matu o Saina, o le porcelain berry na muamua aumaia i le US pe a ma le 1870 o se mea teuteu.E fesoʻotaʻi ma a tatou vine vao, lea e faigofie ona fenumiai.E le pei o le vine, o lo'o i ai le pa'u o le pa'u, ma le pa'u enaena, o le vine berry e lamolemole, pa'u lentiseli (e talatala pe a matua ae le'i fa'afefe), ma le pa'epa'e pa'epa'e.O fua malō, felanulanua'i lea e ta'ua ai le alualu i luma mai le lavender i le lanumeamata i le lanumoana susulu pe a matua, ma e le tautau i lalo e pei o vine, ae o loʻo taofi i luga.O lau berry porcelain e masani ona loloto le 5-lobed pe a faatusatusa i lau vine, lea e masani ona 3-lobed ma e le loloto le tui, ae o lenei mea e matua ese lava ma e le lelei le suʻesuʻeina.

E ui ina fa'alototeleina le mafai ona fa'ate'aina o se meaola fa'alavelave e le'i va'aia muamua i le Atunu'u i Matu, ae ua una'ia tagata ina ia va'ava'ai atu i le porcelain berry.O ona fua e 'aina e manulele, ma o fatu mai lenei tagata lauiloa e mafai ona faigofie ona ave i isi nofoaga i matu o NYS.Afai e te manatu atonu na e mauaina lenei laau, fa'amolemole lipoti atu i lou ofisa lata ane o Cornell Cooperative Extension po'o le NYSDEC.Ole lisi atoa ole NYSDEC Regulated and Prohibited Species e mafai ona maua ile dec.ny.gov/docs/lands_forests_pdf/isprohibitedplants2.pdf.Mo nisi faʻamatalaga e uiga i le puleaina o faʻalavelave faʻafuaseʻi i le itulagi o St. Lawrence-Eastern Lake Ontario, asiasi i le sleloinvasives.org

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O le totoina o se laau e le o se roketi faasaienisi, o se mea lelei.Ana faapea e lavelave, ou te fai atu o le a itiiti a tatou laau e laina ai o tatou auala.Atonu e le manaomia e se saienitisi le totoina sa’o o se laau, ae tele le tupe e faaalu i tausaga taitasi e faatau ai ma toto laau ia e ono lisi atu foi, aua e na o sina vaega o le ola e mafai ona ola ai.

Pe a paʻu laau ma mamate pe a mavae le 15, 20, po o le 30 tausaga, o le mea mulimuli atonu tatou te masalomia o le totō leaga.E ui lava o laʻau faʻafanua e pei o mauga-pefu ma birch e masani lava ona pupuu, o le suka maple poʻo le oak mumu e tatau ona umi le selau pe sili atu tausaga.Ae o le tele o taimi, o se ituaiga ola umi o le a muta i le luasefulu ona sa totoina "saosaoa ma palapala."E mafai ona e maua ni fa'ata'ita'iga o la'au ua fa'aitiitia e pei o le matutua i atina'e fale, ae maise lava i ala tetele na suitulaga ai e le au fai konekarate la'au i lalo mo le fa'aleleia o auala.E mafai foi ona mafaufau se tasi i ia ituaiga laau totogi, ae le o le faatauina mai.

O le totō loloto e fa'atūina ai le tulaga mo se la'au ma'i, e masani ona aga'i atu se tasi i se fa'ai'uga fa'afuase'i.O laau uma e sau ma se "fua loloto" e ta'ua o le ogalaau mumu, lea e tatau ona iloa atu i luga a'e o le fua muamua o le palapala.O le loloto tele o le totoina e oo atu ai i faafitauli ogaoga o le soifua maloloina i le lumanai.Mo le laau, muamua.O le tala malie lea a le arborist: O le a le mea e te ta'ua o le 3-futu le loloto o le pu e totoina ai se laau?O lona tuugamau.

E tusa ai ma a latou laau, o aʻa o laʻau e faʻalautele 2-3 taimi le umi o le lala, poʻo le laina faʻafefe, ae o le 90% o latou o le a avea ma pito i luga ole 10" o le palapala.Ina ia atagia ai lenei mea moni, o se pu e totō ai e tatau ona faʻasolo foliga ma 2-3 taimi le lautele o le aʻa, ae leai se loloto-seisi lava.A leai o le a fa'ailoga oe e Leoleo Toto.Ua lelei o le talafatu lena, ae afai e sau se tagata faufau, e ono faanunununu leaga.

Pe a eliina se laau i le fale, o le tele o ona aʻa e tipi ese e le suo laau e faʻaaogaina e eli ai.O le upu fa'ate'i fa'ate'a e fa'atatau i lenei fa'alavelave fa'aleagaina o a'a.E manino lava, e mafai ona ola laau i le totoina, ae e manaʻomia ona iai ni tulaga saʻo mo le toe faʻaleleia o aʻa.E taua tele le mafai e a'a o le totoina ona ulu i totonu o le eleele lata ane, aua o so'o se pa pupuni e mafai ona faaosofia ai latou e liliu ese e su'e se avanoa.O eleele fa'ama'a'a—e masani ai i luga o auala-fa'atasi ai ma le omea mamafa o ni fa'ata'ita'iga.

E o'o fo'i i ta'ei faataamilo i le polo a'a ua fa'aalia e mafua ai ona li'o a'a i totonu o le ie.O pa uaea e siosiomia ai le ie e mafai ona umi le tele o tausaga, ma e masani ona o'o atu ai i nisi fa'afitauli pe a fa'ateleina a'a.A o'o loa le la'au i le loloto sa'o i totonu o le pu, aveese uma iei fa'apea fo'i ma le uaea mai la'au polo-ma-ipu.O a'a o la'au o lo'o tutupu i totonu e mana'omia ona fa'asa'o sa'o.Afai e manaʻomia, tipi ese e fai ai lenei mea.I le aluga o taimi, o aʻa liʻo e faʻateleina le lautele ma faʻapipiʻi le tasi i le isi.O nisi e iu lava ina avea ma a'a fusifusia e titina ai le ogalaau, a le o se vaega pe atoa, i lalo o le laina eleele, ma alia'i mai ai auga o le atuatuvale e pei o le vave o le pa'u lanu ma le lala e mate.

E taua le filifiliga.E pei o tamaiti, e manaia laau pe a e aumaia i le fale mai le vasega pepe, ae e mafai ona latou ola vave ma sili atu le avanoa nai lo le mea na e faʻamoemoeina.Afai o se nofoaga o loʻo i lalo ole uaea pe faʻatapulaʻaina avanoa mo lala, e tatau ona e filifilia se ituaiga ma ituaiga e mafai ona tupu tele e aunoa ma le mafuaʻaga o feeseeseaiga.Filifili se laau malosi i le eria—o nisi faleoloa e ono la'u ai laau e le fetaui ma le tau o loo e nofo ai.Ma e le o laau uma e susulu le la.Maples e mafai ona tu i sina paolo, ae o le crabapple paolo e mafai ona pala.Ma le mea mulimuli, o laʻau e pei o le hawthorn, hackberry ma le Kentucky coffeetree e manaia le fiafia i le moe, o se iloiloga e tusa ai ma o tatou taumalulu umi.

Faatasi ai ma le oneone tele po'o le mamafa o le 'ele'ele, o le tele o mea fa'aola e mafai ona fa'aleleia atili ai le fa'atumu.Ae sili atu nai lo le 30% i le voluma e mafai ona mafua ai se "teacup effect," e oʻo atu ai i le aʻa o le manava.Ole fa'afuifu e fa'amamafa i luga o la'au fou, fa'atali a itiiti ifo ma le tausaga i lena mea.I eleele maloloina, atonu e le manaʻomia e laʻau ni fetilaisa faapisinisi.

Fa'asusu a'o e toe fa'atumu, fa'apipi'i le 'ele'ele i se 'au po'o se suo e aveese ai taga ea tetele.Se'i vagana ua savili tele se nofoaga e sili ona aua le tutu'i laau—e mana'omia le gaioi mo ogalaau malolosi e tupu ai.O le mulching 2-4 inisi le loloto i luga o le vaega e totō ai (e le pa'i i le ogalaau) o le a fesoasoani e faʻasaoina le susu ma taofiofia vao.

Faatasi ai ma le aofaiga tutusa o le tau ma taumafaiga, e mafai ona toto se faataitaiga e mafai ona faasino i ai a tatou fanau a fanau ma le mitamita.Po'o, e mafai ona tatou totoina se la'au tutusa e pa'u ae tatou te le'i malolo.Ua na'o se mataupu o sina meaa'oga, ma ua'i atu i nai fa'amatalaga.Leai se roketi faasaienisi, laki.

Afai e te fia a'oa'o pe fa'apefea ona toto ni la'au e mafai ona fa'asino i ai ma le mitamita a fanau a lau fanau, fa'amolemole fa'atasi ma St. Lawrence County Soil and Water Conservation District ma Cornell Cooperative Extension i le Aso To'ona'i, Oketopa 13 mai le 9am i le aoauli i Canton's Bend-In- The-River Park i le 90 Lincoln Street mo se mafutaga faaleaoaoga i le totoina ma le tausiga o laau.O le vasega e leai se totogi ma tatala mo tagata lautele, ae e talosagaina le muai resitalaina.Ina ia resitala pe mo nisi fa'amatalaga, vala'au Aaron Barrigar i le Itumalo Fa'asao o eleele ma Suavai a St. Lawrence ile (315) 386-3582.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

O le tele o nightshades e saogalemu ma suamalie, ma e lelei i sanuisi ma sosi.O nisi e mata'utia, e tele lava ina fa'asala e tagata solitulafono, ae o le to'atele o lo'o nofoia se vaega efuefu i le va o nei mea ogaoga e lua.I le lalolagi atoa, e tusa ma le 2,700 ituaiga i le aiga nightshade, e taʻua o solanaceae i Latin geeks.O le vaega e aofia ai fuala'au suamalie e pei o tamato, pateta, isalaelu, pepa, ma tomatillo.O lo'o fatuina fo'i se vaega e tagata paolo e pei o le jimsonweed ma le nightshade mata'utia na fa'atupu ai le vevesi ma le oti, fa'afuase'i ma fa'amoemoeina, i le tala fa'asolopito.

Nightshades o loʻo i ai i konetineta uma sei vagana ai Antarctica, e ui o Ausetalia ma Amerika i Saute e sili atu le eseesega, ma le aofaʻi atoa, o ituaiga.O le tapaa o se tasi lea o paolo e sili ona taua i le tamaoaiga, ae o isi tagata o le aiga, e pei o petunias ma moli Saina, e faʻafefeteina o tatou fanua.O le tele o nightshades o ituaiga vao, o nisi o ia mea na faʻaaogaina e fai ma puna o vailaʻau mo le afe tausaga.

E foliga mai o le upu "sumac" e muamua atu i le "oona" i mafaufau o le toatele o tagata, o se mea e faanoanoa ai ona o sumac uma tatou te vaaia i autafa o auala ma i totonu o pa e matua leai lava se afaina.Oona sumac, lea e manaʻomia ai le vai tu, o se laʻau iila faʻamaʻi ma fua paʻepaʻe paʻepaʻe.E mafai ona fa'atupu ai se mageso pei o le oona, ae ose ituaiga e le masani ai.I se tulaga sili atu, e manatu tagata uma o le faaupuga "nightshade" e masani ona sau pe a uma le upu "oti."

E manino lava, o se vaega o le faʻafitauli o se tasi o faʻailoga.O le "moni" nightshade oti (Atropa belladonna) e agavaa mo lona igoa.O se fua e tasi e mafai ona afaina ai se tamaititi, ma 8-10 vine poʻo naʻo le tasi lau lau e lava e fasiotia ai se tagata matua.Oona fa'afuase'i e ono tula'i mai ona e suamalie fuala'au viole e loloto le ufiufi, ma e ono 'aina e tamaiti po'o tagata matutua.O le laau na faʻaaogaina foi ma le loto i ai o se auala e fasioti ai fili faʻapolokiki ma taitoalua le faamaoni.A itiiti ifo ma le tasi le tulaga, o se leoleoga atoa o fitafita na soloia e le uaina suamalie na faʻapipiʻi i le A. belladonna berry extract (faʻamatalaga fesoasoani: aua le taliaina meainu mai tupu fili poʻo isi tagata e te le iloa lelei).

Ae ui i lea, o le nightshade mataʻutia e sili atu le tau malulu poʻo le tau, ma e le o iloa e tupu i le itu i matu o NY.O le mea e masani ona taʻua o le "nightshade mataʻutia" o le nightshade oona masani, Solanum dulcamara, o fatu e fai sina oona.Ae o loʻo i ai a matou paolo mataʻutia, jimsonweed (Datura stramonium) e lauiloa foi o le tiapolo-apu poʻo le mad-apple.O vaega uma o le laau e oona, ae maise fatu.E tupuga mai i Mekisiko ma Amerika Tutotonu, o lenei vao lapopoa faaletausaga e matua uumi, pa'epa'e, fugala'au e pei o ni fugala'au ma 'ese'ese foliga va'ai, ma e mafai ona maua i le lafumanu ma fa'ato'aga.

O nightshades uma o loʻo i ai le aofaʻi o atropine, scopolamine, ma isi mea faʻapipiʻi ia i nai mea itiiti e faʻaoga faʻafomaʻi, ae e matua matautia lava i tui tetele.I totonu o tapula'a vaapiapi, o nei vaila'au ua fa'aaogaina fa'afiafiaga.O le mea e faanoanoa ai, o nisi oona o se taunuuga o tagata e taumafaina A. belladonna, D. stramonium, ma isi nightshades aemaise le maualuga maualuga o ia vailaʻau i le talitonuga sese e mafai ona maualuga.O se laau i se tasi nofoaga atonu e tele taimi e sili atu ai le oona e pei o le ituaiga e tasi o loʻo ola i luga o se isi nofoaga, ma e leai se auala i fafo atu o suʻesuʻega suʻesuʻe e taʻu atu ai.

O le paʻu o pateta ua faʻaalia i le malamalama o le a liua lanu meamata, e faʻaalia ai o nisi o mea oona ua faʻaputuina.O le lamatiaga e laʻititi, ae ina ia i ai i le itu saogalemu e tatau ona lafoai.O vailaʻau e mafai ona ulu i totonu o le aano, ma o le aveeseina o vaega lanumeamata e le lava e faʻaumatia atoa ai le lamatiaga i pepe poʻo tagata matutua.E faapena foi, e itiiti se tulaga lamatia i le taumafaina o sina vaega o tamato po o lau pateta, ae afai e popole tamaiti, ia tuu atu fesili uma i se nofoaga e pulea ai mea oona.Fiafia i lau paolo fualaau faisua, ae alo ese mai mea paolo.

O Paul Hetzler o se tagata togavao ma o se faiaoga o faatoaga ma punaoa faalenatura faatasi ai ma Cornell Cooperative Extension o St. Lawrence County.

© North Country This Week PO Box 975, 4 Clarkson Ave., Potsdam, NY 13676 315-265-1000 [imeli puipuia]


Taimi meli: Iul-27-2020
WhatsApp Online Chat!